A Research on Production Amounts of Fish Processing Industries and Waste Utilization in Our Country

Abstract

Bu çalışmada; Ülkemizin önde gelen su ürünleri işleme tesisleri gezilerek, üretim miktarları, ürün işleme şekilleri, atık miktarları ve atıkların nasıl değerlendirildiği gibi konuların tespiti yapılmıştır. Amaç, ülkemiz su ürünleri işleme sanayinin mevcut durumunu ortaya koymak ve nitelikli atık özelliği taşıyan işleme artıklarının (deri, kılçık, içorgan, baş, yüzgeç vs) değerlendirilmesi için çözüm üretmektir. Bu araştırmada, Karadeniz Bölgesi dışındaki bölgelerimizden, önceden tespit edilen 12 adet su ürünleri işleme tesisi ziyaret edilmiştir. Bu işletmelerde, hammadde kabul aşamasından işlenmiş ürün çıkışına kadarki tüm aşamalar yerinde incelenmiş, yetkililerden bilgiler alınmış ve fotoğraflar çekilmiştir. Bu değerlendirmeler, hem anket soruları ölçeğinde ve hem de işletmelerin birbirleriyle kıyaslanması şeklinde yapılmıştır. Yapılan değerlendirmeler sonucunda; firmaların genelinin tam kapasite ile çalışmadıkları gözlenmiştir. Anket uygulanan 12 adet firmanın toplam kapasitesinin yıllık yaklaşık 47 bin ton olmasına karşılık, hammadde olarak 27 bin ton su ürünleri işlendiği tespit edilmiştir. İşlenen su ürünlerine baktığımızda ise yoğun olarak çipura, levrek ve gökkuşağı alabalığı su ürününün yanı sıra karides, salyangoz ve kurbağa gibi ürünlerin de işlendiği görülmektedir. İşlenen ürünlerden yaklaşık yıllık olarak 9 bin ton atık miktarı çıkmaktadır. İşletmeler işledikleri ürünlerin atıklarını değerlendiremedikleri ortaya çıkmıştır. Bu atıkların bir kısmının bazı firmalar tarafından balık unu yapımında kullanıldığı ve yem sanayine hammadde olarak verdikleri veya kendi yem fabrikalarında kullandıkları belirlenmiştir. Ancak bu firmalar kendilerine yakın olan tesislerin atıklarını alabilmekte, uzak işletmelere ise gidememektedirler. Bunun nedeni nakliye maliyetlerinin yükselmesi ve atıkları günü birlik alma zorunluluğundandır.Anket sonuçlarına göre, su ürünleri işleme sanayi sektörünün hammadde sıkıntısı çektiği, kültür balıkçılığı ile üretilen su ürünlerinin işleme sanayine hammadde temininde önemli yere sahip olduğu ve mevcut işleme atıklarının nasıl değerlendirdiklerinin tespiti yapılmıştır.

In this research; the leading fish processing facilities were visited and some topics like production amounts, crop processing types, waste amounts of processing industry, utilization of wastes were researched. The aim of the study is bringing out to the current position of the fish processing industries in our country and to produce solutions for the utilization of the process wastes (skin, fishbone, viscera, head, fin etc.). In this study, twelve fish processing facilities were visited. In these facilities, every process levels from acceptation of the raw material to output of the processed product was observed, interviewed with authorized personnel, and taken photographs. The evaluation was made by both survey scale and comparison of the facilities. After evaluating the data, it was observed that generally the facilities do not work in full capacity. It was found out that although the total capacity of the twelve surveys applied facilities 47,000 tones per annum, they process 27,000 tones raw material. The processed products are mostly the sea bream, the sea bass, and the rainbow trout, in addition the shrimp, the snail and the frog can be processed. 9,000 tones wastes per annum occur after the process. It is pointed out that the facilities can not evaluate the waste of the processed products. Some of these wastes are being evaluated in producing fish meal, using as a raw material in fish feed industry or using in the facility their own feed factories. Unfortunately this kind of feed producing firms can reach to close processing facilities but can not reach ones at a long distance. Because the transportation cost is high and the wastes must be collected everyday.According to the survey results, it is brought out that fish processing industries have some troubles about raw material and fish, produced by aquaculture, has an important place in supplying raw material for processing industry. It is put forward how the wastes of these facilities are being utilized.