Türk ve Komor Edebiyatlarında Öykü Anlatıcılar İle Ağıtlar

Abstract

İnsanın konuşmaya başlamasıyla birlikte ortaya çıkan sözlüedebiyat; kaynağını bir milletin geçmişindeki, acısından, sevincinden,sevgisinden, kültüründen, yaşam biçiminden, geleneklerinden alan biryapı olduğu için sözcüklerin önemli bir anlamı ve gücü vardır. Öyküanlatıcıları bu gücü anlatılarında kullanmışlar ve insanlarıetkilemişlerdir. Toplumların geçmişinden gelen masal, atasözü, destan,efsane, türkü, ağıt, mani gibi kültür mirası olan bilgiler gelecek kuşaklariçin bir hazine değerindedir. Anlatıcılar; bu değerli bilgileri aktarırkenbireyler arasında sıcak bir ilişki kurulmasına katkıda bulunurlar.İnsanoğlu yaşamı boyunca, çevresinde olan olaylardan etkilenmiş,bunun sonucunu farklı biçimlerde dile getirmiştir. Bireyi ve toplumlarıen çok etkileyen ise ölüm karşısındaki acizliği olmuştur. Bu yüzden;ölenin arkasından, ağıt dediğimiz, onun yokluğuna karşı duyulan hüznü,onun iyiliklerini, mertliğini, yiğitliğini, ona duyulan özlemi dile getirmekiçin duygu yüklü şiirler söyleme ihtiyacı hissetmiştir. Sözlü edebiyatürünlerinden ağıtlarda, kesinlik ve kararlılık olmasına rağmen, çoğu kezmantık düzeni yoktur. Çünkü duygular daima ön plandadır vedinleyicinin bakış açısında o anki ruh hali, yaşı, eğitimi ve cinsiyetiönemlidir. Bu yüzden; içlerinde türkü, destan, şiir, tiyatro gibi edebiyatındiğer ürünlerinden izler barındırır. Ağıtlarda konu çeşitliliği fazlaolmasına rağmen, ana tema ölümdür. Yaşam ile ölüm her zaman iç içeolduğundan, öyküler ve ağıtlar insanın ayrılmaz birer parçası gibidirler.Bu çalışmada, Türk ve Komor sözlü edebiyatlarındaki öykü anlatıcılar ileağıtlar ele alınacaktır.