Orta Asya Şamanizm’inde Evrenin Tezahürü

Abstract

Bu makalede, Orta Asya Şamanizm’in evren görüşü, şaman davulu temel alınarak incelenmiştir. Şaman davulu, yalnızca bir ritüel enstrümanı değil, aynı zamanda şamanların evrene dair kozmolojik görüşlerinin somutlaştıran bir sembol olarak kabul edilmektedir. Davulun fiziksel yapısı, işlevi ve üzerindeki semboller, evrenin katmanlı yapısını ve şamanın bu yapıyla kurduğu ilişkiyi yansıtır. Şamanizm’in temelinde, evrenin üç katmandan oluştuğuna inanılır: “Gökyüzü” (tanrılar ve ruhların mekânı), “Yeryüzü” (insan yaşamının merkezi) ve “Yeraltı” (ataların ruhları ve bilinmeyenin diyarı). Şaman davulunun yüzeyi, genellikle yeryüzünü ve bu katmanların birleşim noktasını temsil eder. Çerçevesi ise, evrenin döngüselliğini, sürekli hareket eden bir zaman ve mekân anlayışını ifade eder. Davulun üzerindeki semboller, hayvan figürleri, yıldızlar veya ruhlar gibi öğeler, bu kozmik düzenin parçalarını simgeler. Şaman, davulun ritmik sesi aracılığıyla transa geçer ve ruhani bir yolculuğa çıkar. Bu yolculuk sırasında, davul sesi evrenin ritmini temsil eder ve şaman kozmik katmanlar arasında bir köprü görevi görür. Şaman davulunun sesinin, ruhlarla iletişim kurmada ve birey ya da toplum için denge sağlamada merkezi bir rol oynadığı, bilim insanlarınca vurgulanmaktadır. Bu çalışmada; şaman davulunun, bir mikro kozmos olarak evrenin işleyişini yansıttığı ve şamanların dünya görüşünü anlamak için bir anahtar olduğu sonucuna varılmıştır. Şaman davulunun evrenin tezahürünü ifade eden bir araç olarak hem fiziksel hem de metafiziksel bir anlam taşıdığı görüşü savunulmaktadır. Böylece, şaman davulu, hem doğanın hem de insanın evrendeki yerini bir bütünlük içinde kavramamızı sağlayan bir sembol olarak ele alınmıştır.