Browsing by Author "Bektaş, Hava"

Now showing 1 - 4 of 4

3,5 GHz RF Radyasyon Maruziyetinin Üreme Sistemiüzerindeki Etkileri: Koenzim Q10' Un Koruyucu Potansiyeli
(2025) Yıldırım, Seval; Bektaş, Hava
Bu tez çalışmasında, 5G kablosuz iletişim sistemlerinde yaygın olarak kullanılan 3.5 GHz frekansındaki radyo frekansı (RF) radyasyonunun erkek sıçanlarda üreme sistemi üzerindeki biyolojik etkileri değerlendirilmiş ve Koenzim Q10 (CoQ10) takviyesinin bu etkiler üzerindeki olası koruyucu rolü araştırılmıştır. Çalışmada, sıçanlar dört gruba ayrılmış (kontrol, RF, koenzim Q10, RF+ koenzim Q10) ve RF maruziyeti 30 gün süreyle günde 2 saat olacak şekilde gerçekleştirilmiştir. Maruz kalınan tüm vücut SAR değeri 0.006879 W/kg, testis dokusuna özgü SAR değeri ise 0.000598 W/kg olarak hesaplanmıştır. Hormon analizleri (LH, FSH, testosteron), testiküler dokuya ait oksidatif stres belirteçleri (MDA, TOS, TAS, GSH) ve histopatolojik bulgular detaylı biçimde değerlendirilmiştir. RF grubunda testosteron, LH ve FSH düzeylerinde anlamlı düşüş; MDA ve TOS düzeylerinde ise belirgin artış gözlenmiştir. Histopatolojik olarak seminifer tübül yapısında bozulma ve Johnsen skorunda düşüş saptanmıştır. Koenzim Q10 uygulaması, özellikle testosteron düzeyinin korunması, antioksidan parametrelerin iyileştirilmesi ve histolojik bütünlüğün desteklenmesi açısından anlamlı katkılar sunmuştur. Bu bulgular, düşük SAR değerlerinde dahi RF maruziyetinin erkek üreme sistemi üzerinde biyolojik etkiler oluşturabileceğini ve koenzim Q10' un bu etkileri hafifletme potansiyeli taşıdığını göstermektedir. Elde edilen sonuçlar, elektromanyetik alan maruziyetine karşı bireysel koruma stratejilerinin önemine ve antioksidan temelli yaklaşımların gelecekteki terapötik uygulamalarda değerlendirilmesi gerekliliğine işaret etmektedir.
3.5 GHz RF Radyasyonuna Maruz Kalan Ratların Tiroid Dokusundaki Oksidatif Stres Parametrelerinin İncelenmesi: Kuersetin Uygulamasının Potansiyel Koruyucu Etkisi
(2025) Akgün, Burcu Buse; Bektaş, Hava
Bu tez çalışmasında, yeni nesil 5G iletişim altyapısında yer alan 3.5 GHz frekansındaki radyo frekansı (RF) radyasyonunun, ratların tiroid dokusunda oksidatif stres oluşturup oluşturmadığı araştırılmış ve doğal bir flavonoid olan kuersetinin bu etkiler üzerindeki olası koruyucu rolü değerlendirilmiştir. Çalışmada, Sprague Dawley türü erkek ratlar dört gruba ayrılmış ve belirlenen gruplara 30 gün boyunca RF maruziyeti ve/veya kuersetin uygulaması yapılmıştır. Deney sonunda serum ve doku örneklerinde tiroid hormon düzeyleri (T3, T4, TSH) ile birlikte oksidatif stres belirteçleri olan MDA, TAS, TOS ve GSH düzeyleri analiz edilmiştir. Sonuçlar, RF maruziyetinin tiroid dokusunda belirgin oksidatif hasara ve hormonal düzeylerde bozulmalara yol açtığını göstermiştir. Özellikle MDA ve TOS düzeylerinde artış, TAS ve GSH düzeylerinde ise düşüş saptanmıştır. Ayrıca, tiroid hormonlarında da anlamlı düzeyde düşüş gözlemlenmiştir. Kuersetin uygulamasının bu parametreler üzerinde kısmen düzeltici etkiler sağladığı; bazı biyobelirteçlerde RF'nin zararlı etkilerini azalttığı belirlenmiştir. SAR analizleri ile tüm vücut için belirlenen özgül emilim oranı (SAR) 0.006879 W/kg, tiroid dokusuna özgü SAR ise 0.000598 W/kg olarak hesaplanmıştır. Elde edilen bulgular, düşük SAR seviyelerinde bile RF radyasyonunun biyolojik etkiler oluşturabileceğini ve kuersetin gibi doğal antioksidanların bu etkilere karşı koruyucu bir potansiyele sahip olabileceğini göstermektedir. Bu çalışma, çevresel elektromanyetik maruziyetlerin tiroid sağlığı üzerindeki olası etkilerini anlamak ve korunma stratejileri geliştirmek açısından literatüre katkı sunmaktadır. Anahtar Kelimeler: Radyofrekans radyasyon, 3.5 GHz, Kuersetin, Oksidatif stres, Tiroid.
Effect of Electron Spin Scattering To the Thermopower and Nernst Ettingsgauzen Effect in Magnetic Semiconductors
(2010) Bektaş, Hava; Guliyev, Bahşeli
Bu tez çalışmasında manyetik yarıiletkenlerde elektron-spin saçılmasının kinetik katsayılara katkısı araştırılmıştır. Bunun için Boltzman kinetik denkleminin çözümü, aynı zamanda birden fazla saçılma mekanizmasının var olduğu durum için genelleştirilmiş ve bu durumda kinetik tensörlerin genel ifadeleri bulunmuştur. Bu ifadeler dış manyetik alanın etki yaptığı durumda, termoelektromotor kuvveti ve Nernst Ettingsgauzen katsayısının bulunması için kullanılmıştır. Bulunmuş formüllerin incelenmesiyle, temel saçılma mekanizmalarına bağlı olarak spin saçılmasının değişik katkılarda bulunduğu tespit edilmiştir. Böyle ki; spin saçılmasının etkisiyle termoelektromotor kuvvetinin sıcaklığa bağlı davaranışı nonlineer karakter göstermiştir. Nernst Ettingsgauzen katsayısının ise işaret değiştirebileceği tesbit edilmiştir. Termoelektromotor kuvvetinin sıcaklığa bağlı nonlineer davranışı deney sonuçları ile karşılaştırılmış ve uyum sağladığı görülmüştür.
Effects of Tibolon on the Biomechanical Properties of the Bone in Ovariectomized Rats
(2012) Bektaş, Hava; Kavak, Servet
Ooferektomi yapılan sıçanlarda tibolonun kemiğin biyomekanik özellikleri üzerine etkisi,Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Biyofizik Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi,Van, 2012. Bu çalışma ooferektomi yapılmış sıçanlarda, tibolonun femur kemiğin biyomekanik özellikleriüzerindeki etkisinin incelenmesi için yapılmıştır. Çalışmada ortalama ağırlıkları 250-300gr arasındadeğişen, dokuz aylık, sağlıklı, 40 adet matur dişi Wistar Albino sıçan kullanıldı. Sıçanlar randomize olarakkontrol, sham, ooferektomi ve tibolon olmak üzere onar adetlik dört gruba ayrıldı. Ooferektomi grubusıçanların cerrahi operasyonla overleri alındı. Tedavi grubuna ise ek olarak 1 ay boyunca hergün 1 mg/kgtibolon gavaj yolu ile verildi. Çalışmanın sonunda 50 mg/kg ketamin altında sakrifiye edilen sıçanların tümyumuşak dokulardan disseke edilerek ve bütünlüğü korunarak alınan femurları biyomekanik incelemeuygulanana kadar -20ºC'de saklandı. Deney öncesi nemli ortamda oda sıcaklığına ulaşması beklendi vedaha sonra 37ºC'lik isotonik serum fizyolojik solüsyon içine alındılar. Bütün grupların femur kemiknumuneleri üzerine üç nokta eğme testi (Shimadzu-Autograph-50 kN) uygulandı. Her kemik için; elastikmodülü, maksimum gerilme, maksimum kuvvet, maksimum uzama, maksimum % uzama, çap değerlerigruplar halinde tablo şeklinde sunuldu, sonuçlar kuvvet-deformasyon ve gerilme-gerinme grafiklerişeklinde gösterildi. Çalışmamızın sonunda; tibolon ve sham gruplarında ortalama maksimum gerilmedeğerleri kontrol grubundan daha iyi sonuçlar vermiş, ooferektomi grubunda maksimum gerilme değerindedüşüş gözlenmiştir. Ortalama maksimum gerilme değerlerindeki en yüksek artış tibolon grubundabulunmuştur. Kontrol grubuyla kıyaslandığında; tibolon ve sham gruplarında maksimum gerilmedeğerlerindeki artışla birlikte, maksimum % uzama azalmıştır. Ooferektomi grubunda maksimum gerilmedeğerindeki düşüş de doğal olarak % uzama değerinde artışa neden olmuştur ki bu, elastik modülündedüşüş ve sonuç olarak kırılganlık demektir. Elastik modül değerlerinde tibolon ve sham grubunda artışgözlenirken, ooferektomi grubunda elastik modül değerleri düşmüştür. Ayrıca biyomekanik olarak birbiyomalzemede elastik modülünün düşük değerlerde olması, kemikte erken ve daha kolay çatlak vekırılmalara yol açacaktır. Sonuç olarak tibolon, femur kemiğinin uygulanan kuvvete bağlı ortaya çıkanmaksimum uzaması ve maksimum yüzde uzamasını azaltıcı etki göstermiştir.Anahtar sözcükler: Tibolon, Ooferektomi, Üç nokta eğme testi, Maksimum kuvvet, Maksimum gerilme,Maksimum uzama, Maksimum % uzama