Kamu Yönetimi Bağlamında Afet Yönetiminde Örnek Bir Uygulama: Aydes

Abstract

Dünyanın küresel salgınla birlikte kaosa sürüklendiği bir dönemde artan nüfusla birlikte kamu yönetimi kavramı önem kazanmakta ve devletlerin yeni politikalar oluşturarak bunların planlanmasında aktif roller üstlenecek aktörleri tayin etmesi ve güçlendirmesi hayati bir anlam ifade etmektedir. Geleneksel kamu yönetimi anlayışının terk edildiği günümüzde kamu yönetiminde şeffaf, esnek, vatandaş odaklı, kamuya açık kaynakların doğru kullanılması sürecini öne çıkaran politikalara duyulan ihtiyaç yeni kamu yönetimi paradigmasını desteklemektedir. Yeni kamu yönetimi anlayışının hâkim olduğu afet yönetimi ise esnek tabanlı yapısını ortaya koymakta ve afetlerde hızlı karar alma mekanizmalarının uygulanmasına olanak tanıyan işlev üstlenmektedir. 2018 yılında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesiyle Türkiye Cumhuriyeti İçişleri Bakanlığı bünyesine katılan AFAD afetlerin öngörülmesi, planlanması, organize edilmesi, her aşamasının takip edilmesi ve iyileştirilmesi konusunda yetkili kılınmıştır. İçişleri Bakanlığının hem afet yönetimi hem de iç güvenlikten sorumlu olmasının sinerjetik etkileri de bu kapsamda önemli görülmektedir. Afet durumlarında doğru bilgi ve konuma ulaşmak, sağlıklı iletişimi sağlamak büyük önem taşımaktadır. AFAD’ın afetler konusunda dünya standartlarını takip ettiğinin en önemli göstergelerinden biri olan AYDES uygulaması bileşenleriyle birlikte kapsamlı bir bilgi ağı sunmakta ve ekiplere destek sağlamaktadır. Coğrafi bilgi sistemleri üzerine inşa edilen, karar destek mekanizmalarına sahip web tabanlı bir uygulama olan AYDES’in, büyük kısmının alt bileşeni ilgili kurum ve kuruluşlarla ortak kapalı bir sistem üzerinden veri akışını sağlarken yine bir alt modül olarak, Bütünleşik Afet Yönetim Platformuyla vatandaş erişimine imkân sunmaktadır. Bu imkân vatandaşı da afet yönetiminin bir parçası haline getirmektedir. Ulusal/uluslararası düzeyde çok tanınmayan bu uygulamanın literatürde kaynağı sınırlıdır. Bununla birlikte sınırlı erişime sahip olan uygulama hakkında eldeki verilerin bir araya getirilmesi ve yorumlanması çalışmanın önemini ortaya koymaktadır. Kamu yönetimindeki yeni yönetim anlayışının bir yansıması olarak değerlendirilebilecek bu uygulama hakkında literatürde sınırlı bilgiye rastlanmaktadır. Afet yönetiminin Türkiye’deki işleyiş biçimlerini konu kapsamında gösteren çalışma AYDES uygulamasının geniş bir analizini yapmayı amaç edinmiştir. Gelişmiş teknolojik imkânlarla oluşturulmuş uygulamanın bilgi akışını sağlamak konusunda büyük katkılar sağlayacağı ve afet yönetiminin şeklini değiştireceği göz önünde bulundurulduğunda uygulamanın teknolojik olarak sürekli güncellenmesi ve sürdürülebilirliğinin sağlanması son derece önemli görülmektedir.