Urartu Çanak Çömleği Middle Iron Age Urartu Pottery Found İn Kayalıdere Fortress Rescue Excavations İn 2018-2019
dc.contributor.advisor | Erdoğan, Sabahattin | |
dc.contributor.author | Tayfur, Enisa | |
dc.date.accessioned | 2025-05-10T20:08:27Z | |
dc.date.available | 2025-05-10T20:08:27Z | |
dc.date.issued | 2021 | |
dc.department | Sosyal Bilimler Enstitüsü / Arkeoloji Ana Bilim Dalı | |
dc.description.abstract | Urartu Krallığı'nın siyasi sınırları içinde yapılan kazılarda çok önemli veriler elde edilmesine karşın Muş Bölgesi sürekli gizliliğini korumuştur. C.A. Burney'in kısa süreli Kayalıdere kazısı olmasına rağmen birçok soru cevapsız kalmıştır. 2018 ve 19 da Alparslan II kapsamında temizlik ve sondaj çalışmalarını kapsayan kurtarma kazıları yapılmıştır. Buradan elde edilen seramikler tez kapsamında çalışılmıştır. Bunun yanı sıra özellikle son dönemlerde Muş Bölgesi'nde yapılan arkeolojik yüzey araştırmalarında gelişkin bir Urartu izlerinin varlığı kanıtlamıştır. Keza Alpaslan Barajı II'nin su toplama alanında kalan kale ve hemen yanındaki Tepeköy Höyük ivedilikle kazılmaya başlanmış ve birçok yeni veri sunmuştur. Bu veriler; mimari, dini, askeri ve günlük yaşantıya ait kanıtlardan oluşmaktadır. Konumuz genelinde ise bu kanıtlardan ''çanak-çömlek'' grubunun çok sayıda olması ve çeşitliliği ile çok önemli yer tutmaktadır. Urartu'nun krallık süreci ile birlikte seramik sanatında bazı değişimler olmuştur. Bu değişimler, Erken Demir Çağ mal gruplarında bilinen kiremit astarlı malların, Orta Demir Çağ süreci ile birlikte yerini krallığı temsil eden kırmızı perdahlı mallara bırakması şeklinde görülür. İyi pişmiş, çark yapımı ve kaliteli bir kil yapısına sahip bu seramikler, depolama kaplarından, dini seremonilerde kullanılan libasyon kaplarına değin farklı tiplerdedir. Ayrıca kaplar üzerinde özel üretim olduklarını gösteren damga mühür baskıları, piktogramlar ve hiyeroglifler yer almaktadır. Bu mal grubunun yanı sıra kalede görülen diğer mal grupları; kahve-kiremit mal, kiremit astarlı mal, kahve astarlı mal, krem mal, krem astarlı mal ve gri-siyah mallardır. Bu mal gruplarına dahil edilen kaplar genellikle bitki, taşçık, orta kum katkılı, orta pişmiş ve çark yapımıdırlar. Kayalıdere Kalesinde, 2018/2019 kazı sezonlarında ele geçen seramiklerin ana formlarını, çanaklar, çömlekler, pithoslar ve tepsiler oluşturmaktadır. Nitelikli olup form vermeyen parçalar ise dipler, gövde parçaları, kulplar ve kaidelerdir. Kayalıdere Kalesi seramikleri mal grubu ve tipoloji olarak birçok Urartu merkezi ile paralellik göstermektedir. Ancak, bunun yanı sıra Muş Bölgesine has özellikler ile Van Gölü Havzası, Kuzeybatı İran ve Ermenistan gibi Urartu kültürünün görüldüğü merkezlerin çanak-çömleklerine oranla farklılıklar da göstermektedir. Bu farklılıklar; yoğun bitki katkılı hamur yapısının yanında, derin kazıma bezemedir. Bu yönleri ile incelenen seramikler daha çok Elâzığ-Malatya ve Bingöl bölgeleri ile benzeşmektedir. | |
dc.description.abstract | Although very important data was obtained during excavations in the Eastern Anatolia region or within the political borders of the Urartu kingdom, which concerns our position, the Muş region has always maintained its privacy C.A. Although Burney was a short-term Kayalidere excavation, many questions remained unanswered. In addition, archaeological surveys conducted in the Muş region in recent times have proven the existence of traces of Urartian development. Also, the castle remaining in the water collection area of Alpaslan Dam II and the Tepeköy mound next to it were excavated immediately and presented many new data. This data consists of evidence of architectural, religious, military and daily life. In our topic, the 'pottery' group of these proofs is very important with its large number and diversity. Of the Urartian Kingdom in conjunction with the process there have been some changes in the art of ceramics. These changes, known in the early iron age groups of goods the goods coated tile, in conjunction with the process representing the kingdom in place of the Middle Iron Age, in the form of red burnished Ware to be seen. Well cooked, wheel-made ceramics with a high quality and that the structure of clay, storage containers, used in religious ceremonies are different types of libation cups desired. Also on the door seal impressions stamp showing that a special production, hieroglyphs and pictograms are located. This is the group of goods, as well as in the castle of goods groups; coffee-Ware tile, tiles coated Ware, coffee Ware-coated, cream Ware, cream-coated Ware and grey wareof is. Bu gru costsuffered containers included typically the plant, stone, sand added medium and medium are wheelmades. Kayalıdere Fortress, the main forms of the ceramics recovered in the 2018/2019 season, bowls, jars, pithoi, and consists of a tray. The bottoms tantalizing fragments of qualified and form, body parts, handles and bases. Kayalıdere Fortress ceramicsI pottery typology, and type is parallel with the center as many of Urartu. However, in addition to the features that are unique to the Milwaukee area with Lake Van Basin, NW Iran, Urartian and Armenian culture shows, such as seen in differences compared to the center of crockery. These differences; dense vegetation, the structure of the additive on the side of the dough, deep incised decoration. These aspects are studied with ceramics more of Elâzığ and Malatya and Bingöl is similar to the regions. | en_US |
dc.identifier.endpage | 233 | |
dc.identifier.uri | https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/TezGoster?key=v7BkNnnepTnbhn8rNR77LeYPBYXS55M_oHeLx_QN5J-z4DYp9sIyZA5Xb0johWZJ | |
dc.identifier.uri | https://hdl.handle.net/20.500.14720/21339 | |
dc.identifier.yoktezid | 683181 | |
dc.language.iso | tr | |
dc.subject | Arkeoloji | |
dc.subject | Arkeolojik kazılar | |
dc.subject | Kayalıdere Kalesi | |
dc.subject | Muş | |
dc.subject | Orta Demir Çağı | |
dc.subject | Seramikler | |
dc.subject | Urartular | |
dc.subject | Urartular Dönemi | |
dc.subject | Çanak | |
dc.subject | Çömlek | |
dc.subject | Archeology | en_US |
dc.subject | Archaeological excavations | en_US |
dc.subject | Kayalıdere Fortress | en_US |
dc.subject | Muş | en_US |
dc.subject | Middle Iron Age | en_US |
dc.subject | Ceramics | en_US |
dc.subject | Urartians | en_US |
dc.subject | Urartians Period | en_US |
dc.subject | Pottery | en_US |
dc.subject | Pot | en_US |
dc.title | Urartu Çanak Çömleği Middle Iron Age Urartu Pottery Found İn Kayalıdere Fortress Rescue Excavations İn 2018-2019 | en_US |
dc.title.alternative | 2018 2019 Yılları Kayalıdere Kalesi Kurtarma Kazıları Orta Demir Çağ | en_US |
dc.type | Master Thesis | en_US |