Browsing by Author "Buğrul, Hasan"

Now showing 1 - 11 of 11

Artvin, Hopa Etnografya Müzesi Bahçesinde Sergilenen Eserler Üzerine Bir Çalışma
(2018) Buğrul, Hasan
Müzeler tarih, kültür, sanat ve bilimle ilgili eserlerin sergilendiği yerlerdir. Halkın sosyal yaşamınınihtiyaçlarından ve kültürünün etkisinden ortaya çıkan eserlerin sergilendiği etnografya müzelerinden biriside Artvin İline bağlı Hopa ilçesinde bulunmaktadır. “Hopa Etnografya Müzesi” iki katlıdır ve geniş birbahçeye sahiptir. Müze bahçesinde ağırlıklı olarak tarımla bağlantılı eserler vardır. Zemin katı müdüriyetolarak kullanılmaktadır. Üst kat, etnografik eserlerin sergilendiği 7 oda ve 1 salondan oluşmaktadır. Müze,Doğu Karadeniz Bölgesinin kırsal alanlarında geçmiş yıllarda yaşayan halkın yaşam biçimini ve kültürünüyansıtan 2000 civarında esere sahiptir. Bu anlamda, Hopa Etnografya Müzesi, bölgeye özgü kültürelmirasın korunmasında ve gelecek kuşaklara taşınması bakımından oldukça önemlidir. Diğer taraftan, bumüze yerli ve yabancı turistin ilgisini çekerek bölgeye ekonomik açıdan da katkı yapma fırsatı sunmaktadır.Bu makale çalışmasında Hopa Etnografya Müzesi’nde bulunan bütün eserlerin incelenmesi mümküngözükmemektedir. Bu nedenle çalışmada sadece Müze bahçesinde sergilenen eserler ve müze içerisindesergilenen küpler ele alınmıştır. Ele alınan etnografik eserlerin biçimsel özellikleri ve işlevlerinin yanı sıraaynı döneme ait Gürcistan, Tiflis Açık Hava Etnografya Müzesi’nde bulunan benzer etnografik eserlerlede karşılaştırılması yapılarak bağlantıları irdelenmeye çalışılmıştır.
Başkale'ye Bağlı Kesendere Köyü'ndeki Tandır Evleri
(2021) Buğrul, Hasan
Bu çalışmada, araştırma alanı olarak Van ilinin, Başkale ilçesine bağlı Kesendere köyü seçilmiştir. Bu köy ve çevresinde bulunan bir traverten ve ejderha biçimli iki kayanın yanı sıra, hala sağlam vaziyette bulunan ve aynı taş ustası tarafından yapılan dört adet Tandır evi incelenmiştir. Yapılar yaklaşık 140 yıl önce inşa edilmiştir. Bunların en büyüğü birkaç yıl önce ağıla dönüştürülmüştür. Diğerleri, kiler olarak kullanılmalarının yanında, tandır ekmeği pişirme ve peynir, yoğurt gibi süt ürünleri hazırlama yeri olarak kullanılmaktadır. Doğu Anadolu Bölgesi Tandır evleriyle karşılaştırıldığında, Kesendere köyünde bulananlar hem işlev hem de kubbe bakımından genellikle Muş ve Van illerinde bulunanlarla benzerlik gösterirler. Kesendere köyü ve çevresinde bulunan Tandır evleri gibi kültürel varlıklarla birlikte taş kesilme efsaneleriyle ilişkilendirilen ejderha biçimli kayalar gibi doğal varlıklar ve bu köy yakınlarında bulunan traverten turizm ve kültürel miras açısından önemli bir potansiyele sahiptir.Bu çalışmanın amacı, Kesendee köyü ve çevresindeki kültürel ve doğal varlıklara ayrıntılı bir şekilde dikkat çekmek, aynı zamanda onların korunmasında ve bağlantılı kültürü gelecek nesillere taşınmasında katkı sağlamaktır.
Doğal Çevre Bağlantılı Kültürün\rhakkâri Geleneksel Dokuma Ve\rörgülerine Yansımaları
(2021) Buğrul, Hasan
Doğal çevre, içinde yaşadığımız coğrafyada insan müdahalesinin olmadığı canlı ve cansız bütün varlıkları\rkapsar. Bu varlıklar sahip olduğu olağan üstü güzelliğiyle, ihtişamıyla, heybetiyle, gücüyle, hızıyla, çekiciliğiyle\rveya ürkütücülüğüyle üzerimizde farklı etkiler bırakır. Bu etkileşimi Anadolu’nun farklı yerlerinde\rolduğu gibi Hakkâri yöresi bilhassa dokuma ve örgü eserler üzerinde yaygın olarak görmekteyiz. Etnografik\reserlerle bağlantılı Hakkâri’nin otuz iki yerleşim yerinde yapılan saha çalışması neticesinde elde edilen\reserler üzerinde farklı bitki ve hayvan motifine sıkça rastlanılması ile doğal çevrenin bu yöre halkı ve sanatı\rüzerindeki etkisini açıkça ortaya koymaktadır. Yün çoraplar üzerinde genellikle bir hayvan veya böcek\rmotifine yer verilirken, bazı kilimler üzerinde adeta kuşlara veya farklı hayvanlara ait bir dünyanın tasvir\redildiğini görmekteyiz. Bu bağlamda, sadakati, hürmeti ve vefayı simgeleyen hüthüt kuşunu; temizliğin\rsembolü suna kuşunu; talih ve uğurun simgesi olan uğur böceğini; derin sevgiyi simgeleyen muhabbet\rkuşunu ve kutsal sayılan güvercini bunlara sadece birkaç örnek olarak gösterebiliriz.\rBu çalışmada; çeşitli hayvan, böcek ve bitki motifinin üzerinde yer aldığı Hakkâri dokuma ve örgü\reserlerine yer vererek kültürel mirasımızın korunması ve tanıtılması yanında bu alanda yapılacak\rbilimsel çalışmalara katkı sunulması amaçlanmıştır.
Evaluation of Bitlis City and Districts Handicraft in the Context of Cultural Tourism
(2021) Özden, Sevilay Deniz; Buğrul, Hasan
Geleneksel Türk el sanatları; yöre halkının sevinçlerini, üzüntülerini, sanatsal zevklerini, çeşitliliklerini yansıtan, köklerini binlerce yıllık Anadolu kültüründen alan, emek ve alın teri ile yoğrulmuş değerlerdir. Öte yandan turizm, bu özgün değerlerin gelecek nesillere ve dünyaya tanıtılmasında büyük farklılıklar yaratabilecek bir araçtır. Kültür turizmi, bir ülkenin ekonomik açıdan gelişmesinde önemli bir paya sahiptir. Bu bağlamda, geleneksel Türk el sanatlarının korunması ve kuşaktan kuşağa taşınması büyük bir önem taşımaktadır. Bitlis ili ve ilçeleri uzun bir tarihi geçmişe sahiptir. Burada kültürel varlıklara yaygın olarak rastlanmaktadır ve el sanatları bunlar içerisinde önemli bir yer tutmaktadır. Bitlis ve çevresine ait geleneksel el sanatlarının üretimi ve bu el sanatlarıyla uğraşan kişilerin varlığı, bu kültürel mirasın gelecek kuşaklara taşınması kültür turizmi açısından önemli bir durumdur. Bununla birlikte, turizm pazarlaması çerçevesinde geleneksel el sanatlarının desteklenmesi de Bitlis ve ilçelerinin sosyoekonomik anlamda gelişimine katkı sağlayacaktır. Bitlis ili ve ilçelerine ait geleneksel el sanatlarının kültür turizmi bağlamında değerlendirilmesinin yapıldığı bu çalışmada; bir taraftan yörenin el sanatlarının tanıtımı, korunması, gelecek nesillere aktarılması ve Bitlis yöresinin gelişimine katkı sunulması hedeflenirken, diğer taraftan da kültür turizmi kapsamında yapılacak olan bilimsel çalışmalara katkı sağlanması amaçlanmaktadır.
Evaluation of the Role of Civil and Religious Architectural Structures in Mardin, Midyat District in Becoming a Cultural Destination of the Region
(2024) Kardaş, Mihriban; Şeremet, Mehmet; Buğrul, Hasan
Araştırma sahası olan Midyat ilçesi, Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nin Dicle Bölümü sınırları içinde yer almaktadır. Şehir merkezine 68 kilometre uzaklıktaki Midyat, resmi olarak Mardin iline bağlıdır. Medeniyetlerin bir araya geldiği ender örneklerden biri olan Midyat'ta birçok etnik kökenden, dilden ve inançtan birey barış içinde bir arada yaşamaktadır. Çok sayıda geleneksel ev, iş yeri, han ve çeşitli dinlere ait ibadethaneleri (camii, kilise ve manastır) içeren tarihî dokusu, özgün özelliklerinin çoğunu korumasına yardımcı olmaktadır. Midyat'ın kentsel dokusu ve sosyoekonomik yapısı kültürel çeşitlilik sergilemektedir. Dicle Nehri, Kuzey Mezopotamya'da kireçtaşı masifinden oluşan Tur Abdin platosunun/bölgesinin doğu ve kuzey sınırını oluşturmaktadır. Bölge altıncı yüzyılda Tur Abdin olarak adlandırılmış, daha önce ise Kasieri ve Masius olarak anılmıştır. Yakındaki Diyarbakır (Amida), Şanlıurfa (Edessa), Dara (Anastasiopolis) ve Nusaybin (Nisibis) kentlerinin dinî mimari gelenekleri Erken Hıristiyanlık döneminde bölgeyi etkilemiştir. Üçüncü ve dördüncü yüzyıllarda bu bölgelerde ilk Hıristiyan dinî yapıları ortaya çıkmıştır. Tur Abdin bölgesindeki en eski yapılar beşinci yüzyılın sonları ve altıncı yüzyılın başlarına aittir. Hristiyanlık geliştikçe, Tur Abdin bölgesi birçok kilise ve manastırın kurulmasına tanık olmuş ve burayı en önemli Hristiyan dinî merkezlerinden biri haline getirmiştir. Coğrafyası ve kutsallığı nedeniyle Tur Abdin bölgesi 'Doğu'nun Athos Dağı' olarak bilinmektedir. Bu çalışmada; Mardin, Midyat ilçesindeki sivil ve dinî mimari yapıların yörenin bir kültür destinasyonu olmasındaki rolünün değerlendirilmesi bağlamında, Midyat ilçesinin dinî ve sivil destinasyonlarının tanıtımı, Midyat dinî ve sivil mimarisinin kentin bir kültür destinasyonu olarak yöre turizmine katkılarının araştırılması amaçlanmıştır.
Hakkâri Etnografik Eserlerinden Yün Eldivenler Üzerine Bir Çalışma
(2018) Buğrul, Hasan
Eldiven, ellerimizi farklı dış etkilerden korumak için giydiğimizbir giysidir. Kullanım amacına göre deri, süet, kumaş, yün, kaşmir,naylon, keten ve pamuk gibi malzemelerden yapıldıkları görülür.Bunlar arasında yün ile örülen eldivenler daha çok kış mevsimindeellerimizi soğuktan koruma amaçlı giyilir. Yün eldivenler, yün çoraplargibi malzeme ve bezeme açısından önemli özelliklere sahiptirler. Buanlamda, kültürel mirasımızın önemli unsurları arasında yer alırlar.Günümüzde, yün yerine farklı malzemeden yapılan eldivenlerinkullanımının yaygınlaşması sonucu olarak diğer birçok etnografikeser gibi ortadan kaybolma riskini taşımaktadırlar. Bütün bunlarakarşın bu etnografik eserlerle bağlantılı detaylı bir bilimsel çalışmayarastlanılmaması bu alanda çalışma yapmamızı gerekli kılmıştır.Bu çalışmada, Hakkâri ilinin farklı yörelerinde yün eldivenlerle ilgilisaha çalışması yapılmıştır. Çok az sayıda yün eldivene rastlanılmasıbu sanat unsuru ile ilgili kaygılarımızı artırmıştır. Ancak katalogçalışmasında da görüleceği üzere, elde edilen yün eldivenler az sayıdaolmakla birlikte malzeme, çeşit ve bezeme bakımından kayda değeroldukları görülür. Yün eldivenler üzerindeki motifler aynı yöreye aityün çoraplar üzerindeki bezemelerle de karşılaştırılarak benzerlik vefarklılıklar irdelenmeye çalışılmıştır. Görüldüğü kadarıyla, bu kültürve sanat unsuru üzerine işlenen motiflerle Hakkâri ve aynı zamandaAnadolu’nun farklı yörelerindeki yün çorap gibi diğer örgü işlerüzerine işlenen motiflerle büyük benzerlik gösterirler. Ancak yüneldivenlerin parmak uçlarındaki püsküller açısından daha çok Hakkâriyöresine özgü bir süsleme özelliğini ortaya koymaktadır. Bu çalışmaile Hakkâri yöresi yün eldivenlerinin kültür ve sanatımız açısındanönemine dikkat çekerek bunların tekrar canlanmasında ve gelecekkuşaklara aktarılmasında katkı sağlanması hedeflenmektedir.
Hakkâri’de Evlilikle Bağlantılıgeleneklerin El Sanatlarınayansımaları
(2020) Buğrul, Hasan
İnsanoğlu geçmişten bu yana düşünce, inanış ve hislerini farklı çizgi ve motiflerle farklı unsurlar üzerine aktarmışlardır ve bunlar arasında el sanatları eserleri önemli bir yer tutmaktadır. Bu bağlamda, koyun yetiştiriciliğinin yaygın olduğu Hakkâri yöresinde dokunan ve örülen el sanatları unsurlarında da bu geleneği belirgin bir şekilde görmek mümkündür. Yün çorap gibi örgü eserlerde genellikle birer motifle karşı tarafa duygu ve düşünceler aktarılırken, birçok motifin oluşturduğu kompozisyonun yer aldığı kilim gibi dokumalarda ise bir hikâyeye yer verilmektedir. Bu mesaj ve hikâyelerde bolluk, bereket, sevgi, aşk, evlilik, aile, bağlılık ve sadakatin yanı sıra yaşamı olumsuz yönde etkileyebilecek faktörlere karşı onu koruyan, ona kalkan olan bezemelere de yer verilmektedir. Diğer taraftan, bu sıralanan temaya sahip benzer motifleri birçok toplumun sanat unsurları üzerinde görebilmek mümkündür. Bu motifler sahip oldukları anlamlar bakımından toplumdan topluma ve bölgeden bölgeye benzerlikler yanında farklılıklar da taşıyabilmektedirler. Hiç kuşkusuz bunda her bir toplumun ve yöreye ait geleneklerin, inançların ve kültürün önemli bir payı vardır. Hakkâri yöresinde evlenme ile ilgili geleneklerde, bir kişi sevdiğine duygularını sözlü ifade etmek yerine birbirlerine ayna, tarak, gerdanlık, küpe vb. unsurları veya bunlara ait motiflerin üzerinde yer aldığı bir el sanatı eserini hediye eder. Bu çalışmada, Hakkari yöresi örgü ve dokuma eserleri üzerinde yer alan evlilik-aile gelenekleriyle bağlantılı motifleri de dahil ederek bölgenin kültürel ve sanatsal unsurlarının tanıtılması ve korunmasına yönelik yapılacak bilimsel çalışmalara katkıda bulunulması amaçlanmaktadır.
John Robert Fowles Viewpoint About 'Individual Freedom'
(1999) Buğrul, Hasan; Boynukara, Hasan
Bu çalışmada, öncelikle modernizm, postmodernizm ve varoluşçuluk hakkında kısa bir bilgiye ihtiyaç duyulmuştur çünkü bireysel özgürlüğün bu kavramların ürünü olduğu iddia edilmektedir. İkincisi, bireycilik ve bireyciliğin ne olduğu sorusunun cevabını bulmaya çalıştık. Üçüncüsü, John Robert Fowles'un romanlarından dördü çalışılmıştır ve bireysel özgürlük anlayışı araştırılmaya çalışılmıştır. Dürüst olmak gerekirse, özgürlükle ilgili anlayışını karmaşık sunduğundan ve birçok türüne yer verdiğinden tam olarak anlamakta zorlandık. Son olarak, sunulan alternatifler arasında, 'bireysel özgürlüğün' sahip olmak istediğiniz yaşam tarzında ısrar etmenin ve koşullar ne olursa olsun bu şekilde davranmanın ve yaşamanın gerektiği şeklinde anlaşılmıştır. Bunu yaparsanız, 'varsınız' anlamına gelir, aksi takdirde sizinle ölü bir kişi arasında fark olmaz. Bu nedenle, bireysel özgürlük yolunun 'var olmada' geçtiği vurgulanmaktadır.
The Relations of Van-Bitlis Region Gravestones With the Gravestones of Central Asian Türk Before Islam
(2010) Buğrul, Hasan; Aytekin, Osman
Bugünkü anlam ve biçimiyle Orta Asya'daki ilk Türk mezar taşı örneklerini, Türklerin Orta Asya'da İslâmiyet'i yaygın olarak kabul ettiği IX. yüzyıla bağlamak mümkündür. Ancak IX. yüzyıl ve sonrasındaki Türk mezar taşlarının öncüsü olan dikitleri de göz ardı etmemek gerekir. Proto-Türk ve Hunlar dönemi itibarıyla kurgan / mezar başlarına taş dikme geleneğinin olduğu bilinmektedir. Bu gelenek Göktürk ve Uygurlar döneminde de devam ettirilmiştir. Bu dikitler mezar / kurgan başlarına dikilmiş olmalarından dolayı da mezar taşı zümresinden sayılmaktadırlar.Çok geniş bir coğrafî alana yayılan ve M.Ö 1000'li yıllara kadar dayanan Türk mezar taşlarının oluşumu, çeşitlenmesi ve gelişmesine bakıldığında bir takım tâbii veya farklı kültür ve inançların dış etkisinde kalması sonucunda form, simgesel anlam ve içerik bakımından farklı şekillere bürünmüş oldukları görülmektedir. Farklı şekillere bürünme, orijinalliğinin korunduğu anlamını taşımaktadır ve bu da her bir dönem mezar taşları üzerindeki bozkır kültürüne dayanan hayvan üslûbunun yoğun örneklerinden anlaşılmaktadır.Erken devir Orta Asya örneklerinin Van-Bitlis yöresi mezar taşlarına yansımasına bakıldığında, biçim, tezyin ve anlam açısından İslâm'la uyumlu hale getirilmeye çalışıldığı görülmektedir. Eski özellikleri doğrudan vermek yerine İslâmiyet'in etkisiyle de dolaylı anlatım tercih edilmiştir.Bütün bu sözü edilen hususlar göstermektedir ki, erken dönem Orta Asya ile Van-Bitlis yöresi mezar taşları ve mezar taşı fonksiyonundaki dikitlerin devir ve türleri ile bunların üzerindeki tezyin unsurlarının anlamlarına ve işleniş biçimine bakıldığında, bunların zaman içersinde bazı farklılıklara bürünmüş olmalarına rağmen hep birbiriyle bağlantılı oldukları görülmektedir.
Türk-islam Mezar Taşları Üzerindeki Yakınma İçerikli İfadeler Üzerine Bir Değerlendirme
(2018) Buğrul, Hasan
Mezar taşları adına dikilen kişileri temsil ederler ve bunlara bakıldığında adına dikildikleri kişilerle ilgili birçok bilgiye ulaşılabilir. Ancak mezar taşlarının biçimsel özellikleri, üzerlerine işlenen süslemeler ve hakkedilen kitabelere bakıldığında temanın sadece vefat eden kişilerle sınırlı olmadığı görülür. Çünkü mezar taşları da diğer sanat eserleri gibi bir toplumun kültürel mirasının önemli birer unsurudurlar. Bunun için de konu ile bağlantılı bir topluma ait bütün değer yargıları ve yetenekleri yansıtılır. Mezar taşlarına hakkedilen önemli temalar arasında vefat eden kişi ile ilgili duyulan hüznü dile getiren sözlerdir ve bunun kültür ve sanatımızın da önemli bir temasını oluşturduğu görülür. Türk mezar epigrafisi ile ilgili pek çok önemli çalışma yapılmıştır ve İslam öncesi Türk yazıtlarının Türkiye’deki İslam dönemi mezar taşları yazılarıyla karşılaştırılması da bunlar arasında yer alır. Ancak, yapılan çalışmalara bakıldığında, Yenisey mezar taşları üzerinde bulunan “yakınma” içerikli sözlerin Selçuklu ve Osmanlı dönemleri mezar epigrafisinin her birini ne derecede etkilediği konusunun yeterince sorgulanmadığı kanaati taşınmaktadır. Bu çalışmada; farklı kaynaklardan alıntı yaparak, dönemleri karşılaştırmalı olarak irdelemeye çalıştık.
Van - Hakkâri İlleri Kültür ve Sanatında Kuşlar
(2019) Buğrul, Hasan
Van ve Hakkâri illeri sanat ve kültürü irdelendiğinde kuşların bunlarda büyük bir yeresahip olduğunu söyleyebiliriz. Tarihi eser olarak Akdamar Kilisesi ve YedikiliseManastırı bu yönüyle dikkat çekerler. Figürlerine yer verilen kuşlar arasında bölgederastlanılan türler yanında “tavus” kuşu gibi bölgede rastlanılmayan kuş türlerini degörmekteyiz. Dokuma ve örgü eserler üzerinde de sıkça kuş figürlerinerastlanmaktadır. Kültürel etkileşimde insanların farklı yönleriyle kuşlarabenzetilmesine sıkça yer verilmektedir. Bu anlamda; kartal, turna, bülbül, hüthüt,kaya güvercini, leylek, kınalı keklik, suna, karga ve serçe gibi kuşlar öne çıkmaktadır.Yapılan araştırmalarda, Van-Hakkâri yöresi kültür ve sanatında kuşların etkisi ilebağlantılı detaylı bir çalışmaya rastlanılmamıştır. Bu çalışma ile bu alandakiboşluğun doldurulması ve yörenin kültür, sanat ve turizmine katkıda bulunulmasıhedeflenmiştir.