El-bakûlî'ye Göre Nahiv İlletleri- Şerhu'ı-luma' Eseri Bağlamında-

Abstract

Nahiv illetleri, klasik ve modern nahivcilerin çalışmalarının büyük bir bölümünü kapsayan en belirgin konulardandır. Neredeyse nahiv ta'lilden ibaret olarak görünmeye başlanmıştır. Bu konunun önemi sebebiyle, bu araştırmada el-Bâkūlî Şerhu'l Lüma' adlı eserinde geçen nahiv illetlerini gün yüzüne çıkarmaya çalıştım. Araştırmamızda kitapta yer alan nahiv illetlerinden en önemlilerini seçerek nahivin ilgili bölümlerinde sundum. Her birini ayrı ayrı araştırıp tartışmaya yöneldim. Bakuli'nin ta'lil metoduna vakıf olabilmek için mutekaddimin ve müteahhirin alimlerinin nahiv illetlerini ortaya koyarak onun lehinde ve aleyhinde olan görüşleri açıkladım. Nahiv ilminin çoğu konulardaki zengin birikimi vasıtasıyla nahiv illetlerini bilimsel bir şekilde tenkit ettim. Dil bilgisi dersine ve dilin doğasına en yakın olanı tercih ettim. Bazen da yeni illetleri ortaya koydum. Araştırmada Bakuli'nin bazı illetleri açıklarken yalnız kaldığı, diğer bir kısmını tercih ederken de bilimsel ve güçlü delillere dayanarak başka görüş tercih ettiği sonucuna vardım. Bakuli'nin kitabında sayısını elli beş olarak tespit ettiğim illetler arasında en çok Şibih (benzerlik) illetine yer verdiğini gördüm. Bu Aştırmamız altı fasıldan oluşmaktadır Birinci Bölüm: Nahivdeki illet kavramı, tarihçesi ve aşamaları, İkinci Bölüm: İsimlerde irab ve bina illetleri, Üçüncü Bölüm: Fiillerde irab ve bina illetler Dördüncü Bölüm: İsimler konusundaki nahiv illetleri, Beşinci Bölüm, Nevasih, harf, sayı ve tevabi'lerin illetleri, Altıncı Bölüm: Bakuli'nin nahiv talilindeki metodu ele alınmıştır. Araştırmanın sonucunda bazı öneri ve tavsiyeler ve araştırmada ulaştığım en belirgin hususlar yer almaktadır.

The grammatical defect is one of the most outstanding topics that took a large part of the grammarians' efforts in the past and present. Until the grammar was almost an explanation, hence the importance of this study in which I highlighted on the grammatical defect of al-Baqouli by extrapolating the defects mentioned in his book entitled 'Sharh al-Lama' by selecting the most important defects for it and presenting them in its grammatical chapters, and undertaking each one of them for studying, discussion, and mentioning the defects of the earlier and the late grammarians; To find out its explanatory approach, and to explain what it has and what it has to have. I criticized these defects scientifically through the grammatical inheritance in many issues and preferring the closest to the linguistic lesson and its nature, and sometimes proposed new defects. And I found out that al-Baqouli used to single out some of them sometimes, and make others more probable, knowingly and clearly, with strong evidence and cleverly. And it is noticeable that the resemblance defect was more mentioned in his book than the other defects that exceeded fifty-five types of defects that Imonitored in his book. My research is divided into seven chapters: The first dealt with the concept of the grammatical defect, its history and stages. The second is the defects of syntax and nouns construction. The third is the defects of syntax and verbs construction The fourth is the grammatical defects in the issues of names.The fifth is the defects of transcribers and subordinates, letters and numbers. The sixth is the al-Baqouli approach to grammatical reasoning. Finally, I concluded the research with a conclusion about some of the suggestions and recommendations, and the most outstanding results that the study led to.