Yetiştirici Koşullarında Akkaraman ve Asaf X Akkaraman (f₁) Melez Kuzularının Büyüme, Besi Performansı ve Karkas Özelliklerinin Belirlenmesi

Abstract

Bu çalışmada, Asaf koçları ile Akkaraman koyunlarının yetiştirici koşullarında melezlenmesi ile elde edilen saf ve melez F1 kuzuların büyüme, besi performansı ve karkas özelliklerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Araştırmanın hayvan materyalini 150 baş Akkaraman koyunu, 5 baş Akkaraman koçu (2-6 yaş) ve 2 baş saf Asaf koçu (2-3 yaş) ile bunların çiftleştirilmesinden elde edilen kuzular oluşturmuştur. Akkaraman ve ASF x AK F1 melezi kuzuların doğum, 30, 60, 90, 120, 150 ve 180. günlerdeki canlı ağırlıkları sırasıyla 3.87±0.08, 9.79±0.18, 14.98±0.27, 22.11±0.37, 25.17±0.40, 28.72±0.44 ve 32.02±0.54; 3.79±0.10, 10.59±0.40, 16.82±0.54, 25.84±0.87, 30.44±0.90 ve 35.67±0.91 olarak bulunmuştur. Saf ve melez F1 kuzuların doğum-180. gün ve 90-180. günler arasındaki günlük canlı ağırlık artışları sırasıyla 0.156 ve 0.177 kg (p<0.001), 0.123 ve 0.155 kg (p<0.001) olmuştur. Akkaraman ve ASF x AK F1 melezi kuzuların 3. ay sütten kesim yaşına kadar yaşama gücü oranları sırasıyla %90.29 ve %90.20 olarak bulunmuştur. Akkaraman ve ASF x AK F1 erkek kuzuların 3. aydaki testis çapı, testis uzunluğu, skrotum çevresi, skrotum uzunluğu ve testis hacmi sırasıyla 2.68±0.11 cm ve 2. 77±0. 14 cm, 5.21±0.19 cm ve 5.80±0.26 cm, 14.40±0.71 cm ve 17.37±0.80 cm (p<0.01), 7.75±0.39 cm ve 12.40±0.73 cm (p<0.01), 51.00±6.45 cm3 ve 73.07±7.44 cm3 (p<0.01). Buna karşılık 6. ayda belirlenen testis çapı, testis uzunluğu, skrotum çevresi, skrotum uzunluğu ve testis hacmi ölçüleri sırasıyla Akkaraman ve ASF x AK F1 kuzularında 3.60±0.18 cm ve 4.35±0.12 cm (p<0.05), 7.10±0.37 ve 8.15±0.32 cm, 19.29±0.90 cm ve 20.73±0.96 cm, 12.66±0.64 cm ve 16.64±0.78 cm (p<0.01), 120.37±16.40 cm3 ve 127.82±15.80 cm3 olmuştur. Akkaraman ve ASF x AK F1 melezi kuzuların sırasıyla besi başı canlı ağırlığı 23.89 kg ve 23.77 kg olurken, besi sonu canlı ağırlığı 41.02 kg ve 44.03 kg (p<0.01) bulunmuştur. Saf ve melez kuzular sırasıyla beside toplam 17.14 kg ve 20.26 kg (p<0.01) ve günlük ortalama 0.245 kg ve 0.289 kg ağırlık artışı sağlamıştır. Her iki genotipin 1 kg canlı ağırlık artışı için yem tüketimi 4.70 kg ve 4.15 kg olarak belirlenmiştir. Kesim ve karkas özelliklerinden kesim ağırlığı, soğuk karkas ağırlığı, kuyruksuz soğuk karkas ağırlığı, sol yarı karkas ağırlığı, sargı yüzdesi ve Musculus longissimus dorsi alanı 39.22±1.62 kg ve 44.34±0.53 kg (p<0.05), 19.60±0.70 kg ve 21.40±0.26 kg (p<0.05), 15.86±0.61 kg ve 19.22±0.24 kg (p<0.01), 7.20±0.24 kg ve 9.41±0.34 kg (p<0.001), %50.04±0.67 ve %48.28±0.65, 12.49±0.73 cm2 ve 14.24±0.38 cm2 olarak bulunmuştur. Akkaraman koyunlarının saf Asaf koçları ile melezlenmesinden elde edilen ASF x AK F1 melezi kuzuların saf Akkaraman kuzulara göre daha iyi büyüme ve besi performansı, testis, kesim ve karkas özelliklerine sahip olduğu tespit edilmiştir. Anahtar kelimeler: Akkaraman, Asaf, Büyüme, Besi gücü, Melezleme, Karkas özellikleri, Testis özellikleri İkinci Danışman: Dr. Öğr. Üyesi Rabee Asmat Saadullah ORAMARI Ağustos 2024, 115 sayfa Bu çalışmada, Asaf koçları ile Akkaraman koyunlarının yetiştirici koşullarında melezlenmesi ile elde edilen saf ve melez F1 kuzuların büyüme, besi performansı ve karkas özelliklerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Araştırmanın hayvan materyalini 150 baş Akkaraman koyunu, 5 baş Akkaraman koçu (2-6 yaş) ve 2 baş saf Asaf koçu (2-3 yaş) ile bunların çiftleştirilmesinden elde edilen kuzular oluşturmuştur. Akkaraman ve ASF x AK F1 melezi kuzuların doğum, 30, 60, 90, 120, 150 ve 180. günlerdeki canlı ağırlıkları sırasıyla 3.87±0.08, 9.79±0.18, 14.98±0.27, 22.11±0.37, 25.17±0.40, 28.72±0.44 ve 32.02±0.54; 3.79±0.10, 10.59±0.40, 16.82±0.54, 25.84±0.87, 30.44±0.90 ve 35.67±0.91 olarak bulunmuştur. Saf ve melez F1 kuzuların doğum-180. gün ve 90-180. günler arasındaki günlük canlı ağırlık artışları sırasıyla 0.156 ve 0.177 kg (p<0.001), 0.123 ve 0.155 kg (p<0.001) olmuştur. Akkaraman ve ASF x AK F1 melezi kuzuların 3. ay sütten kesim yaşına kadar yaşama gücü oranları sırasıyla %90.29 ve %90.20 olarak bulunmuştur. Akkaraman ve ASF x AK F1 erkek kuzuların 3. aydaki testis çapı, testis uzunluğu, skrotum çevresi, skrotum uzunluğu ve testis hacmi sırasıyla 2.68±0.11 cm ve 2. 77±0. 14 cm, 5.21±0.19 cm ve 5.80±0.26 cm, 14.40±0.71 cm ve 17.37±0.80 cm (p<0.01), 7.75±0.39 cm ve 12.40±0.73 cm (p<0.01), 51.00±6.45 cm3 ve 73.07±7.44 cm3 (p<0.01). Buna karşılık 6. ayda belirlenen testis çapı, testis uzunluğu, skrotum çevresi, skrotum uzunluğu ve testis hacmi ölçüleri sırasıyla Akkaraman ve ASF x AK F1 kuzularında 3.60±0.18 cm ve 4.35±0.12 cm (p<0.05), 7.10±0.37 ve 8.15±0.32 cm, 19.29±0.90 cm ve 20.73±0.96 cm, 12.66±0.64 cm ve 16.64±0.78 cm (p<0.01), 120.37±16.40 cm3 ve 127.82±15.80 cm3 olmuştur. Akkaraman ve ASF x AK F1 melezi kuzuların sırasıyla besi başı canlı ağırlığı 23.89 kg ve 23.77 kg olurken, besi sonu canlı ağırlığı 41.02 kg ve 44.03 kg (p<0.01) bulunmuştur. Saf ve melez kuzular sırasıyla beside toplam 17.14 kg ve 20.26 kg (p<0.01) ve günlük ortalama 0.245 kg ve 0.289 kg ağırlık artışı sağlamıştır. Her iki genotipin 1 kg canlı ağırlık artışı için yem tüketimi 4.70 kg ve 4.15 kg olarak belirlenmiştir. Kesim ve karkas özelliklerinden kesim ağırlığı, soğuk karkas ağırlığı, kuyruksuz soğuk karkas ağırlığı, sol yarı karkas ağırlığı, sargı yüzdesi ve Musculus longissimus dorsi alanı 39.22±1.62 kg ve 44.34±0.53 kg (p<0.05), 19.60±0.70 kg ve 21.40±0.26 kg (p<0.05), 15.86±0.61 kg ve 19.22±0.24 kg (p<0.01), 7.20±0.24 kg ve 9.41±0.34 kg (p<0.001), %50.04±0.67 ve %48.28±0.65, 12.49±0.73 cm2 ve 14.24±0.38 cm2 olarak bulunmuştur. Akkaraman koyunlarının saf Asaf koçları ile melezlenmesinden elde edilen ASF x AK F1 melezi kuzuların saf Akkaraman kuzulara göre daha iyi büyüme ve besi performansı, testis, kesim ve karkas özelliklerine sahip olduğu tespit edilmiştir. Anahtar kelimeler: Akkaraman, Asaf, Büyüme, Besi gücü, Melezleme, Karkas özellikleri, Testis özellikleriBu çalışmada, Asaf koçları ile Akkaraman koyunlarının yetiştirici koşullarında melezlenmesi ile elde edilen saf ve melez F1 kuzuların büyüme, besi performansı ve karkas özelliklerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Araştırmanın hayvan materyalini 150 baş Akkaraman koyunu, 5 baş Akkaraman koçu (2-6 yaş) ve 2 baş saf Asaf koçu (2-3 yaş) ile bunların çiftleştirilmesinden elde edilen kuzular oluşturmuştur. Akkaraman ve ASF x AK F1 melezi kuzuların doğum, 30, 60, 90, 120, 150 ve 180. günlerdeki canlı ağırlıkları sırasıyla 3.87±0.08, 9.79±0.18, 14.98±0.27, 22.11±0.37, 25.17±0.40, 28.72±0.44 ve 32.02±0.54; 3.79±0.10, 10.59±0.40, 16.82±0.54, 25.84±0.87, 30.44±0.90 ve 35.67±0.91 olarak bulunmuştur. Saf ve melez F1 kuzuların doğum-180. gün ve 90-180. günler arasındaki günlük canlı ağırlık artışları sırasıyla 0.156 ve 0.177 kg (p<0.001), 0.123 ve 0.155 kg (p<0.001) olmuştur. Akkaraman ve ASF x AK F1 melezi kuzuların 3. ay sütten kesim yaşına kadar yaşama gücü oranları sırasıyla %90.29 ve %90.20 olarak bulunmuştur. Akkaraman ve ASF x AK F1 erkek kuzuların 3. aydaki testis çapı, testis uzunluğu, skrotum çevresi, skrotum uzunluğu ve testis hacmi sırasıyla 2.68±0.11 cm ve 2. 77±0. 14 cm, 5.21±0.19 cm ve 5.80±0.26 cm, 14.40±0.71 cm ve 17.37±0.80 cm (p<0.01), 7.75±0.39 cm ve 12.40±0.73 cm (p<0.01), 51.00±6.45 cm3 ve 73.07±7.44 cm3 (p<0.01). Buna karşılık 6. ayda belirlenen testis çapı, testis uzunluğu, skrotum çevresi, skrotum uzunluğu ve testis hacmi ölçüleri sırasıyla Akkaraman ve ASF x AK F1 kuzularında 3.60±0.18 cm ve 4.35±0.12 cm (p<0.05), 7.10±0.37 ve 8.15±0.32 cm, 19.29±0.90 cm ve 20.73±0.96 cm, 12.66±0.64 cm ve 16.64±0.78 cm (p<0.01), 120.37±16.40 cm3 ve 127.82±15.80 cm3 olmuştur. Akkaraman ve ASF x AK F1 melezi kuzuların sırasıyla besi başı canlı ağırlığı 23.89 kg ve 23.77 kg olurken, besi sonu canlı ağırlığı 41.02 kg ve 44.03 kg (p<0.01) bulunmuştur. Saf ve melez kuzular sırasıyla beside toplam 17.14 kg ve 20.26 kg (p<0.01) ve günlük ortalama 0.245 kg ve 0.289 kg ağırlık artışı sağlamıştır. Her iki genotipin 1 kg canlı ağırlık artışı için yem tüketimi 4.70 kg ve 4.15 kg olarak belirlenmiştir. Kesim ve karkas özelliklerinden kesim ağırlığı, soğuk karkas ağırlığı, kuyruksuz soğuk karkas ağırlığı, sol yarı karkas ağırlığı, sargı yüzdesi ve Musculus longissimus dorsi alanı 39.22±1.62 kg ve 44.34±0.53 kg (p<0.05), 19.60±0.70 kg ve 21.40±0.26 kg (p<0.05), 15.86±0.61 kg ve 19.22±0.24 kg (p<0.01), 7.20±0.24 kg ve 9.41±0.34 kg (p<0.001), %50.04±0.67 ve %48.28±0.65, 12.49±0.73 cm2 ve 14.24±0.38 cm2 olarak bulunmuştur. Akkaraman koyunlarının saf Asaf koçları ile melezlenmesinden elde edilen ASF x AK F1 melezi kuzuların saf Akkaraman kuzulara göre daha iyi büyüme ve besi performansı, testis, kesim ve karkas özelliklerine sahip olduğu tespit edilmiştir. Anahtar kelimeler: Akkaraman, Asaf, Büyüme, Besi gücü, Melezleme, Karkas özellikleri, Testis özellikleri