Van Gölü Havzası Neojen Çökellerinin Jeoteknik Özelliklerine Bir Bakış: Erciş Yerleşkesi

Abstract

Van Gölü Havzası geçmişten bugüne bir çok yerleşkeye zemin oluşturmaktadır. Havza içerisindeki düz, ovalık, yeraltısuyunun yüzeye yakın ya da yüzeyde olduğu, güncel göl ve akarsu çökellerinin örttüğü alanlar yerleşim açısından en çok tercih edilen yerlerdir. Kuvaterner yaşlı bu birimlerin yeraltısuyuna doygun bölümleri bu yerleşimlerde jeoteknik sorunları da beraberinde getirmektedir. Bölgenin depremselliği, aktif faylara yakınlığı, hızlı gelişen yüksek katlı yapılaşma göz Önünde bulundurulduğunda, olası depremlerde başta sıvılaşma olmak üzere zeminlerde oturmaya bağlı deformasyonlar beklenmelidir. Bu örnek çalışmada Van Gölü havzası güncel çökellerinin tüm temel karakteristik özelliklerini taşıyan Erciş yerleşkesinin üzerinde olduğu birimlerin zemin özellikleri araştırılmıştır. Çalışma kapsamında, yerleşkenin farklı yerlerinde yapılmış 18 adet jeoteknik amaçlı sondajdan elde edilen yerinde deney sonuçları ve 30 ayrı noktadan alınan örneklerin laboratuvar deney sonuçlarına göre bölgenin, özellikle olası bir depremde yaşayacağı, jeoteknik sorunlar tartışılmıştır. Tane boyu dağılımları, ortalama tane çapı değeri ve analitik yöntemle sıvılaşma potansiyeli araştırılmış ve güncel birimlerin yüksek sıvılaşma riskine sahip olduğu belirlenmiştir. Bu durum, Van Gölü Havzasındaki diğer yerleşim alanlarında da benzer sonuçların olabileceğini ve bu yerleşkelerin birimleri için de risk çalışmalarının yapılması gereğini ortaya çıkarmıştır.