Öğretmen Kimliği Ölçeği: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması

Abstract

Öğretmen kimliği konusu son yıllarda dünya çapında oldukça ilgi gören bir konu olmuş durumdadır. Bu nedenle öğretmen kimliğini ölçmeye yönelik araştırmalar oldukça artmış durumdadır. Bu araştırma ile hizmet içi öğretmenlere yönelik, hizmet içi öğretmenler ile geliştirilen, branş sınırlaması içermeyen, ölçek geliştirme bilimsel basamaklarına uyularak geliştirilen geçerli ve güvenilir bir Öğretmen Kimliği Ölçeği geliştirmek amaçlanmıştır. Ölçek geliştirme süreci 2020-2021 eğitim-öğretim yılında Türkiye'nin altı farklı bölgesinde, çeşitli illerde okul öncesi, ilkokul, ortaokul ve liselerde görev yapan 850 öğretmen ile gerçekleştirilmiştir. Açımlayıcı faktör analizi (AFA) için 425 öğretmen, doğrulayıcı faktör analizi (DFA) için farklı 425 öğretmen ile ölçeğin geçerlik ve güvenirlik çalışmaları yürütülmüştür. Ölçek faktör sayısının belirlenmesinde AFA öz değer ve yamaç-birikinti grafiği dikkate alınmıştır. Ölçekte öz değeri birin üzerinde olan altı faktör var olduğu belirlenmiştir. Söz konusu altı faktörde yer alan uygun olmayan maddeler (faktör yük değerleri 0.30’dan düşük olanlar) analiz dışı bırakılmıştır. Ölçek maddelerine ait AFA faktör yük değerlerinin 0.433 ile 0.875 arasında değiştiği ve altı faktörlü yapının toplam varyansın %60.863’ünü açıkladığı belirlenmiştir. DFA sonucunda madde faktör yüklerinin 0.51 ile 0.86 arasında değiştiği, 41 madde ve altı faktörden oluşan yapının doğrulandığı görülmüştür. Ölçeğin tamamına ilişkin Cronbach alfa güvenirlik değeri AFA uygulamasında 0.942, DFA uygulamasında ise 0.946 olarak bulunmuştur. Ölçek geliştirme geçerlik ve güvenirlik çalışmalarından elde edilen bulgular ölçeğin okul öncesi, ilkokul, ortaokul ve liselerde görev yapan öğretmenlerin öğretmen kimliği algılarını belirlemede kullanılabilecek geçerli ve güvenilir bir ölçme aracı olduğunu göstermiştir.