Van Gölü Havzası'nda Depremlerle Oluşandeformasyon Yapılarını (Sismitler) Kullanarak Bölgeiçin M=5 ve Üzeri Büyüklüklerdeki Depremlerinoluşum Sıklığının Araştırılması

Abstract

Sıvılaşmaya uygun, pekişmemiş sedimanlarda gözlenen deformasyon yapıları deprem dalgaları, ani üst basınç ya da fırtına kökenli dalgalar yardımıyla oluşabilmektedir. Deprem sırasında, şok dalgalarına bağlı sıvılaşma ile oluşan yapılar ?Sismit? olarak isimlendirilmektedir. M ? 5.0 büyüklüklerdeki depremler sırasında oluşabilen sismitler, bir bölgeyi etkileyen depremleri üreten fayın yaklaşık yerinin ve tekrarlanma sıklığının belirlenmesinde kullanılmaktadır. Bu çalışmada, Van Gölü çevresinde, eski göl çökelleri içerisinde bulunan bazı deformasyon yapılarının depremlerle oluştuğu ve sismit olarak tanımlanabileceği belirlenmiştir. Bir bölgedeki deformasyon yapılarının sismit olarak isimlendirilmesi için, yapıyı oluşturan sedimanların tane boyutunun sıvılaşma aralığında olması ve diğer tetikleme mekanizmalarına ait herhangi bir veri bulunmaması gerekmektedir. Bu çalışma kapsamında sismitlerin belirlendiği 10 ayrı lokasyon için elek analizi ve fasiyes analizleri yapılmıştır. Bu lokasyonlardan alınan 33 adet karot örneği, OSL yöntemiyle yaşlandırılmıştır. Elde edilen veriler bu deformasyon yapılarının bölgede bulunan 4 aktif fay (Erciş, Van-Everek, Gürpınar ve Çakırbey fayları) tarafından oluşturulmuş olabileceğini göstermektedir. Özellikle Erciş Fayı?nın çok yakınında 5 lokasyondan alınan karot örneklerinin analizinden elde edilen yaş verileri, bölgede bulunan sismitlerin önemli bir kısmının 200 yıl ara ile oluştuğunu göstermektedir. Bu veri Erciş Fayı?nın yaklaşık 200 yılda bir M ? 5 büyüklüğünde deprem ürettiğini ortaya koymuştur. Bu 200 yıllık tekrarlanma aralığının tüm Van Gölü Havzası için geçerli olduğu düşünülmektedir