Budaklı (Bi̇tli̇s) Kaplıcasının Jeokimyasal Özellikleri İle Alanın Jeolojik ve Coğrafi Yapısı Arasındaki İlişki

Abstract

Termal kaynaklar, magma haznesine yakın olan ya da tektonik olarakaktif bölgelerdeki yer altı sularının magma nedeniyle ısınarak yeryüzüne çıkmasıile oluşmaktadır. Bu süreçte, magma içerisinde eriyik halde bulunan maddeler ilesuyun temas ettiği kayaçlardaki çeşitli elementlersıcak suya karışarak, kaynaklarıninsan sağlığı için şifalı ya da zararlı olmasına neden olabilmektedir. Dolayısıylakaplıca, ılıca gibi isimler de verilen bu kaynaklar, sodyum, flor, kalsiyum gibifaydalı elementlerin yanı sıra, cıva, uranyum, arsenik gibi ağır metaller deiçerebilmektedir. Türkiye, aktif tektonik bir ülke olması nedeniyle çok sayıdatermal kaynağa sahiptir. Araştırma alanı olarak seçilen Budaklı kaplıcası daBitlisili, Güroymak ilçesi sınırları içerisinde, Nemrut kraterinin batısında yer almaktadır.Bu araştırma, yıllardır yoğun şekilde kullanılan Budaklı kaynağınınjeokimyasal özelliklerini tespit etmek, kaynağın içerdiği elementlerin zarar yada faydalarını ortaya koyarak hangi hastalıkların tedavisinde kullanılabileceğinianaliz etmek, Budaklı kaplıcasınınolanaklarının geliştirilmesine katkıda bulunmakamacıyla ele alınmıştır. Bu kapsamda gerçekleştirilen arazi ve büro çalışmaları neticesinde, alanın coğrafi ve jeolojik yapısının sıcak su kaynağının oluşumu veyeryüzüne ulaşmasındaki rolü incelenmiş, kaplıcadan alınan su numunelerininkimyasal analizleri yapılarak element özellikleri belirlenmiştir. Buna göre Budaklıkaplıcası, önemli miktardakalsiyum, sodyum, potasyum ve flor içermektedir.