Dikim Sıklığının Yerelmasının (Helianthus Tuberosus L.) Hasıl Verimi ve Silaj Kalitesi Üzerine Etkilerinin Belirlenmesi

Abstract

Bu çalışmada, farklı dikim sıklıklarında üretilen yerelması (Helianthus tuberosus L.) hasılının verimi ile elde edilen silajın kalite, besin madde içeriği ve in vitro sindirilebilirliklerinin belirlenmesi amaçlanmaktadır. Çalışma bölünmüş parseller deneme desenine göre dört tekrarlı olarak düzenlenmiş ve dört farklı dikim sıklığı denenmiştir. Bu sıklıklar, 70x50 cm (Kontrol), 30x50 cm (Grup I), 50x50 cm (Grup II) ve 85x50 cm (Grup III) şeklinde düzenlenmiştir. Elde edilen hasıllar, 1L’lik kavanozlarda silolanarak, silajları ve kurutularak da orijinal örnekleri elde edilmiştir. Buna göre; silajlara ait pH düzeyleri 4.54-4.81 (P=0.5) ve organik asitlerden laktik asit içerikleri %2.12-4.30, asetik asit içerikleri %1.97-2.32, propiyonik asit içerikleri ise %0.29-0.41 olarak bulunurken; silajların amonyak azotu içerikleri %0.82-1.14 aralığında tespit edilmiştir. Silaj ve orijinal hasıl için kuru madde (KM) değerleri, %29.99-33.28 ile %37.05-39.40; organik madde (OM) düzeyleri, %85.41-85.79 ile %86.74-87.88; ham protein (HP) değerleri, %8.58-9.59 ile %9.32-11.19; nötral deterjan fiber (NDF) değerleri %35.58-42.53 ile %35.19-37.05; asit deterjan fiber (ADF) değerleri %23.94- 30.12 ile %23.51-25.08 olarak bulunmuştur. IOMS (In vitro organik madde sindirilebilirliği) değerleri silaj ve orijinal hasıl için %51.71- 54.67 ile %59.15-63.13; metabolik enerji (ME), Mkal/kg değerleri ise 1.870-2.012 ile 2.139-2.284 olarak belirlenmiştir (P<0.05). Yerelması hasılına ait KM verimi 297.3-768.1 kg/da arasında bulunmuştur (P<0.01). Sonuç olarak, yerelması hasılının alternatif bir kaba yem olarak iyi kaliteli bir yeşil yem bitkisine benzer verim ve besin madde içeriğine sahip olduğu görülmüştür. Dikim sıklığının bir miktar artırılması verimi artırırken, belirli bir düzeyin üzerinde ise negatif etkisi olduğu saptanmıştır. Yerelması dikim sıklığının 50x50 cm olması durumunda en iyi verimin alındığı ve genel olarak yer elması hasılı silajının orijinal haline kıyasla daha düşük besin madde içeriği, in vitro organik madde sindirilebilirliği ve enerjiye sahip olduğu, buna dayanarak yer elması hasılının hayvanlara yeşil olarak verilmesinin daha uygun olacağı, ancak gerektiğinde silolanarak hayvanlara yedirilebileceği sonucuna varılmıştır.