Buğdayda İn Vitro Koşullarda Kallus Elde Edilmesi Üzerine Bir Araştırma

Abstract

-73- ÖZET Dogu-8-S Buğday çeşidinin, dört farklı kısımlarından alınan bitkisel materyaller (yaprak parçaları, anterler, olgunlaşmamış embriyolar ve olgunlaşmış embriyolar), dört farklı yapay besin ortamında, în Vitro'da kültüre alınmış tır. Test edilen kültür ortamları aşağıda verilmiştir. 1- MS+2,4-D(2mg/i) 2 - MS + 2. 4-D ( 2mg / 1 ) +K i ne t i n ( İmg / i ) 3- MS-r2,4-D(2mg/l ) ^Kinet in ( irnç/1 ) +NAA ( img/1 ) 4- MS- 2, 4-D C 2mg/ 1 ) -f K i ne t i n f İmg / 1 '! +NA A ( İmg/ 1 } + Asp.ar a j i n ( i 5 öma / 1 ) Steri 1 izasyon için, tüm bitkisel materyaller, 3 kısım su, 1 kısım çamaşır suyu (%53'iük sodyum hipoklorit ) ile hazırlanan sterilant solüsyon içinde 15 dakika bekletilmiş tir. Daha sonra %96'lık alkolce 6 dakika bekletilmiş ve 3 kez steril saf su ile çalkalanmışt ir. Anterler, olgunlaşmamış embriyolar ve olgunlaşmış embriyolar, i 500 lux ışıkta. yaprak ekspiant ları ise karan lıkta kültüre alınmıştır. Ortalama sıcaklık 23.5 °C idi. Deneme, f aktör iye 1 deneme desenine göre, iki tekerrür I ü olaraK. kurulmuş ve değerlendirilmiştir. Veri ler \T transfor masyonuna tabi tutulmuştur. Gözlemler 42 gün devam etmiştir. Gözlemler sonunda, kallus, sürgün ve kök oluşumları gözlenen tüp sayıları belirlenmiştir. Ayrıca, kalluslarm ağırlıkları tartılmış ve sürgün boyları ölçülmüştür. Gözlemler sonunda. Yaprak ekspiant ları, olgunlaşmamış-74- embriyolar ve olgunlaşmış embriyolarda başarı elde edilmiş- tir. Anterlerde ise başarısız olunmuştur. Kail us oluşumu için; or t am- 1 ve ? ortam-2 ' nin, sürgün oluşumu için, ortam-4'ün ve kök oluşumu için ortam-2 'nin, uygun ortamlar olduğu tespit edilmiştir. Bitkisel materyal lerden, olgunlaşmamış embriyolar ile olgunlaşmış embriyola rın, en yüksek kail us oluşum oranlarını, yine olgunlaşmış embriyoların, en fazla sayıda sürgün ve kök oluşumunu mey dana getirdikleri saptanmıştır. Denemede, iki tip kalîus ayırt edilmiştir. Yaprak eksD 1 ant 1 arından elde edilen kail us lar, yumuşak, gevsek yapıda, cok İcblu ve şeffaf renkli bulunmuştur. Olgunlaşma mış embriyolar ile olgunlaşmış embriyolardan elde edilen kallusların ise. daha sıkı yapıda, sert. az boğumlu ve mat renkli oldukları crözienmist ir.

-75- -~^~SUMMARY Plant materials taken from four different sections of the Dogu 88 varietes of T. aestivum (leaf segments, anthers, immature embryos and mature embryos) was cultured in four different artificial susteanance medium in in vitro. The tested medium as follow; 1- MS+2. 4-D i 2mg/ 1 ) (me d. i 5 2- MS+2,4-D(2mg/l ;+Kinetin(lmg/İ ) (med.2) 3- MS+2. 4-D ( 2rng/ 1 ) -Hi net i n > i nig / i ) +NAA ( Img/ 1 ) ( med. 3 ) 4- MS+2,4-D ( 2mg/l ) +Kinet in( imq/i ) -rNAA ( img/I ) -rAsparaj in i. 1 50mg/ 1 ) (med. 4 ) Whole plant material, for sterilization has been waited for 15 minutes in e solution include 3 part of distiled water and I part of sodium hypocloride (53%). After then materials was waited in 96% alcohol for 6 minutes and washed tree times with sterile distilled water. Anthers, immature embryos and mature embryos kept under continuous light 1500 lux, however leaf segments was cul tured in the dark. The temprature on an average was at23.5 C. Experiment was planned and anaiysised as factorial design with two repetation. Data has been converted with rootsquare transformation for get normality. Observations was continued during 42 days. Callus, shoot and root forma tion determined in tubes after observation. în addition weight of callus was weighted and lenght of shoot was mea sured. A succesful conclution had gotton on leaf segments, immature embryos and mature embryos. This study was failed-76- orT-='.,&nthers. The appropriatest medium was found for callus formation on medium-1 and medium-2, for shoot formation on medium-4 and for root formation on medium-2. Immature embry os and mature embryos was shown the highest the percentage of calluses formation, so mature embryos was produced the highest numbers of shoot and root formation. Two types calluses was distinguished in this study. The calluses from leaf segments has been obtained was soft, in slack structures, toe nodular and diaphanous colors. The calluses from immature and mature embryos has been obtained was more sctrict. hard, less nodular and dull colors.