Browsing by Author "Bulut, Kenan"

Now showing 1 - 20 of 27

2006 ve 2018 Türkçe Dersi Öğretim Programlarının Karşılaştırmalı Olarak İncelenmesi
(2019) Bulut, Kenan
Bu çalışmanın amacı, yapılandırıcı yaklaşım dikkate alınarak hazırlanmış ve 2006 yılında uygulanmayabaşlanan “İlköğretim Türkçe Dersi (6, 7, 8. Sınıflar) Öğretim Programı” ile 2018 yılında yayımlanan “TürkçeDersi Öğretim Programı (İlkokul ve Ortaokul 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 ve 8. Sınıflar)”nı çeşitli açılardankarşılaştırılarak incelemektir. Çalışmada söz konusu öğretim programları yapıları, amaçları ve perspektifleri, ilkokuma yazma yaklaşımları, ölçme ve değerlendirme yaklaşımları, temalar ve metin sayıları, metin türleri vemetinlerin nitelikleri, öğrenme alanları ve kazanımların yapısı, kazanımların sayısı ve alanlara dağılımı, yöntemve teknikler, metinlerde bulunması gereken özellikler, ders kitabı, çalışma kitabı, öğretmen kılavuz kitabı vediğer hususlar yönünden karşılaştırılmış ve değerlendirilmiştir. Çalışma ‘temel nitel araştırma’ desenine göreyürütülmüştür. Çalışmada veriler, doküman incelemesine göre toplanmıştır. Elde edilen veriler betimsel analizkullanılarak analiz edilmiştir. Çalışmanın sonunda 2006 Programı’nın ilk defa köklü değişiklikler içermesi vekendisinden önceki programlarla karşılaştırıldığında önemli derecede üstün özelliklerinden dolayı Türkçeöğretimine yeni bir soluk kazandırdığı tespit edilmiştir. Ancak ne kadar iyi olursa olsun şartların hızla değiştiğibir dönemde, zamanın gerisinde kalmamak için programların belli aralıklarla yenilenmesi gerektiği, bu açıdanbakıldığında 2018 Programı’nın 2006 Programı temelinde yenilenmesinin olumlu bir adım olduğu, iki programında üstün yönleri olmakla birlikte 2018 Programı’na bakıldığında, program açısından olumlu yönde bir gidişatınolduğu vurgulanmıştır. Çalışmanın sonunda, bundan sonra yapılacak öğretim programlarının daha nitelikliolması için program yapımcılarına ve uygulayıcılara çeşitli önerilerde bulunulmuştur.
8. Sınıf Öğrencilerinin Dinlediği ve Okuduğu Bilgilendiricimetinleri Özetleme Becerilerinin Karşılaştırmalı Olarakincelenmesi
(2020) Çetin, Özkan; Bulut, Kenan
Bu çalışmanın amacı, 8. sınıf öğrencilerinin dinledikleri ve okudukları bilgilendirici metinleri özetleme becerilerini karşılaştırmalı olarak incelemektir. Çalışma çerçevesinde öğrencilerin özetleme becerilerinin ne düzeyde olduğu ve bunun öğrenme alanı, cinsiyet, okul başarı seviyesi, aylık okuduğu kitap sayısı, anne-baba eğitim durumu ve ailelerinin aylık gelir durumu değişkenlerine göre farklılaşıp farklılaşmadığı belirlenmeye çalışılmıştır. Çalışma, tarama modelinde olup nicel araştırma yöntemine göre yürütülmüştür. Çalışmanın evrenini Muş ili Merkez ilçesindeki 8. sınıf öğrencileri, örneklemini ise aynı yerdeki dört devlet ortaokulunda öğrenim görmekte olan 198 sekizinci sınıf öğrencisi oluşturmaktadır. Merkez ilçedeki okullar, Millî Eğitim Bakanlığı tarafından yapılan “Sınavla Öğrenci Alacak Ortaöğretim Kurumlarına İlişkin Merkezi Sınavı”nın başarı sonuçlarına göre başarı seviyesi yüksek, orta, düşük olarak üç seviyeye ayrılmıştır. Sayısal yakınlığı sağlamak için başarı seviyesi düşük ortaokullardan iki, diğer iki seviyeden birer okul belirlenmiştir. Bir dinleme bir de okuma öğrenme alanından olmak üzere iki bilgilendirici metin kullanılmıştır. Öğrencilerin bu metinlerden hareketle (dinleyerek/okuyarak) özet çıkarmaları istenmiştir. Çıkarılan özetler Okur (2011) tarafından geliştirilen Özet Metinleri Değerlendirme Ölçeğine göre değerlendirilmiştir. Elde edilen veriler IBM SPSS 21.0 paket programının ilgili testleri (t-Testi, One Way Anova) aracılığıyla analiz edilmiştir. Çalışmanın sonunda öğrencilerin özetleme becerilerinin öğrenme alanına, cinsiyete, okul başarı seviyesine, aylık okuduğu kitap sayısına ve ailelerinin aylık gelir durumuna göre farklılık arz ettiği; anne ve baba eğitim durumuna göre ise farklılaşmadığı tespit edilmiştir. Çalışmanın sonunda edinilen sonuçlar doğrultusunda öneriler sunulmuştur.
Açık Öğretim Ortaokulu Türkçe Ders Kitaplarındaki Metinlerin Tür ve Tema Açısından İncelenmesi
(2020) Bulut, Kenan
Bu çalışmanın amacı, Açık Öğretim Ortaokulu 5, 6, 7 ve 8. sınıf Türkçe ders kitaplarındaki metinleri,tür ve tema açısından incelemektir. Bu amaç çerçevesinde söz konusu kitaplarda hangi tema vemetin türlerine yer verildiği tespit edilmiş ve metin türlerinin kullanım sıklığı belirlenmiştir. Ayrıcaaraştırma kapsamında, 2018 Türkçe Öğretim Programı’nda yer alan zorunlu temalara derskitaplarında yer verilip verilmediği, seçmeli temalar ile metin türlerinin hangilerine yer verildiği,hangilerine yer verilmediği, metin türlerinin temalara ve kitabın tamamına dengeli bir şekildedağılıp dağılmadığına da bakılmıştır. Çalışma nitel araştırma yöntemlerinden dokümanincelemesine göre yürütülmüştür. Araştırmanın çalışma materyalini, 2019-2020 Eğitim ve ÖğretimYılı’nda Açık Öğretim Ortaokulu 5, 6, 7 ve 8. sınıflarında okutulan Türkçe ders kitaplarıoluşturmaktadır. Çalışmada elde edilen veriler betimsel analizle çözümlenmiş, sıklık açısındandeğerlendirilmiş ve yorumlanmıştır. Çalışmanın sonunda Açık Öğretim Ortaokulu Türkçe derskitaplarının tür ve tema açısından zengin olduğu, kitaplarda zorunlu temaların yanı sıra birçokseçmeli temanın da yer aldığı, ancak Vatandaşlık, Duygular ve Hak ve Özgürlükler temalarına hiçbirsınıf düzeyinde yer verilmediği görülmüştür. Ayrıca Program’da olan bazı türlere ders kitaplarındayer verilmediği, bazılarına ise çok az sayıda yer verildiği tespit edilmiştir.
Ayla Kutlu’nun ‘merhaba Sevgġ’ Adlı Çocuk Romanının Değerler \reğġtġmġ ve On Kök Değer Açısından Ġncelenmesġ
(2021) Bulut, Kenan
Bu çalışmanın amacı, Ayla Kutlu‟nun Merhaba \rSevgi adlı çocuk romanını değerler eğitimi ve on kök \rdeğer açısından incelemektir. Bu amaç çerçevesinde söz \rkonusu eserdeki değerler tespit edilmiş, eser öğretim \rprogramlarında yer alan on kök değer açısından \rincelenmiş ve eserin önemi değerler açısından ortaya \rkonulmuştur. Bu çalışmada „temel nitel araştırma‟ deseni \rkullanılmıştır. Çalışmanın materyalini, Ayla Kutlu‟nun, \r166 sayfadan oluşan ve 1989 yılında kaleme alınan \rMerhaba Sevgi adlı çocuk romanı oluşturmaktadır. \rÇalışmada doküman incelemesine göre elde edilen veriler, \riçerik analiziyle çözümlenmiş, sıklık açısından \rdeğerlendirilmiş ve yorumlanmıştır. Çalışmanın sonunda, \reserde, toplam 42 ayrı değerin yer aldığı tespit edilmiştir. \r2018 yılında yayımlanan öğretim programlarında yer alan \ron kök değerin de eserde geçtiği görülmüştür. Bunlardan \rsevgi (53), dürüstlük (43), yardımseverlik (24), \rsorumluluk (24) ve saygı (22) değerleri, eserde en çok yer \ralan değerler olmuştur. Bunları dostluk (10), sabır (9) ve \röz denetim (7) takip etmiştir. Eserde, on kök değerden en \raz geçenleri ise adalet (5) ve vatanseverlik (3) değerleridir. \rBuna göre eserin değerler açısından zengin olduğu, \rdeğerler eğitimi açısından önemli olduğu söylenebilir. \rÇalışmanın sonunda çeşitli önerilere yer verilmiştir.\r
Ayla Kutlu'nun Hikâyelerinde Toplumsal Cinsiyet Rolleri ve Kız Çocuklarının Eğitimi Sorunu
(2020) Uca, Neşe; Bulut, Kenan
Ayla Kutlu, zengin birikimi ve bakış açısıyla eserlerinde inceleme merakı uyandıran Modern Türk Edebiyatı'nın seçkin yazarlarındandır. 1970 sonrasında kadına ve kadın sorunlarına yaklaşımıyla dikkat çeken eserler vermiş olan Ayla Kutlu'nun hikâyelerinde, kadınların sorunlarına yönelik birçok önemli nokta yer almaktadır. Bu çalışmada, Kutlu'nun hikâyelerinden hareketle cinsiyet, cinsiyet tutumları içinde kadının rolü, cinsiyet ve toplumsal cinsiyet rollerinin oluşumundaki etkenler, toplumun kız çocuklarına bakışı, kız çocuklarına-kadına karşı kullanılan dil ve üslup, toplumun eğitime yaklaşımı ele alınmıştır. Araştırmada Ayla Kutlu'nun dört hikâye kitabındaki otuz beş hikâyesi incelenmiştir. Çalışmada nitel araştırma yöntemlerinden doküman incelemesi kullanılmıştır. Veriler doküman incelemesine göre toplanmış, betimsel analizle değerlendirilmiştir. Çalışmada yazarın hikâyeciliği ve Türk edebiyatında kadının konumuna değinilmiş, incelenen hikâye kitapları çerçeve- sinde eğitimde yaşanan sıkıntılar ve özellikle kız çocuklarına yönelik eğitim sorunları, kız çocuklarının okumaması durumunda toplumun ne tür sorunlarla karşılaşacağı üzerinde durulmuştur. Cinsiyetçi tutumlar ve kız çocuklarının eğitim sorunlarının göz ardı edilmesinin toplumda oluşturacağı kayıplar üzerine ortaya konan görüşler, benzer çalışmaların sonuçlarıyla karşılaştırılarak tartışılmış ve çeşitli önerilere yer verilmiştir.
Çocuğun Dil Gelişiminde Yaratıcı Yazmanın Önemi
(2016) Bulut, Kenan; Temizyürek, Fahri
Bilgi Çağı olarak kabul edilen çağımızın hızla gelişen ve değişen gereksinimlerine ayak uydurmada; duygu, düşünce, istek ve arzuların güzel ve etkili bir şekilde karşı tarafa iletilmesinde; insanlar arasında sağlıklı bir iletişimin kurulmasında ve daha birçok şeyde dili güzel ve düzgün kullanmanın çok önemli bir işlevi olduğu yadsınamaz bir gerçektir. Konfüçyüs'ün \"Bir ülkeyi yönetmeye çağrılsaydım, hiç kuşkusuz dili gözden geçirmekle başlardım\" sözü de bu gerçeği en yalın haliyle ifade etmektedir. Bu durum bilim adamlarının, çocuklarda dil gelişiminin en yoğun olduğu dönemde nelerin etkili olabileceği üzerinde daha fazla yoğunlaşmalarını gerekli hatta zorunlu kılmıştır. Alan uzmanlarınca yapılan çeşitli araştırmalarda yaratıcı yazma yaklaşımının çocukların dil gelişimine olumlu katkısının olduğu ifade edilmektedir. Bu çalışmada çocuğun dil gelişiminde yaratıcı yazmanın önemi üzerinde durulmuştur. Çalışma literatür taramasına dayanmaktadır. Çalışmanın sonunda çeşitli önerilere yer verilmiştir
A Comparative Analysis of 8th Grade Students' Summarizing Skills of Different Types Read and Listened Texts
(2019) Çetin, Özkan; Bulut, Kenan
Bu araştırmada, 8. sınıf öğrencilerinin dinledikleri ve okudukları metinleri özetleme becerileri karşılaştırmalı olarak incelenmiştir. Çalışmanın amacı öğrencilerin dinledikleri ve okudukları metinleri özetleme becerilerinin öğrenme alanına, metin türüne, okul başarı seviyesine, cinsiyete, aylık okunan kitap sayısına, anne eğitim durumuna, baba eğitim durumuna, ailenin aylık gelir durumuna göre farklılaşıp farklılaşmadığını tespit etmektir. Tarama modelinde olan bu araştırmanın evrenini Muş ili Merkez ilçesindeki 8. sınıf öğrencileri, örneklemini ise aynı yerdeki dört ortaokulda öğrenim görmekte olan 190 8. sınıf öğrencisi oluşturmaktadır. Merkez ilçedeki okullar, Millî Eğitim Bakanlığı tarafından yapılan 'Sınavla Öğrenci Alacak Ortaöğretim Kurumlarına İlişkin Merkezi Sınavı'nın başarı sonuçlarına göre başarı seviyesi yüksek, başarı seviyesi orta, başarı seviyesi düşük olarak üç seviyeye ayrılmıştır. Sayısal yakınlığı sağlamak için başarı seviyesi düşük ortaokullardan iki, diğer iki seviyeden birer okul belirlenmiştir. Dinleme öğrenme alanından bir hikâye edici, bir bilgilendirici; okuma öğrenme alanından da bir hikâye edici, bir bilgilendirici metin olmak üzere toplamda dört metin kullanılmıştır. Öğrencilerin bu metinlerden hareketle (dinleyerek/okuyarak) özet çıkarmaları istenmiştir. Söz konusu bu özetler çalışmanın verilerini oluşturmaktadır. Elde edilen özetler Okur (2011) tarafından geliştirilen 'Özet Metinleri Değerlendirme Ölçeği'ne göre değerlendirilmiş, bunun sonucunda elde edilen veriler IBM SPSS Statistics 21.0 Programı aracılığıyla analiz edilmiştir. Verilerin analizinde parametrik testlerden t-testi, One Way ANOVA kullanılmış; ayrıca frekans (f), aritmetik ortalama (X), standart sapma (S) vb.ne de bakılmıştır. Yapılan analizlerin sonuçlarına göre öğrencilerin metinleri özetleme becerilerine bakıldığında; öğrenme alanına göre dinleme becerisinin, okul başarı seviyesine göre başarı seviyesi iyi olan okulların, cinsiyete göre kız öğrencilerin, aylık okuduğu kitap sayısına göre 4 ve üzeri kitap okuyan öğrencilerin, anne eğitim durumuna göre annesi ortaokul ve lise mezunu olan öğrencilerin, baba eğitim durumuna göre babası okuryazar, lise ve üniversite mezunu olan öğrencilerin, ailenin aylık gelir durumuna göre aylık gelir durumu orta düzey olan öğrencilerin özetleme becerilerinin daha iyi olduğu ve diğerlerine göre anlamlı farklılık arz ettiği görülmüştür. Metin türüne göre ise öğrencilerin özetleme becerileri arasında anlamlı bir farklılık bulunamamıştır. Bu sonuçlardan hareketle tartışma kısmında, araştırmanın bulguları benzer çalışmaların bulgularıyla karşılaştırılmış ve çeşitli değerlendirmeler yapılarak tartışılmıştır. Daha sonra Millî Eğitim Bakanlığına, öğretim programı hazırlayıcılarına, başta öğretmenler olmak üzere uygulayıcılara ve öğretmen adaylarına çeşitli önerilerde bulunulmuştur. Anahtar sözcükler: 8. sınıf öğrencileri, farklı türde metinler, özetleme becerisi.
A Comparative Analysis of Values Addressed by Texts in Secondary School Turkish Textbooks and Values Addressed by Texts Written by Secondary School Students
(2021) Taçyıldız, Enver; Bulut, Kenan
Bu çalışmada, ortaokul Türkçe ders kitaplarında yer alan metinlerdeki değerlerle ortaokul öğrencilerinin yazılarındaki değerler karşılaştırmalı olarak incelenmiştir. Araştırmanın amacı, ortaokul Türkçe ders kitaplarındaki metinlerde geçen değerleri tespit etmek ve bu metinleri işleyen öğrencilerin kitaplardaki metinlerde geçen değerleri kendi yazılarında ne düzeyde kullandıklarını belirlemektir. Bu amaç çerçevesinde İlk olarak söz konusu metinlerde bulunan değerler tespit edilmiş, daha sonra her tema sonunda öğrencilerin yazdıkları yazılarda bulunan değerler belirlenmiştir. Son olarak da kitaplardaki metinlerde geçen değerlerle öğrenci yazılarında geçen değerler karşılaştırılmıştır. Bu çalışmada 'temel nitel araştırma' deseni kullanılmıştır. Araştırmada veriler nitel araştırma yöntemlerinden doküman incelemesi yoluyla toplanmıştır. Çalışmanın materyalini, ortaokul Türkçe ders kitaplarının ilk dört temasında bulunan 80 metin (48 okuma, 16 dinleme ve 16 serbest okuma metni) ve Van ili merkez ilçesinde bulunan bir ortaokulda öğrenim gören öğrencilerin her tema sonunda yazdıkları yazılar (her sınıf düzeyinde 20 metin olmak üzere bir sınıf düzeyinde 80, toplamda ise 320) oluşturmaktadır. Elde edilen veriler, betimsel analizle çözümlenmiş, sıklık açısından değerlendirilmiş ve yorumlanmıştır. Çalışmanın sonunda tespit edilen 54 farklı değerden sevgi, vatanseverlik, estetik, saygı, fedakârlık, yardımseverlik, dostluk ve bilinçlendirme değerleri kitaplardaki metinlerde ve öğrenci yazılarında en çok geçen değerler olurken; adalet, barış, eşitlik, dil bilinci, misafirperverlik, ümit var olma değerleri hem kitaplardaki metinlerde hem de öğrenci yazılarında en az geçen değerler arasında yer almıştır. Azim, dayanışma, cesaret, takdir etme, bilme-öğrenme isteği değerleri kitaplarda en fazla geçen değerler olmasına rağmen öğrenci yazılarında az geçen değerler arasında yer alırken; kahramanlık, dürüstlük, başarı, iyilik, temizlik, sorumluluk değerleri öğrenci yazılarında çokça geçmelerine rağmen kitaplarda en az geçen değerler olmuştur. Kitaplarda geçen değerler ile öğrenci yazılarında geçen değerlerin çoğunlukla örtüştüğü tespit edilmiştir. Bu sonuçlardan hareketle tartışma kısmında, araştırmanın bulguları benzer çalışmaların bulgularıyla karşılaştırılmış ve tartışılmıştır. Çalışmanın sonunda öğretim programı hazırlayıcıları ve uygulayıcılarıyla ders kitabı yazarları başta olmak üzere ilgili kişi ve kurumlara çeşitli önerilerde bulunulmuştur.
Comparative Examination of Messages in the Stories of 7th Grade Students
(2021) Türközü, Özlem; Bulut, Kenan
Bu araştırmada, 7. sınıf öğrencilerinin hikâyelerindeki mesajlar karşılaştırmalı olarak incelenmiştir. Çalışmanın amacı, 7. sınıf öğrencilerinin hikâyelerindeki mesajları duygusal yönden karşılaştırmak, böylece öğrencilerin duygusal yönden sahip oldukları olumlu, olumsuz, karışık ve müphem mesajlar ile cinsiyetleri, anne ve babaveğitim durumları, okudukları kitap sayısı, ailelerinin aylık gelir durumu arasındaki ilişkiyi ortaya koymaktır. Tarama modelinde olan bu araştırmanın evrenini Van ili merkez ilçelerinde hulunan 126 ortaokuldaki 7. sınıf öğrencileri, örneklemini ise bu ilçelerde öğrenim gören 9 ortaokuldaki 180 7. sınıf öğrencisi oluşturmaktadır. Merkez ilçelerdeki bu okullar, Milli Eğitim Bakanlığının yapmış olduğu 'Temel Eğitimden Ortaöğretime Geçiş Sınavı'nın başarı sonuçlarına göre başarı seviyesi yüksek, başarı seviyesi orta, başarı seviyesi düşük olarak üç gruba ayrılmıştır. Her başarı seviyesinden üçer ortaokulun rastgele birer sınıfı seçilmiştir. Çalışma çerçevesinde öğrencilere üç tane konu verilmiş, istediklerini seçmeleri ve o konu ile ilgili hikâye yazmaları istenmiştir. Öğrencilerin yazmış oldukları hikâyeler çalışmanın verilerini oluşturmaktadır. Elde edilen veriler ilk olarak duygusal yön analizi ile kategorileştirilmiş, daha sonra elde edilen veriler IBM SPSS Statistics 21.0 Programı aracılığıyla analiz edilmiştir. Verilerin analizinde İki Değişken İçin Ki-Kare Testi (Chi-Square Test X2) kullanılmış; ayrıca sayı (N), yüzde (%) vb.ne de bakılmıştır. Yapılan analizlerin sonuçlarına göre öğrencilerin hikâyelerindeki mesajlarla cinsiyetleri, anne ve baba eğitim durumları arasında anlamlı düzeyde bir ilişki görülmezken söz konusu mesajlarla ailelerinin gelir durumlar, okudukları kitap sayıları ve okullarının başarı seviyeleri arasında anlamlı bir ilişkinin olduğu görülmüştür. Buna göre aylık gelir durumu yüksek ve en düşük olan öğrencilerin, 1 kitap okuyan öğrencilerin, orta ve yüksek seviyedeki okullarda okuyan öğrencilerin hikâyelerinin daha olumlu mesajlar içerdiği görülmektedir. Bu sonuçlardan hareketle tartışma bölümünde, araştırmanın bulgularıyla benzer çalışmaların bulguları karşılaştırılmış ve çeşitli değerlendirmeler yapılarak tartışılmıştır. Çalışmanın sonunda çeşitli önerilere yer verilmiştir.
The Effect of Keeping a Vocabulary Notebook in Turkish Lessons on Seventh Graders' Vocabulary
(2023) Karataş, Sena; Bulut, Kenan
Bu araştırmada 7. sınıf öğrencilerinin Türkçe dersinde kelime defteri tutmalarının kelime dağarcıklarına etkisi incelenmiştir. Çalışmanın amacı, Türkçe derslerinde kelime defteri tutmanın 7. sınıf öğrencilerinin kelime dağarcıklarını etkileyip etkilemediğini ortaya koymak, varsa bu etkinin ne yönde olduğunu belirlemektir. Nicel bir araştırma olan bu çalışmada gerçek deneysel desen kullanılmıştır. Çalışma ön test/son test kontrol gruplu modele göre yürütülmüştür. Araştırmanın çalışma grubunu Van ili, Muradiye ilçesindeki bir ortaokulda öğrenim gören 7. sınıf öğrencileri oluşturmaktadır. Çalışmada 7. sınıf Türkçe ders kitabındaki kelimeler kullanılmıştır. Deney grubunda kelime defteri tekniği uygulanarak ders işlenirken kontrol grubunda süregelen eğitim anlayışıyla ders işlenmiştir. Çalışma, deney ve kontrol grubunda eş zamanlı olarak 11 hafta sürmüştür. Öğrencilerle bu sürede iki tema işlenmiştir. Öğrencilerden Kişisel Gelişim ve Sanat temalarını işlemeden önce ve işledikten sonra bu temalarla ilgili serbest türde yazı yazmaları istenmiştir. Elde edilen bu yazılar belirlenen kelimelerden kaçının kullanıldığına, kullanan öğrenci sayısına ve kullanma sıklığına göre incelenmiştir. Verilerin analizinde parametrik testlerden t-testi kullanılmıştır. Ayrıca aritmetik ortalama (X), standart sapma (S) vb. değerlere de bakılmıştır. Yapılan analizin sonucuna göre kelime defteri tekniği uygulanarak ders işlenen deney grubu ile süregelen eğitim anlayışıyla ders işlenen kontrol grubu arasında anlamlı bir farklılık ortaya çıkmıştır. Bu sonuçlardan hareketle sonuç ve tartışma bölümünde bu çalışmayla benzer çalışmaların sonuçları karşılaştırılarak tartışılmıştır. Öneriler kısmında ise kelime öğretiminin öneminden dolayı kelime defteri tekniğinin derslerde uygulanması, ders kitabında konunun ele alınışı vb. durumlar için çeşitli önerilerde bulunulmuştur.
Examination of Turkish Language Lesson Videos in Educational Information Network (eba) According To Multimedia Design Principles
(2023) Temel, Mihriban Uyguç; Bulut, Kenan
Araştırmanın amacı, EBA dersler platformunda yer alan 5, 6, 7 ve 8. sınıf Türkçe dersi videolarının içerik hazırlama kriterlerinden biri olan çoklu ortam tasarım ilkelerine uygunluğunun belirlenmesidir. Bu araştırma nitel araştırma çeşitlerinden 'temel nitel araştırma' desenine göre yürütülmüştür. Çalışmada veriler doküman incelemesi kullanılarak toplanmıştır. Çalışmanın materyalini 2022-2023 eğitim öğretim yılında Eğitim Bilişim Ağı'nda (EBA) yer alan 5. sınıf Türkçe dersi için hazırlanmış 37 video, 6. sınıf Türkçe dersi için hazırlanmış 36 video, 7. sınıf Türkçe dersi için hazırlanmış 33 video ve 8. sınıf Türkçe dersi için hazırlanmış 33 video olmak üzere toplam 139 video oluşturmaktadır. Bu araştırmada veri toplama aracı olarak Ozan (2013) tarafından hazırlanmış çoklu ortam uygulamalarına ilişkin değerlendirme tablosundan yararlanılmıştır. Çalışmada elde edilen veriler betimsel analiz yoluyla analiz edilmiş ve yorumlanmıştır. Çalışmanın sonunda, EBA'da yer alan 5, 6, 7 ve 8. sınıf Türkçe dersi videolarının tamamen uyumlu, uyumlu ve zayıf uyumlu olduğu maddelerin aynı olduğu tespit edilmiştir. Türkçe dersi videoları beceri alanlarına göre sınıflandırıldığında sıralamanın; okuma becerisi (112 video), yazma becerisi (17 video) dinleme/izleme becerisi (6 video) ve konuşma becerisi (4 video) şeklinde olduğu görülmüştür. Ayrıca çalışmada 8. sınıf videolarından (33 video) 17'sinin 7. sınıfta da kullanıldığı, bu durumun öğrencilerin bilişsel farklılıklarının dikkate alınmadığını gösterdiği sonucuna ulaşılmıştır. Ulaşılan sonuçlardan hareketle çalışma, literatürdeki benzer araştırmaların sonuçlarıyla karşılaştırılıp tartışılmıştır. Çalışmanın sonunda EBA içerik hazırlayıcılarına ve konu ile ilgili çalışma yapacak araştırmacılara çeşitli önerilerde bulunulmuştur.
Gender Roles in Ayla Kutlu's Stories and Education Problem of Girls
(2019) Uca, Neşe; Bulut, Kenan
Ayla Kutlu, zengin birikimi ve bakış açısıyla eserlerinde inceleme merakı uyandıran Modern Türk Edebiyatı'nın seçkin yazarlarındandır. 1970 sonrasında kadına ve kadın sorunlarına yaklaşımıyla dikkat çeken eserler vermiş olan Ayla Kutlu'nun hikâyelerinin içeriğinde, kadınların problemlerini kavramaya yönelik örnekler yoğun olarak yer almaktadır. Bu çalışmanın amacı, Kutlu'nun hikâyelerinde cinsiyeti, cinsiyet tutumları içinde kadının rolünü, cinsiyet ve toplumsal cinsiyet rollerinin oluşumundaki faktörlerin etkisini, toplumun kız çocuklarına bakış açısını, kız çocuklarına-kadına karşı kullanılan dil ve üslubu, toplumun eğitime yaklaşım durumlarını incelemektir. Dolayısıyla kadınların sosyokültürel, siyasi, ekonomik ve daha birçok yönden sorunlarını, mağduriyetlerini, çığlıklarını bir kadın olarak dile getirmekten çekinmeyen Ayla Kutlu'nun hikâyelerinden yola çıkarak edebî kişiliğini, sanat anlayışını, başta kız çocukların olmak üzere ülkenin eğitim meselesini, bireyin toplumda var olmasını sağlayan cinsiyet rollerini ve ötekileştirilmiş kadın kimliğini incelemek gibi konular bu çalışmanın kapsamına girmektedir. Giriş kısmında yazarın hikâyeciğine değinilmiştir. Kuramsal çerçeve bölümünde, Ayla Kutlu'nun hayatı, sanat anlayışı, eserleri araştırılarak yazar hakkında genel bilgi verilmeye çalışılmış, toplumsal yapı özellikleri içinde kadının konumuna bakılmış, toplumda meydana gelen ekonomik, siyasi, sosyal ve kültürel değişimlerin cinsiyetler arasındaki eşitliğe yansıması üzerinde durulmuştur. Araştırma, tarama modelinde, bir 'betimsel doküman analizi' çalışmasıdır. Veriler betimsel analiz kullanılarak analiz edilmiştir. Bulgular Ayla Kutlu'nun hikâyelerinde cinsiyet/toplumsal cinsiyet rolleri ve cinsiyet ve toplumsal cinsiyet rollerinin oluşumunda etkili olan faktörler, Ayla Kutlu'nun hikâyelerinde eğitim sorunu/kız çocukların eğitimi ve dil/üslup başlıkları altında toplanmıştır. Çalışmada eğitimde yaşanan sıkıntılar üzerinde durulmuş ve özellikle kız çocuklarına yönelik eğitim problemleri, kız çocuklarının okumaması durumunda toplumun ne tür sorunlarla karşılaşacağı vb. konular Ayla Kutlu'nun hikâye kitaplarındaki ilgili kısımlarla ortaya konulmuştur. Tartışma, sonuç ve öneriler kısmında cinsiyetçi tutumlara ve kız çocuklarının eşitsizlik karşısındaki eğitim durumlarının göz ardı edilmesinin toplumda oluşturacağı kayıplar üzerine ortaya konulan görüşler, benzer çalışmaların sonuçlarıyla karşılaştırılarak tartışılmış, o gün ki kadar olmasa da bugün de benzer sıkıntıların devam etmesi nedeniyle ilgili kesimlere ve bundan sonra yapılacak çalışmalara kaynaklık etmesi ve fikir vermesi noktasında önerilerde bulunulmuştur. Anahtar Sözcükler Ayla Kutlu'nun hikâyeleri, toplumsal cinsiyet rolleri, kız çocukların eğitimi sorunu
Hesen Qizilcî'nin Kenê Parsek (pêkenînî Geda) Adlı Öykü Kitabında Temel Anlatım Öğeleri
(2020) Hamzedkı, Halız Hasan Ismael; Bulut, Kenan
Bu çalışmada Hesen Qizilcî'nin Kenê Parsek (Pêkenînî Geda) adlı eserindeki anlatım öğeleri üzerinde durulmuştur. Öykünün olay örgüsünü çözmenin yolu anlatımı çözmekten geçer. Anlatıcı öykünün olay örgüsünü kurmak için sade bir dil ve kurmaca bir metot kullanır. Karakterler, onların rolleri, olay örgüsüyle ilişkileri anlatım öğeleri ile ortaya çıkar. Anlatıcı öykünün kahramanları ve okuyucu arasında bir köprü görevi görür. Anlatıcı okura bir mesaj gönderir ve sözlü ya da yazılı olarak anlatımın öğeleri için bir temel oluşturur. Öykünün önemli unsurlarından olan anlatıcı, öykünün konusu ile okuyucu arasında bir köprü görevi görür. Anlatım aşamasında/sürecinde anlatıcı açık ve aktiftir. Çünkü anlatıcı konusunun kurgulanması, organizasyonu ve sınıflandırılmasıyla ilgilenir. Öyküde anlatıcı belirsiz olabileceği gibi öykü içindeki bir kahraman da olabilir ve anlatıcı rolüyle kendisini okura belli eder. Hesen Qizilcî'nin siyasi, edebi ve toplumsal pek çok eseri bulunmaktadır. Çünkü o toplumunu çok iyi tanımaktadır ve öykülerinin tamamında kendi toplumundan bahsetmektedir. Bu yazar milletimiz için övülmeye değer biridir. O baba ve atalarının izlediği yoldan farklı olarak edebiyatla ilgili çalışmalar yapmıştır. Hesen Qizilcî'nin tercih ettiği edebiyat ise toplumsal edebiyattır. Hesen Qizilcî'nin Kenê Parsek isimli öykü kitabı toplam on dört öyküden oluşuyor. Hikâyelerinin konusu genelde egemen sistemin köylü, fakir ve çaresiz insanların üzerindeki baskısı; insanların saflığı; ağalık ve kölelik; ırgatlık ve çiftiçilik; çetin hayatın ironisi; dindar ve dolandırıcı tüccarlardır. Bu çalışmada yazarın öykülerindeki anlatımı ortaya konulmaya çalışılmış ve Kenê Parsek adlı eserin anlatım öğelerine ne düzeyde sadık kaldığı belirlenmeye çalışılmıştır. Anahtar Kelimeler: Anlatım, Hesen Qizilcî, Kenê Parsek, öykü, Anlatıcı.
An Investigation of Bilingual Fifth Graders' Reading Comprehension Skills
(2023) Tekin, Sevgi; Bulut, Kenan
Bu çalışmanın amacı, ortaokul 5. sınıf öğrencilerinin iki dilli olmalarının okuduğunu anlama becerilerini etkileyip etkilemediğini ortaya koymaktır. Araştırmanın evrenini Van ili merkez ilçelerinde bulunan 143 ortaokulda öğrenim gören 5. sınıf öğrencileri, örneklemini ise bu okullardan çalışmanın amacına uygun olarak seçilen 2 ortaokulda öğrenim gören 229 tek dilli (Türkçe), 158 iki dilli (Kürtçe-Türkçe) olmak üzere toplam 387 5. sınıf öğrencisi oluşturmaktadır. Çalışma nicel araştırma yöntemlerinden tarama modeline göre yürütülmüştür. Çalışmada veriler Okuduğunu Anlama Testi ile toplanmıştır. Elde edilen veriler SPSS 26 paket programı aracılığıyla analiz edilmiştir. Çalışmanın sonucunda tek dilli 5. sınıf öğrencilerinin okuduğunu anlama becerileri iki dilli 5.sınıf öğrencilerinin okuduğunu anlama becerilerinden yüksek çıkmıştır. Bu fark istatistiksel olarak da anlamlıdır. Elde edilen diğer sonuçlara göre; erkek öğrencilerin kız öğrencilere göre, 1 kitap okuyan öğrencilerin hiç kitap okumayan öğrencilere göre okuduğunu anlama becerilerinin anlamlı derecede farklılık gösterdiği görülmektedir. Öğrencilerin okuduğunu anlama becerileri okudukları kitap sayısına, aile gelir düzeylerine, anne ve babalarının eğitim düzeylerine göre anlamlı bir fark göstermemektedir.
An Investigation of Narrative Texts in 5th Grade Turkish Course Books in Terms of Child Reality
(2024) Yücel, Celal; Bulut, Kenan
Bu çalışmanın amacı, 5. sınıf Türkçe ders kitaplarındaki hikâye edici metinleri 'çocuk gerçekliği' açısından incelemektir. Bu amaç çerçevesinde söz konusu kitaplardaki hikâye edici metinler çocuğun doğasına, ihtiyaçlarına, bakış açısına, ilgisine, dil ve anlam evrenine uygunluk durumu açısından ele alınmıştır. Çalışma nitel araştırma yöntemlerinden biri olan doküman incelmesine göre yürütülmüştür. Çalışmanın materyalini, Millî Eğitim Bakanlığı Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığınca 2023-2024 Eğitim ve Öğretim Yılı'nda 5. sınıf Türkçe dersi için okutulan ANITTEPE ve KOZA Yayıncılık'a ait kitaplardaki hikâye edici metinler oluşturmaktadır. Elde edilen veriler betimsel analizle çözümlenmiş, sayısal verilerle ifade edilmiş, tablolar halinde sunulmuş ve yorumlanmıştır. Çalışmanın sonunda ANITTEPE Yayıncılık'a ait ders kitabındaki hikâye edici metinlerin %55, KOZA Yayıncılık ders kitabındaki metinlerin ise %45 oranında çocuk gerçekliğine uygunluk gösterdiği belirlenmiştir. Elde edilen bu sonuç, bu ilkeyi gözeten metinlerin yanında yeterince gözetmeyen metinlerin de yer aldığını, dolayısıyla incelenen Türkçe ders kitaplarının çocuk gerçekliğini tam anlamıyla dikkate almadığını göstermektedir. Anahtar sözcükler: çocuk gerçekliği, 5. sınıf Türkçe ders kitapları, hikâye edici metinler
Investigation of Narrative Texts in Turkish Course Books in Terms of Structure, Content and Educational Principles
(2024) Yardımcı, Yonca; Bulut, Kenan
Bu çalışmanın amacı ortaokul 5, 6, 7 ve 8. sınıf Türkçe ders kitaplarındaki hikâye edici metinleri; yapı, içerik ve eğitsel ilkeler açısından incelemektir. Bu amaç çerçevesinde söz konusu kitaplardaki hikâye edici metinler tasarım ve resim; konu ve kurgu, tema, karakter ve kahraman, dil ve anlatım, ileti, çevre özellikleri ve eğitsel özellikler açısından çocuğa görelik ilkesine uygunluk durumu açısından ele alınmıştır. Çalışma nitel araştırma yöntemlerinden biri olan doküman incelmesine göre yürütülmüştür. Çalışmanın materyalini, Millî Eğitim Bakanlığı Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığınca 2023-2024 Eğitim ve Öğretim Yılı'nda 5, 6, 7 ve 8. sınıflarda Türkçe dersi için okutulan KOZA (5. sınıf), MEB (6. ve 8. sınıf) ve DÖRTEL (7. sınıf) yayınlarına ait ders kitaplarındaki hikâye edici metinler oluşturmaktadır. Elde edilen veriler betimsel analizle çözümlenmiş, sayısal verilerle ifade edilmiş, tablolar halinde sunulmuş ve yorumlanmıştır. Çalışmanın sonunda, incelenen ders kitaplarının yeterlik oranlarının tasarım ve resim yönünden % 70,53 ile % 84,78; konu ve kurgu yönünden % 81,25 ile % 93,57; tema özellikleri yönünden % 87,50 ile % 96,82; karakter-kahraman özellikleri yönünden % 85,83 ile % 96,66; dil ve anlatım yönünden % 88,03 ile % 100,00; ileti yönünden % 90,27 ile % 98,88; çevre özellikleri yönünden % 83,33 ile % 96,66; eğitsel ilkeler yönünden % 84,72 ile % 97,77 arasında değiştiği görülmektedir.
Işid'in Kürt Şiirinde Yansıması, Peyv Dergisi Örneği
(2023) Mişxin, Yusif Muhsin; Bulut, Kenan
Tarih boyunca şiir toplumun yansıması olmuş, geçmiş dönemler ve toplumun durumu o milletin şiirlerinde karşımıza çıkmıştır. Kürt şiiri de Kürt kültür ve kültürünün bir yansıması olmuştur. Şairlerimiz her durumda milli meseleleri ve imaları kullanmışlardır. Kürdistan'ın güneyinde son on yılda yaşanan olaylar, başta IŞİD savaşı olmak üzere Kürt şiirinde karanlık ve nettir. Bu şiirlerin yayımlanmassı için pek çok gazete, dergi ve medya kuruluşu kapısını açmıştır. Peyv dergisi de bunlardan biridir. Peyv dergisinin ilk sayısı 1980 yılında çıkmıştır. Ancak resmi olarak 1993 yılında Peyv adıyla çalışmalarına başlamıştır. Spor ve entelektüel bir dergi olan bu dergi, yılda dört kez yayınlanmakta olup, binası Duhok'tadır. Ancak IŞİD'in gelişi, makalelerinin ve sayılarının yayınlanmasını etkiledi ve sayfalarını dört bölgedeki Kürt yazarların eserlerinin yayımlanmasına ayırdı. 2014 yılında IŞİD'in Güney Kürdistan'a saldırısıyla birlikte dergide 2022 yılına kadar 41'i IŞİD ile ilgili olmak üzere toplam olarak 409 şiir yayımlandı. Ancak dergi incelendiğinde IŞİD'in dergideki şiirlerin içeriğine ve üslubuna etki ettiği görülmektedir. Kürt şairler bu şiirlerin içeriğinde düşmana, Kürt halkına ve dünyaya farklı mesajlar vermektedirler. Bu çalışmanın amacı, IŞİD'in Kürt şirindeki yansımasını Peyv dergisi örneğinde ortaya koymaktır. Literatür incelendiğinde bu tür bir çalışmaya rastlanmamıştır. Çalışma Peyv dergisinde 2014 yılından 2022 yılına IŞİD ile ilgili olarak yayımlanan 41 şiirle incelenmesiyle sınırlı tutulmuştur. Çalışmanın sonunda incelenen şiirlerde bütün Kürt halkında ön plana çıkan vatan sevgisin, IŞİD'in zulmünden, Kürt savaşçılarının halkının savunucusu olduklarından, Kürt kadın savaşçılarının rolünden bahsedildiği görülmüştür.
Kırsal Kesime Atanan Türkçe ve Sınıf Öğretmenlerininmesleğe Uyum Süreci
(2018) Bulut, Kenan; Coskun, Hatıce
Bu çalışmanın amacı, kırsal kesimde çalışan Türkçe ve sınıf öğretmenlerinin mesleğe başladıkları ilk yıllarda karşılaştıkları sorunları tespit etmek ve bunların giderilmesine yönelik çözüm önerilerini ortaya koymaktır. Çalışma Van ilinin kırsal kesiminde çalışan Türkçe ve sınıf öğretmenleriyle yürütülmüştür. Çalışma için özellikle Türkçe ve sınıf öğretmenlerinin seçilmesinin sebebi, kırsal kesimdeki öğretmenlerin mesleklerini icra ederken karşılaştıkları ilk ve belki de en önemli problemin dil ve iletişim ile ilgili olmasıdır. Bu durum, Türkçe ve sınıf öğretmenlerinin kırsal kesimde görev yapan öğretmenler arasında söz konusu problemlerle karşılaşan ilk kesim öğretmenler oldukları anlamına gelmektedir. Çalışmada öğretmenlerin ne tür sorunlarla karşılaştıkları, sorunları nasıl çözdükleri ve daha farklı ne tür çözüm önerileri sundukları tespit edilmeye çalışılmıştır. Verilerin toplanmasında araştırmacılar tarafından geliştirilen “Kırsal Kesime Atanan Türkçe ve Sınıf Öğretmenlerinin Mesleğe Uyum Süreci ile İlgili Görüş Alma Formu” kullanılmıştır. Veriler içerik analizi ile çözümlenmiştir. Çalışmanın bulguları alanyazında yer alan benzer çalışmalarla karşılaştırılarak tartışılmıştır. Bütün bu merhalelerden sonra ilgili kurum ve kuruluşlara, kişilere, idarecilere ve en önemlisi mesleğe yeni başlayan kırsal kesim öğretmenlerine yönelik önerilere yer verilmiştir.
Kürt edebiyatında mey kavramı ve ona bağlı unsurlar -Melayê Cizîrî'nin divanı, Feqîyê Teyran'ın şiirleri ve Ehmedê Xanî'nin Mem û Zîn'in örneğinde- The concept of mey in Kurdish literature and its related elements -in Melayê Cîzîrî's divan, Feqîyê Teyran's poems and Ehmedê Xanî's Mem û Xîn example
(2022) Aydın, Rozerin; Bulut, Kenan
Melayê Cizirî, Feqîyê Teyran ve Ehmedê Xanî, Kürt klasîk edebiyatındaki en önemli şairlerdendir. Bu şairler başta olmak üzere Kürt şairlerinin şiirlerinde sıklıkla geçen bazı kavramlar gündelik hayatta çok farklı anlamlar içermektedir. Bu durum da klasik Kürt edebiyatındaki şiirlerin anlaşılmasını zorlaştırmaktadır. Melayê Cizirî, Feqîyê Teyran ve Ehmedê Xanî'nin şiirleri başta olmak üzere klasik Kürt şiirinin doğru anlaşılması için her şeyden önce söz konusu kavramların doğru anlaşılması gerekmektedir. Bu kavramlardan en çok dikkat çekeni de mey ve ona bağlı unsurlardır. Bu çalışmanın amacı; Melayê Cizirî'nin divanında, Feqîyê Teyran'ın şiirlerinde ve Ehmedê Xanî'nin Mem û Zin'inde en çok geçen kavramlardan olan mey ve ona bağlı ana unsurları incelemektir. Çalışma iki bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde ilk olarak gerçek anlamda kullanılan meyin adı, tanımı, tarihi ve özellikleri üzerinde durulmuştur. Daha sonra meyin mecazi anlamlarının geçirdiği evreler üzerinde durulmuş ve onun edebiyat ve tasavvuftaki değişimleri ele alınarak efsanevi bir enstrümana dönüşümünden bahsedilmiştir. İkinci bölümde ise Melayê Cizîrî, Feqîyê Teyran ve Ehmedê Xanî'nin şiirlerindeki mey kavramıve ona bağlı temel unsurların kullanılma tarzları ve anlamları örneklerle açıklanmaya çalışılmış, söz konusu şairlerin bu kavrama yaklaşım farkları üzerinde durulmuştur.
Mikro Öğretim Tekniğinin Türkçe Öğretmen Adaylarının Konuşma Becerilerine Etkisi
(2016) Bulut, Kenan; Açık, Fatma; Çiftçi, Ömer
Bu çalışmada Türkçe öğretmen adaylarının konuşma becerilerini geliştirmek için mikro öğretim tekniği denenmiştir. Çalışmanın amacı, mikro öğretim tekniğinin Türkçe öğretmen adaylarının konuşma becerilerine etkisini ortaya koymaktır. Konuşma Eğitimi dersi kapsamında yürütülen bu çalışma 2014-2015 Eğitim-Öğretim Yılı Bahar Dönemi'nde yapılmıştır. Dönem boyunca devam eden araştırmanın çalışma grubunu, Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Türkçe Öğretmenliği Bölümünde bu derse devam etmekte olan öğrenciler oluşturmuştur. Gerçek deneysel desende yürütülen bu çalışma için biri deney, diğeri kontrol olmak üzere iki grup oluşturulmuştur. Deney Grubuna Konuşma Eğitimi dersi mikro öğretim tekniğine dayalı olarak verilirken, Kontrol Grubuna bu ders geleneksel yöntemle (süregelen ders işleme tarzı) verilmiştir. Çalışma için her iki gruba da ön test ve son testler uygulanmış, uygulama sonucunda hem her iki grubun kendi içerisinde ön test - son test farklarına, hem de iki grubun son test farklarına bakılmıştır. Verilerin analiz edilmesinde t-testi kullanılmıştır. Ayrıca Cohen's d ile etki büyüklükleri de hesaplanmıştır. Çalışmanın sonunda Deney Grubunda yer alan öğretmen adaylarının konuşma becerisi ile ilgili son test puanlarının, Kontrol Grubunda yer alan öğretmen adaylarının son test puanlarından anlamlı derecede yüksek olduğu saptanmıştır.