Determination of Yield and Quality Characteristics of Some Safflower (carthamus Tinctorius L.) Varieties Grown Under Hakkari-Yüksekova Conditions

Abstract

Bu çalışma, Hakkari/Yüksekova ekolojik koşullarında farklı aspir çeşitlerinin (Carthamus tinctorius L.) verim ve kalite özelliklerini belirlemek amacıyla yürütülmüştür. Denemede ülkemizde yetiştiriciliği yapılan Remzibey, Linas, Yenice, Balcı, Göktürk ve Dinçer aspir çeşitlerinin yanı sıra 2018 ve 2019 yıllarında tescil edilen yeni geliştirilmiş Hasankendi, Olein, Koç ve Safir aspir çeşitleri olmak üzere on farklı aspir çeşidi materyal olarak kullanılmıştır. Araştırma tesadüf blokları deneme desenine göre 3 tekerrürlü olarak kurulmuştur. Yapılan istatistiki analiz sonucunda incelenen özelliklerin farklı seviyelerde önemli olduğu; tane verimi (168.1 kg/da) ve ham yağ oranı (%33.0) bakımından Balcı çeşidinin, ham yağ verimi değerleri bakımından Balcı (48.9 kg/da) ve Linas (49.1 kg/da) çeşitlerinin, bitki boyu (62.7 cm) ve ilk dal yüksekliği (47.7 cm) bakımından Yenice çeşidinin, bitki başına tabla sayısı (8.0 adet) bakımından Olein çeşidinin, tabla çapı bakımından Olein (23.36 mm), Hasankendi (22.74 mm), Koç (22.54 mm), Safir (22.18 mm) ve Dinçer (22.18 mm) çeşitlerinin ve bin tane ağırlığı bakımından Linas, Dinçer ve Balcı (sırasıyla 40.78, 40.23 ve 40.03 g) çeşitlerinin üstün olduğu belirlenmiştir. Araştırma sonuçları Yüksekova koşullarında Balcı ve Linas çeşitlerinin başarı ile yetiştirilebileceğini göstermiştir.This study was conducted to determine yield and quality components of some safflower (Carthamus tinctorius L.) varieties in Hakkari/Yüksekova ecological condition. The experimental design was randomized block design with three replications. Ten safflower varieties (Remzibey, Linas, Yenice, Balcı, Göktürk, Dinçer, Hasankendi, Olein, Koç and Safir) were used as plant material. The result of this study showed that the investigated plant parameters were significant among the tested safflower varieties. According to the results; seed yield (168.1 kg/da) and crude oil content (33.0 %) were greater in Balcı variety, crude oil yield (48.9 and 49.1 kg/da, respectively) were greater in Balcı and Linas varieties, plant height (62.7 cm) and first branch height (47.7 cm) were greater in Yenice variety, number of heads per plant (8.0 pieces) was greater in Olein variety, head diameter were greater in Olein (23.36 mm), Hasankendi (22.74 mm), Koç (22.54 mm), Safir (22.18 mm) and Dinçer (22.18 mm) varieties. In terms of 1000 seed weight, varieties of Linas, Dinçer and Balcı (40.78, 40.23 and 40.03 g, respectively) were superior. The results showed that safflower varieties of Balcı and Linas can be successfully cultivated under Hakkari/Yüksekova conditions.