Anlam Bakımından Zarf Kürçenin Orta ve Yukarı Lehçeleri Arasında Karşılaştırmalı Araştırma Environmental Maintenance Comparative Research Between The Middle And Upper Dialects Of The Kurdish

Abstract

Zarflar dilbilgisinin en önemli konularından biridir. Bu bağlamda, 'Kürtçe zarf'ın Yukarı Kurmanci Lehçesi ile Orta Kurmanci Lehçesi arasında karşılaştırması' adlı çalışmamış önemli bir konudur. Bu sebepten, bu çalışmamda zarflara Yukarı Kurmanci Lehçesi ve Orta Kurmanci Lehçesinde anlam bakımında değinmeye gayret ettim. Her iki lehçenin yazı dilinde kullanımını bu çalışmamda örneklerle destekledim. Zarfların her iki lehçedeki benzerlik ve farklılıkları çalışmamın önemini arz etmekte olup zarf kurallarını gözler önüne sermektedir. İki önemli ve başlıca lehçe arasındaki bu karşılaştırmalı çalışma benzerlik ve farklılıkları ortaya çıkardığı gibi, iki lehçenin birbirine olan yakınlık ve uzaklığını da açığa çıkarmaktadır. Buradan hareketle, bu iki lehçenin birbirine ne kadar yakın veya ne kadar uzak olduğunu görebiliriz. Bu çalışma Giriş ve üç bölümden oluşmaktadır. Birinci Bölümde Orta Kurmanci Lehçesi'nde Zarflar konusunu, İkinci Bölümde Yukarı Kurmanci Lehçesi'nde Zarflar konusunu ve Üçüncü Bölümde ise Her İki Lehçe Arasında Zarf Benzerlikleri ve Farklılıkları konusunu işlemiş bulunuyorum. Çalışmamın son bölümünde ise Sonuç ve Referanslar bölümleri yer almaktadır.Adverbs are one of the most important topics in grammar. In this context, the comparison of the adverbs between North Kurmanji Dialect and Central Kurmanji Dialect is also very important in Kurdish Language. For this reason, in this study, I refer to adverbs in terms of meaning in North Kurmanji Dialect and Central Kurmanji Dialect. I supported my work with examples from the written language of both dialects. The similarities and differences of adverbs in both dialects are important to my study and reveal the adverbial rules. This comparative study between two important and major dialects reveals the similarities and differences, as well as the closeness and distance of the two dialects to each other. From this, we can see how close or how far these two dialects are from each other. This work consists of Introduction and three parts. In the first chapter, I have covered the issue of Adverbs in Central Kurmanji Dialect, in the Second Chapter the subject of Adverbs in North Kurmanji Dialect, and in the Third Chapter, the Adverbs Similarities and Differences Between Both dıalects. In the last part of my study, there are Results and References sections. Hoker yek ji beşên herî giring ên rêzimanê Kurdî ye. Vêca me jî di vê xebatê de alîyên 'Berawirdkirina Hokerê Di Herdu Zaraveyên Kurmanciya Navîn Û Kurmanciya Jor Di Zimanê Kurdî Da' hilda dest ku ev jî di nav wan de giringtir e. Ji ber hindê me vekolîna xwe li ser hokerê ji alîyê wateyê ve di navbera Kurmanciya navîn û Kurmanciya jor da çêkir. Ev bi awayekî mînak û tekst ji zimanê nivîsîna herdu zaraveyan me yên wergirtî ye. Giringiya vekolîna me ji derxistina alîyên wekhev û cudahîyên hokerê di herdu zaraveyan da ye ku li gorî rêbazên hokerê xwe dibîne. Eve jî giringiya xwe di hindê de dibîne ku berawirdkirina mijarekê ye di navbera du zaraveyan gelek giring û hewce ye. Di heman demî da astê dûrî û nizîkatiyê ji me re derdixe holê ka ev du zaraveye çiqasî ji hev nizîkin an jî dûr in. Vekolîna me ji destpêkek û sê beşan pêk hatîye: Di beşa yekem, ku bi navnîşana (hoker di Kurmanciya navîn da) ye, beşa duyem, ku bi navnîşana (hoker di Kurmanciya jor da) ye, beşa sêyem, ku bi navnîşana (alîyên wekhev û cudahîyên hokerê di herdu zaraveyan da) ye. Di dawiyê da jî encam û lîsteyên çavkaniyan me nîşandaye.