Sosyo-ekonomik Faktörlerin Bölgesel Yoksulluğa Etkisi: Düzey-1 Bölgeleri Üzerine Panel Veri Analizi

Abstract

Yoksulluk günlük temel ihtiyaçların tamamını ya da önemli bir bölümünükarşılayacak yeterli gelirden yoksun olma durumudur. Daha çok eğitim düzeyinindüşük olmasından kaynaklı niteliksiz işgücüne sahip olunması, yoksulluğun enönemli nedeni olarak görülmektedir. Dolayısıyla, kişi başı gelirin düşük olmasıdiğer yandan düşük düzeyli tasarruf, tüketim ve bununla bağlantılı olarak (veyabuna bağlı olarak) yetersiz yatırım düzeylerine de yol açmaktadır. Bu bağlamdaçalışmanın amacı, Türkiye örneğinde İstatistiki Bölge Birimleri Sınıflndırması(İBBS) Düzey-1 bölgelerinde yoksulluk üzerine etkili olan sosyo-ekonomik faktörlerin etkilerini 2008-2017 yılları için araştırmaktır. Bağımlı değişken olan yoksulluk; Hanehalkı Kişi başı Medyan Gelirin %60’ına Göre Yoksulluk Oranı (%)olarak ölçülmüştür. TÜİK’ten elde edilen verilere göre Kuzeydoğu Anadolu veGüneydoğu Anadolu bölgelerinde yoksulluk oranları en fazla düzeyde iken, buoranın İstanbul ve Doğu Marmara bölgelerinde en düşük düzeyde seyrettiği gö-rülmüştür. Bu çalışmada yoksulluk üzerine daha etkili olduğu düşünülen kişi başıgelir, eğitim, göç ve işsizlik gibi faktörler açıklayıcı değişken olarak analize dâ-hil edilmiştir. Yatay kesit bağımlılığının ve serilerde olası birim kökün varlığınınkontrol edildiği Panel veri analiz sonuçlarına göre, Türkiye’de eğitim düzeyininve net göç hızının artması yoksulluğu azaltırken, kişi başı gelirin düşük olmasıbölgesel yoksulluğu arttıran önemli faktörler olmuştur.