Kronik Hepatit B ve C Enfeksiyonları ile TNF-?(-308) Gen Polimorfi Zmi Arasındaki İlişkinin Araştırılması

Abstract

Kronik hepatit B (KHB) ve kronik hepatit C (KHC) enfeksiyonlarının patogenezinde, sitokinler ve genetik faktörler önemli rol oynamaktadır. Sitokin genlerindeki değişimler, gen ekspresyonunu etkileyerek hastalığın klinik seyrini değiştirebilmektedir. Tümör nekrozis faktör alfa (TNF-?) geninin promotor bölgesindeki tek nükleotid polimorfi zmlerinden biri olan -308 polimorfi zmi ile KHB ve KHC enfeksiyonları arasındaki ilişkiyi araştıran çeşitli çalışmalar bulunmakla birlikte, çelişkili sonuçlar bildirilmektedir. Ayrıca bu konu ile ilgili olarak ülkemizde yeterli veri bulunmamaktadır. Bu çalışmada, KHB ve KHC enfeksiyonu ile TNF-?(-308) gen polimorfi zmi arasındaki ilişkinin araştırılması amaçlanmıştır. Çalışmaya, KHB'li 167 hasta (67 kadın, 100 erkek; yaş aralığı 18-74 yıl, yaş ortalaması: 40.23 ± 13.09) ile bu grup için 95 kontrol (46 kadın, 49 erkek; yaş ortalaması: 36.41 ± 15.0 yıl) ve KHC'li 104 hasta (63 kadın, 41 erkek; yaş aralığı: 25-79 yıl, yaş ortalaması: 52.8 ± 12.6) ile bu grup için 86 kontrol (41 kadın, 45 erkek; yaş ortalaması: 36.4 ± 14.9 yıl) olmak üzere toplam 271 kronik hepatitli hasta ve 181 sağlıklı birey dahil edilmiştir. Hasta ve kontrollerden alınan kan örneklerinden genomik DNA izole edilmiş ve elde edilen DNA'larda TNF-?(-308)G/A (rs 1800629) polimorfi zmi gerçek zamanlı polimeraz zincir reaksiyonu yöntemi ile araştırılmıştır. KHB'li hasta grubunda TNF-?(-308) GG, GA ve AA genotipleri sırasıyla 126 (%75.4), 38 (%22.8) ve 3 (%1.8) hastada saptanırken, kontrol grubunda bu sayılar sırasıyla 84 (%88.4), 11 (%11.6) ve 0 (%0) olarak izlenmiştir. KHC'li hasta grubunda ise TNF-?(-308) GG, GA ve AA genotipleri sırasıyla 37 (%35.6), 28 (%26.9) ve 39 (%37.5) hastada bulunmuş, kontrol grubunda bu sayılar sırasıyla 38 (%44.2), 8 (%9.3) ve 40 (%46.5) olarak belirlenmiştir. Her iki hasta grubunda da tespit edilen GA genotip sıklığı kontrol gruplarıyla karşılaştırıldığında, istatistiksel olarak anlamlı düzeyde yüksek olduğu saptanmıştır (KHB için p= 0.024, KHC için p= 0.006). Hasta ve kontrol gruplarında, TNF-?(-308)G/A polimorfi zmi alel sıklıklarının dağılımı incelendiğinde; KHB'li hastalarda G alelinin kontrollere göre yüksek (%94.2'ye karşı %86.8), A alelinin ise düşük (%5.8'e karşı %13.2) olduğu dikkati çekmiştir (p= 0.008). KHC'li hastalarda ise G ve A alellerinin sıklıkları (sırasıyla %48.8 ve %51.2), kontrol grubuna göre (sırasıyla %49 ve %51) anlamlı farklılık göstermemiştir (p= 0.969). Sonuç olarak bulgularımız, literatürdeki çoğu çalışmanın verileri ile uyumlu olarak, hepatit B ve C enfeksiyonlarında TNF-?(-308)GA genotipinin, kronikleşmede etkili olabileceğini düşündürmüştür. Bu konuda yapılacak daha ileri çalışmalar, hepatit B ve C hastalığının kronikleşmesindeki moleküler mekanizmaların aydınlatılmasına katkı sağlayabilir