Kimya Öğretmen Adaylarının Kimyasal Dengeye İlişkin Zihinsel Modelleri

Abstract

Bu çalışmanın amacı kimya öğretmen adaylarının kimyasal dengeye etki eden faktörlerdensıcaklık ve derişim değişiminin kimyasal dengeye etkisi ile ilgili zihinsel modellerini açığaçıkarmaktır. Araştırmanın deseni olgubilimdir. Katılımcılar bir devlet üniversitesinin kimyaöğretmenliği programının son sınıfında öğrenim gören dört kimya öğretmen adayıdır. Verileraçık uçlu sorular ve yarı yapılandırılmış görüşmeler yardımıyla toplanmış daha sonra betimselanaliz ve içerik analizi kullanılarak analiz edilmiştir. Veri analizi sonucunda öğretmenadaylarının sabit etki-tepki modeli, tek yönlü etki-tepki modeli (etki ile eş yönlü tepki modeli,etki ile zıt yönlü tepki modeli) ve çift yönlü etki- tepki modeli olmak üzere dört farklı zihinselmodele sahip oldukları bulunmuştur. Bunun yanında öğretmen adaylarının çoğunluğu dengereaksiyonuna yapılan etki ile dengenin ne yönde değişeceğini Le Chatelier prensibini doğru birşekilde kullanarak açıklayabilmiştir. Ancak denge reaksiyonun belirtilen yönde değişmesebebini mikroskobik seviyeyi kullanarak açıklama konusunda yeterli seviyede olmadıklarıgörülmüştür. Bu durum öğretmen adaylarının zihinsel modellerinin bilimsel olarak kabulgörmüş kavramsal modellerle tam uyumlu olmadığını göstermektedir. Bu sebeple öğretmenadaylarına yönelik kimya öğretimi olayların nedenleri mikroskobik seviyede sorgulatılarak yapılmalı ve böylece kavramsal modellere uygun zihinsel modeller geliştirmelerisağlanmalıdır.