Batman İli Bağcılığı, Sorunları ve Çözüm Önerileri

Abstract

Bu çalışma, 2021 yılında gerçekleştirilmiştir. Çalışma kapsamında, Batman ilinde bağcılığın yapıldığı ilçe ve köyler gezilerek bağlar yerinde incelenmiş ve buralarda bağcılık ile uğraşan üreticiler ile görüşülerek sorunlar yerinde tespit edilmiş ve elde edilen veriler doğrultusunda çözüm önerileri geliştirilmiştir. Batman ili Merkez, Gercüş, Hasankeyf, Beşiri, Sason ve Kozluk ilçelerindeki çiftçi kayıt sistemine kayıtlı toplam 3231 üreticiden oransal örnek hacmi formülüyle belirlenen 105 katılımcı ile yüz yüze anket yöntemi kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Elde edilen veriler SPSS istatistiki paket programı ile değerlendirilmiştir. Çalışmada üreticilerin yaş ortalaması, meslekleri, eğitim durumları, verimleri ile ürünlerini değerlendirme şekilleri, bağ işletmelerinin büyüklüğü ve örgütlenme durumları gibi sosyodemografik özelliklerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. İlçede, bağcılıkla uğraşan üreticilerin yaş ortalamalarının 51.55 olduğu, öğrenim durumları bakımından ise %49.5’inin ilkokul mezunu olduğu belirlenmiştir. Bağ alanlarının %51.7’sinin 1-10 da arasında olduğu ve arazilerinin kendi mülkiyetleri olduğu tespit edilmiştir. Bölgede yetiştiriciliği yapılan üzümlerin çoğunluğunun yerel üzüm çeşitlerinden oluştuğu saptanmıştır. Üreticiler üzümü şaraplık olarak kullanmayıp üzüm şırasını; pestil, pekmez, sucuk gibi ürünlerde değerlendirip, bir kısmını kendi tüketimleri için kullanıp, geri kalan kısmını sattıklarını beyan etmişlerdir. Üreticilerin %3.8’i kooperatif ya da birlik üyesi olduğu belirlenmiştir. Üreticilerin %60’ının üzüm üretiminden iyi para kazanamadığı tespit edilmiştir. Üreticilerin %52.4’ünün alet ve ekipman varlıklarının bulunduğu saptanmıştır. Üreticilerin tamamı bağlarında terbiye ve destek sistemi kullanmadıklarını bildirmişlerdir. Anket sonuçlarına göre; katılımcıların büyük çoğunluğunun öğrenim durumlarının temel düzeyde olduğu, arazilerinin miras yoluyla kaldığı ve maliyetli olduğu için yeni bağcılık sistemlerini kullanmadıkları, üzümden elde edilen kardan memnun olmadıkları için alternatif ürün olarak badem ve Antepfıstığına yöneldikleri, bilgisiz oldukları ve sorunları diğer çiftçilerle birlikte çözdükleri belirlenmiştir. Bu sorunların giderilebilmesi için yetiştiricilikten pazarlamaya kadar üreticilere eğitimler verilmesi, kooperatifler aracılığıyla örgütlenmelerinin sağlanması, danışmanlık sisteminin yerleştirilmesi, üreticilerin bilinçlendirilmesi gibi çözümlerin bir an önce hayata geçirilmesi gerekli görülmektedir.