Glacial Geomorphology Of Çadır Mountain (Yalnızçam Mountains-Artvin)

Abstract

Değişen yaşam koşulları ve ilerleyen teknoloji ile dünya üzerinde pek çok doğal ortam yozlaşma aşamasındadır. Bu şartlar altında el değmemiş, orijinalliğini kaybetmemiş doğal zenginliği ve özellikle eşsiz buzul gölleri ile Yalnızçam Dağları dikkat çekmektedir. Doğanın kendini yenilediği ve tahribatın söz konusu olmadığı yörenin sırrı ne?Tersiyer devrinin sonlarından itibaren dünya sıcaklık ortalamalarında sürekli olarak gerçekleşen düşmeler; Kuvaterner'in alt devresi olan Pleistosen'de buzul dönemlerinin yaşanmasına neden olmuştur.Pleistosen'de yüksek dağlık kesimleri etkileyen buzullaşma hareketi; Anadolu'da belli dağlar üzerinde izler bırakmıştır. Doğu Karadeniz Dağları da uygun jeomorfolojik ve klimatolojik koşulları nedeniyle yoğun buzullaşmaya uğrayan sahalar arasında yer alır. Yalnızçam Dağları Artvin ilinin doğu kesiminde kuzeydoğu-güneybatı yönlü uzanım göstererek; Kuzeydoğu Anadolu'yu kuzeyden kat eden yüksek sahalar içerisinde yer alır.Yalnızçam Dağları'nın uzanış yönü, sıcaklık, yağış ve bakı koşulları daha çok kuzey yamaçlarının buzullaşmaya maruz kalmasına neden olmuştur. Pleistosen'deki buzullaşma olayı bu silsilede iki ayrı noktada yoğunlaşmıştır. Bunlar silsilenin güneybatısındaki Çadır Dağı (3050 m) ile kuzeydoğusundaki Göze Dağı (3167 m) mevkiidir. Çadır Dağı buzullaşması araştırmanın konusunu oluşturmaktadır. Çadır Dağı'nda; Eğripınar Buzul Alanı, Akgöl Buzul Vadi Sistemi ve Kazan Gölleri Buzul Vadi Sistemi olmak üzere üç morfolojik birim bulunmaktadır. Bu birimlerde; Kurugöller, Karagöller ve Kazan Gölleri olarak adlandırılan 10 adet buzul gölü, Akgöl ve Eğrigöl diye bilinen 2 moren seddi gölü, üç buzul vadisi, eşiklerde cilalı-çizikli yüzeyler ve sirk tabanlarında buzultaşlar yer almaktadır. Yalnızçam Dağları'nın buzullaşmaya uğrayan ikinci noktası Göze Dağı'nda da yine sirkler, tekne vadiler ve buzultaşlar bulunmaktadır.Çadır Dağı'nda çevre dil metoduna göre, Pleistosen kalıcı kar sınırı 2615 m olarak belirlenmiştir.Many natural environments in the world are getting more and more degenerate because of the changing life conditions and progressing technology.İn this circumstances, there are many places that do not lose its originality and especially Yalnızçam Mountains with its unique lakes. What is the secret of the region where there is no deestruction and renewal of the nature?From the and of the Tersiyer period, İt causes existing of the ice age in Pleistoen that is inferior period of Kuvaterner because of the continual decreasing of the world warmth.Glaciation movement which effects the parts of the mountains in Pleistosen leaves tracks on some mountains in Anatolia. East of the Black Sea Mountains is also exposed to glaciation because of the appropriate geomorphologic and climatologic conditions. Yalnızçam Mountains take part in high areas that travel over the north of Northeast Anatolian by lieling in a direction of northeast-southwest in the region of east of Artvin.Direction of the lieling of Yalnızçam Mountains, warmth, rainfall and aspect conditionscause glaciation of the north side. Glaciation event in Pleistosen becomes intense in this two different series. These are Çadır Mountain (3050 m) which takes part in the southwest of the series and Göze Mountain (3167 m) which takes part in northwest of the series. Çadır Mountain glaciation constitutes the topic of the research. There are 3 morphologic denomination on Çadır Mountain; Eğripınar Glacial Area, Akgöl Glacial Valley System and Kazan Gölleri Glacial Valley System. There are 10 glacier lakes that are named as Kurugöller, Karagöller, and Kazan Gölleri, 2 moren barrier lakes that are named Akgöl and Eğrigöl and three boat valley, polished planes at doorsteps and glacier rocks on cirque bases. There are also second point Yalnızçam Mountains?s many circuses, boat valleys and glacier rocks around the Göze Mountain.As Pleistosen permanent snow border designations 2615 m, according to methods environment tongue in Çadır Mountain.