Alevilik-bektaşi Geleneğinde Muhabbet: Ruhsal Bir Bilgi Ortamı

Abstract

Sözlü kültür ortamı içinde olan Alevi Bektaşi geleneğinin, bilgi aktarma ve açıklama ortamı muhabbetlerdir. Muhabbetler ruhsal bilginin aktarımının sağlandığı, sembolik yapıya sahip şiirlerin oluşturulduğu, aktarıldığı ve açıklandığı ortamlardır. Muhabbet ortamı kişilerin karşılıklı etkileşimini gerekli kılar. Bu anlamıyla kişilerin etkin katılımı ile gerçekleşir. Etkin katılım, katılımcıların ruhsallığı deneyimlemesine, bütünlük hissinin yaşanmasına imkân sağlar. Bu durum ise ruhsallığın etki alanında olan, bireysel ve toplumsal, birçok işlevin yerine getirilmesi ile sonuçlanır. Araştırmada yazılı kaynakların yanısıra, muhabbet ortamlarında bulunan kaynak kişilerin aktardıkları da kullanılmıştır. Makalede ilk olarak Alevi Bektaşi geleneğindeki muhabbet ortamı tanımlanmıştır; ikinci olarak muhabbet, geleneğin ruhsal yönü olarak belirlenmiş; son olarak ise muhabbetler ruhsallığın yayıldığı ortam olarak tespit edilmiştir.