Browsing by Author "Uğurlar, Aysu"

Now showing 1 - 9 of 9

Alt Konut Piyasaları Bağlamında Hanehalkı ve Konut Özelliklerinin İlişkisi: Ankara Örneği
(2018) Gürel, Z. Aslı Üçer; Özelçi, Tanyel Eceral; Uğurlar, Aysu
Konut piyasası, benzer sosyo-ekonomik yapı içindeki bireyler ve hanehalklarını içeren kendine özgü arz, talep ve mekânsal dinamikler gösteren alt piyasalar bütünüdür. Ankara tarihi boyunca konut politikalarının ilk uygulamalarına bağlı olarak tüm konut sunum ve konut kullanım biçimlerinin ilk örneklerine sahne olmuş ve farklı alt konut piyasalarını barındıran bir metropol haline gelmiştir. Bu makale Ankara'da güncel piyasa sunumu araştırması ve hanehalkı anketleri ile gerçekleştirilen alan araştırması verilerinden elde edilen bulgular çerçevesinde gerçekleştirilmiştir. Makalede ilk olarak, Ankara metropoliten kenti konut piyasası/alt piyasalarına ilişkin Hürriyet emlak internet sitesinde 16.12.2013-03.01.2014 ta-rihleri arasında yer alan Ankara adresli toplam 126.017 konut ilanı aracılığıyla satılık ve kiralık konutlara ilişkin bilgilerden elde edilen verilerle \"Altındağ, Çankaya, Etimesgut, Gölbaşı, Keçiören, Mamak, Sincan, Yenimahalle\" olmak üzere 8 merkez ilçe kapsamında satılık ve kiralık konut sayıları, türleri, satış ve kira değerleri, nitelikleri (yaş, büyüklük ve oda sayısı), değerlendirilerek güncel/mevcut konut piyasasının genel özellikleri ele alınmaktadır. İkinci olarak, bu 8 merkez ilçe içinde 10-26 Şubat 2013 tarihlerinde gerçekleşen ‰3,6 örneklem oranı ile 534 hanehalkı anketlerinden elde edilen veriler ile hanehalkı özellikleri ve konut kullanım özellikleri ilişkisi, sosyo-demografik, sosyo-ekonomik ve mekansal özellikler bağlamında ele alınmaktadır. Farklı alt konut piyasalarını, konut (arz yönü) ve kullanıcı/hanehalkları (talep yönü) özellikleri ve ilişkileri açısından ele alan bu makalede, Ankara metropoliten kenti alt konut piyasalarının, arz-talep ve mekansal dinamikleri ortaya konmaktadır.
Cazibe Merkezlerini Destekleme Programı (CMDP) Kapsamında Van Tekstil Sektörünün Mevcut Durumu ve Potansiyeli
(2025) Uğurlar, Aysu; Aysan, Rumeysa
Büyüme kutupları teorisi, ekonomik faaliyetlerin yoğunlaştığı bölgelerde yatırımların çevreye fayda sağladığını ve özel ekonomik bölgeler kurarak yerel ekonomileri canlandırdığını savunmaktadır. Türkiye’de Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından desteklenen Cazibe Merkezleri Destekleme Programı (CMDP), 9. Kalkınma Planı'nda büyüme kutupları teorisi referans alınarak geliştirilmiş ve tanımlanmıştır. 10. ve 11. Kalkınma Planları kapsamında ise ulusal düzeyde uygulanarak somutlaştırılmıştır. CMDP, az gelişmiş bölgelerde sanayi, altyapı, turizm, eğitim ve yenilenebilir enerji gibi alanlardaki yatırımlarla bölgesel kalkınmayı ve istihdamı artırmayı hedeflemektedir. TRB2 Düzey 2 Bölgesi'nde yer alan Van ili, CMDP kapsamında bir çekim merkezi olarak belirlenmiş ve özellikle tekstil sektörüne yatırımlar yapılmıştır. Günümüzde, CMDP kapsamında desteklenen 22 firma dahil olmak üzere, Van'da toplam 57 tekstil ve hazır giyim firması faaliyet göstermektedir. Bu çalışma, 11 Ocak 2023-28 Ocak 2024 tarihleri arasında CMDP kapsamında desteklenen 22 tekstil firmasıyla yapılan yarı yapılandırılmış görüşmelere dayanarak; firmaların ürün ve işgücü durumu, Ar-Ge ve inovasyon faaliyetleri, üretim organizasyonu, tedarik ve pazarlama süreçleri, çevresel sürdürülebilirlik, yer seçimi, strateji ve rekabet açısından mevcut durumunu ve potansiyelini değerlendirmeyi amaçlamaktadır. Bu doğrultuda, firmalarla yapılan görüşmelerden elde edilen bulgular, firma lokasyonlarına göre çapraz tablo frekans dağılımı yöntemiyle analiz edilmiştir. Ayrıca, ilgili kurum ve kuruluşlarla yapılan görüşmelerden de elde edilen veriler ışığında, CMDP kapsamındaki tekstil firmalarının güçlü ve zayıf yönleri ile sektöre dair fırsat ve tehditleri belirlemek amacıyla GZFT analizi uygulanmıştır. Son olarak, TRB2 Düzey 2 Bölgesi'ndeki iller ve Van ilinin tekstil sektöründeki uzmanlaşma düzeyi, yer seçimi katsayısı (LQ) analiziyle ölçülmüştür. Yapılan analizler, bölgenin genç nüfusu ve emek yoğun sektörel avantajlarına rağmen, nitelikli işgücü eksikliği, Ar-Ge ve inovasyon yetersizliği, markalaşma sorunları ve yeni yatırımların yetersizliğinin sektördeki büyümeyi ve dolayısıyla çarpan etkisini sınırladığını göstermektedir. Sonuç olarak, Van tekstil sektörü beklenen büyümeyi sağlayamamış ve ekonomik bir çekim merkezi haline gelememiştir. Bu durum, büyüme kutupları teorisinin Türkiye bağlamında yeniden değerlendirilmesi gerektiğini ortaya koymaktadır.
Evaluation of Trb2 Region Van Province Textile Industry Sector Within the Scope of Attraction Centers Program as a Policy Tool in Regional Development
(2024) Aysan, Rumeysa; Uğurlar, Aysu
TRB2 Bölgesi Van, Muş, Bitlis, Hakkâri illerini kapsamaktadır. Bu bölge, ülke geneline oranla genç nüfus ve işsizlik oranlarının oldukça yüksek olduğu bir bölgedir. TRB2 Bölgesinin tek büyükşehiri olan Van iline: Büyüme kutupları teorisinin Türkiye Cumhuriyeti şartlarındaki uygulaması olan Cazibe Merkezlerini Destekleme Programı (CMDP) kapsamında tekstil sektöründe önemli yatırımlar yapılmıştır. Bunlar: 2012 yılında ''Tekstilkent'' projesi ve Doğu Anadolu Kalkınma Ajansı tarafından 2018 yılından itibaren yürütülen 'Van Tekstil ve Hazır Giyim OSB Altyapı Projesi' ile 22 tekstil firması devlet destekli bölgesel teşvikler ile kurularak üretime başlamıştır. Bu tezin amacı 2012 tarihinden itibaren Cazibe merkezleri kapsamında Van kentinde planlı tekstil kümelerinin; ürün ve işgücü (nitelik ve nicelik), Ar-Ge ve inovasyon durumu, üretim organizasyonu, tedarik ve pazarlama, sürdürülebilir çevresel yaklaşımlar, yer secimi karaları ve firma stratejisi ve rekabet açısından mevcut durum değerlendirilmesi yapılarak bunların güncel mevcut durumunu ortaya koymak ve yapılan yarı yapılandırılmış görüşmelerden elde edilen verileri gerekli yöntem ve programlar ile analiz ederek öneriler sunmaktır. Yapılan literatür taraması ve yarı yapılandırılmış görüşme formu çalışmaları ile Van tekstil sektörü için güçlü yönler, zayıf yönler, fırsatlar ve tehditler belirlenmiştir. Sonuç olarak Van'da, Cazibe Merkezlerini Destekleme Programı (CMDP) kapsamındaki tekstil sektörünün gerekli parametreler dâhilinde güncel mevcut durumu ortaya koyulmaktadır. TRB2 Bölgesinde yapılan bu çalışma ilk olma özelliğinin yanında sonraki çalışmalara da referans gösterilebilecektir.
In Line With the Concept of Universal Designairport Evaluation: the Example of Van Ferit Melen Airport
(2022) Zorlu, Kerim; Uğurlar, Aysu
İlk insanlardan günümüze kadar süregelen seyahat ihtiyacı sanayi devrimi gelişen teknoloji ile birlikte günümüzde en yoğun olarak kullanılan ulaşım türü olan hava ulaşımı, hız ve konforun bir arada bulunduğu zaman tasarrufunun en üst düzeyde olduğu ulaşım şeklidir. Havalimanları, hava ulaşımının sağlandığı mekanlardır. Bu mekanların tüm kullanıcı grupları için, herhangi bir ayırım gözetmeksizin, kullanılabilir ve erişilebilir olması beklenmektedir. Tamda bu noktada 1980 li yılların sonlarına doğru literatürde yer almaya başlayan; ön sıfattan bağımsız 'insan' kavramını merkeze alan, herhangi bir kitleyi ötekileştirmeyen, herkes için eşit kullanım olanağı sağlamayı hedefleyen evrensel tasarım anlayışı, havalimanlarında kullanıcı beklentilerini daha üst düzeye taşıyabileceğinden bahsetmek mümkündür. Van ilinin coğrafi konumu, turizm potansiyeli, artan nüfusu, komşu ülkelere açılan sınır kapısı olması, gibi özelliklerinden dolayı, bünyesinde barındırdığı stratejik bir yapının, kapsayıcı bir tasarım anlayışı ile incelenmesi bu tezin ana çerçevesini oluşturmuştur.Bu tez, Van Ferit Melen Havalimanı kara tarafı yaya ve araç aksları ile terminal binası yolcu kullanım alanlarının 'Evrensel Tasarım'' ilkelerine uygunluğunun incelenmesi amacıyla hazırlanmıştır.
Kentsel Ulaşımda Özel Araç Odaklı Düzenlemelere Eleştirel Bir Bakış
(2019) Uğurlar, Aysu
Özellikle 1980li yıllarda çevre bilincinin artması ve var olan kaynakların azalması gibi nedenler sınırlı bir ortam içinde sınırsız bir gelişmenin olamayacağı farkındalığını oluşturmuştur. Bu bağlamda ortaya çıkan \"sürdürülebilir gelişme\" kavramı birçok alanda olduğu gibi ulaşım politikalarında da kendini göstermiştir. Genel olarak \"sürdürülebilir bir ulaşım\" insan ve ekosistem sağlığını, ekonomik gelişmeyi ve sosyal adaleti koruyup geliştirmek koşulu ile hem günümüz hem gelecek için hareketlilik ihtiyacının karşılanması olarak tanımlanmaktadır. Sürdürülebilir kent içi ulaşım kavramı ise temelde toplumun tüm bireylerine eşit erişim imkânı sunan, toplu taşımayı ve motorsuz ulaşım alternatiflerini ön planda tutan, diğer ulaşım türleri(modları) ile entegrasyonunu sağlayan kapsamlı bir ulaşım sistemidir. Günümüzde hem gelişmiş hem de Türkiye gibi gelişmekte olan ülkelerde sürdürülebilir ulaşım sistemleri oluşturulması hususunda çabalar gösterilmekte ve çeşitli politikalar uygulanmaktadır. Bu çalışmada, Van kent merkezi iş alanında (MİA) ilgili yerel yönetimin ilgili birimi olan Ulaşım ve Koordinasyon Merkezi tarafından mevcut trafik yoğunluğunu azaltmak amacı ile parkomat uygulaması ve kent merkezinin iki ana caddelerinden biri olan Cumhuriyet Caddesi’nin bir kısmının toplu taşım güzergâhı kapsamından çıkarılması ele alınmaktadır. Buradan hareketle çalışmada, yerel yönetimin bu düzenlemeleri sürdürülebilir ulaşım politikaları bağlamında mevzuat ve mekânsal açısından tartışılmaktadır.
Spatial Effects of the Restructuring Process After the Van 2011 Earthquake Socio-Spatial Segregation; Example of İki̇ni̇san-Şabaniye Region
(2024) Kaya, Müjdat; Uğurlar, Aysu
Kentlerin sosyal ve mekânsal yapıları, insanların yaşam kaliteleri üzerinde önemli etkilere sahiptir. Sosyo-mekânsal ayrışma, kentsel alanlardaki eşitsizliklerin mekânsal bir yansımasıdır ve bu durum, kullanıcı memnuniyeti üzerinde belirleyici bir rol oynamaktadır. Araştırmacılar mekânsal ayrışmanın kapitalist sistemin bir ürünü olduğunu ve kentlerdeki toplumsal yapı ile yakından ilişkili olduğunu belirtmişlerdir. Bu çalışmada, Van ili İkinisan ve Şabaniye bölgelerinde yapılan kullanıcı memnuniyeti anketlerinden elde edilen veriler ışığında, sosyo-mekânsal ayrışma ve kullanıcı memnuniyeti arasındaki ilişki incelenmiştir. Bu çalışma, Van ili İkinisan ve Şabaniye bölgelerinde yapılan kullanıcı konut memnuniyeti anketlerinden elde edilen veriler doğrultusunda sosyo-mekânsal ayrışma ile kullanıcı memnuniyeti arasındaki ilişkiyi incelemektedir. Toplam 202 haneden toplanan veriler, demografik özellikler, hane halkı yapısı, konut memnuniyeti ve sosyo-ekonomik durumu içermektedir. Bulgular, sosyo- mekânsal ayrışmanın, kullanıcı konut memnuniyetine olan etkilerini göstermekte ve iki bölge arasındaki farkları ortaya koymaktadır. İkinisan bölgesinde konut memnuniyeti daha yüksek olup, bu durum sosyo-ekonomik faktörler ve mekânsal farklılıklarla açıklanabilir. İkinisan bölgesinde daha yüksek olan konut memnuniyeti, bölgenin sosyo-ekonomik avantajları ve mekânsal düzenlemelerle ilişkilidir. Bulgular İkinisan bölgesinde konut memnuniyetinin daha yüksek olduğunu göstermektedir. Bu durum, İkinisan bölgesinin sosyo-ekonomik açıdan daha avantajlı bir konumda olmasından kaynaklanabilir. İkinisan bölgesindeki katılımcılar, konutlarının prestiji ve yaşından daha memnun olduklarını belirtmişlerdir. Şabaniye bölgesinde ise memnuniyet oranlarının daha düşük olduğu görülmüştür. Bu bulgular, sosyo-mekânsal ayrışmanın kullanıcı memnuniyeti üzerindeki etkisini doğrulamakta ve ekonomik eşitsizliklerin ve mekânsal farklılıkların kullanıcı memnuniyetini önemli ölçüde etkilediği sonucuna varılmıştır. İlaveten konut memnuniyetinin sadece fiziksel ve çevresel faktörlerle değil, aynı zamanda sosyo-ekonomik ve demografik değişkenlerle de ilişkili olup kent planlama ve konut politikalarının geliştirilmesinde bu çok boyutlu yaklaşımın göz önünde bulundurulması gerektiği sonucuna varılmıştır. Bulgular, konut projelerinin planlanması ve kentsel politikaların oluşturulmasında önemli geri bildirimler sunmakta ve kentsel gelişim süreçlerinde mekânsal planlama ve sosyal politikaların önemini vurgulamaktadır. Sosyo-mekânsal ayrışmanın azaltılması ve kullanıcı konut memnuniyetinin artırılması için daha dengeli ve kapsayıcı planlama yaklaşımlarının geliştirilmesi önemlidir. Anahtar kelimeler: Ayrışma, Kentsel mekân, Kentsel planlama ve konut piyasası, Konut hanehalkı, Konut memnuniyeti, Sosyo-Mekânsal ayrışma, Van
Suç ve Mekan Bağlamında Güven Algısı: Van Örneği
(2019) Uğurlar, Aysu; Arpa, Esra
Suç olgusu birçok farklı disiplin tarafından ele alınan çok boyutlu birkavramdır. Literatürde özellikle kent ile ilgili çalışmalarda, kentsel mekanda kullanıcıların birbirleriyle (sosyal çevre) ve çevresiyle (fi ziksel çevre) olan ilişkilerinin mekandaki güvenlik ve suç ile doğrudan ilişkili olduğu görülmüştür. Günümüzde kentler, özellikle toplumun sıklıkla kullandığı kent merkezleri giderek“suç” veya “güvensizlik” kavramları ile anılmaktadır. Çünkü kent merkezi gibitoplumun sıklıkla kullandığı alanlar ve çok fazla kalabalık mekanlar ile suç olayları arasında ilişki bulunmaktadır. Kentsel mekan ve suç olgusu birbiri ile ilişkili olduğundan mekanın suça neden olan etmenlerinin algısal tespiti probleminönemli ölçüde belirlenmesine sebep olmaktadır. Bu noktadan hareketle bu makaletüm kentlinin kullandığı Van kent merkezi özelinde, suç istatistikleri (2017 yılı) ve400 (2018 yılı) kullanıcı (kentli) ile gerçekleştirilen anketlerden elde edilen verilerçerçevesinde oluşturulmuştur. Kent merkezinin önemli ana cadde ve sokaklarınıngece ve gündüz saatlerinde kullanımlarının kadın ve erkek üzerindeki güven algısıve değişimi ortaya konulmuştur. Çalışmanın bulguları sadece suç istatistiklerinindeğil mekandaki fi ziksel olanakların da güven algısını değiştirdiği ve güven algısının cinsiyete göre değiştiği yönündedir.
Turizmde Sürdürülebilirlik: Bir Ölçülebilirlik Aracı Olarak Göstergelerin Önemi
(2017) Uğurlar, Aysu
Sosyal, kültürel ve ekonomik etkinlikler bütünü olarak turizm, ekonominin önemli bir katalizörü olarak giderek önem kazanmaktadır. Turizm, diğer ekonomik sektörlere göre çevresel kaynakları en çok kullanan sektördür. Bu nedenle turizm yönetimine doğal ve kültürel çevrelere yönelik farkındalığın kazandırılması sürdürülebilir bir turizmin gereğidir. Diğer bir değişle turizmde sürdürülebilirlik, çevreye daha fazla önem veren yeni bir turizm yaklaşımı yaratmaktadır. Bu bağlamda doğaya karşı bir taahhüt olarak görülen sürdürülebilir turizm, gelecekteki fırsatları koruyup geliştirmeyi gözeterek, bugünkü turistlerin ve ev sahipliği yapan bölgelerin ihtiyaçlarını karşılama ilkesini benimsemektedir. Sürdürülebilir kalkınma çerçevesinde bu makalenin odağı sürdürülebilir turizmin ölçüm araçlarının temelini oluşturan göstergeler olup, sürdürülebilir turizm göstergeleri ve önemi tartışılmaktadır. Sürdürülebilir turizm göstergeleri belirli turizm destinasyonları yöneticilerinin ya da bu noktalar ile ilgili hedef kitlelerin verilebilir doğrudan kullanımına yöneliktir. Göstergeler, yöneticilerin turizm sektörünün bağımlı olduğu doğal ve kültürel çevrelere zarar verebilecek karar almaları riskini azaltmak için bilmeleri gerekli noktalar üzerinde odaklanmaktadır. Bu makalede turizm faaliyetlerinin etkin olduğu ya da etkinleştirilmek istendiği destinasyon ya da bölgelerde turizmin gelişiminde görev alan yöneticiler, plancılar gibi aktörlere rehber bir araç olarak çevresel, ekonomik, sosyal etkenlerin ölçülebilirliğinde önemli bir araç olarak göstergelerin tanımlanması ve kullanımı ile yere/yerele özgü, izlenebilir, ölçülebilir (nitel ya da nicel) doğru ve özenli seçilmiş göstergelerin etkin bir sürdürülebilir bir turizm yönetimi ve sürdürülebilirliğin sağlanmasında en temel araçlardan biri olduğu vurgulanmaktadır
Van Kentsel Gelişimi ve Güncel Konut Piyasası İlişkisinin Değerlendirilmesi
(2019) Uğurlar, Aysu
Van Doğu Anadolu Bölgesi'nin önemli merkezlerinden biri olarak pek çok medeniyete ev sahipliği yapmıştır. Nüfus hareketleri açısından göç veren bir karaktere sahip olup kent merkezi (merkez ilçeler) açısından bu durum farklıdır. Geçmişten günümüze Van kentinin, ne yakın ilçe ve illerden kent merkezine yönelik nüfus hareketlerine, ne sosyal, ekonomik ve fiziksel olarak oldukça yıkıcı olan afetlere (özellikle 2011 yılı depremi) ne de 2012 yılı 6360 sayılı Yasa bağlamında büyükşehir olma statüsüne tam olarak hazırlıklı olabildiği söylenemez. Kent makroformu, kentsel sosyal ve ekonomik yaşantı bağlamında gereksinim duyulan yerleşik alanın kapladığı bir fiziki mekân olarak, kentin yapılaşma biçimi ve gelişme eğilimlerini içeren arazi kullanım kararlarından oluşmaktadır. Bu bağlamda kentsel gelişim süreçleri (yerleşim alanları/mahalleler/konut alanları) kent makroformunu yönlendiren önemli bileşenlerden biri olarak karşımıza çıkmaktadır. Buradan hareketle çalışmada ilk olarak Van kentinin planlama ve konut alanları gelişim süreçlerinin kronolojik incelenmesi yapılmıştır. Ardından güncel konut piyasası bu süreçler üzerinden temellendirerek tartışılmış ve tematik olarak mekânsallaştırılmıştır. Özetle Van merkez ilçeleri kapsamında ele alınan çalışmada; mahalle ölçeğinde Van kentinin (merkez ilçeler), piyasa koşullarına bırakılmış güncel konut piyasası (konut arz ve talep, konut fiyatları vb), arsa rayiç bedelleri (deprem öncesi ve sonrası) ve değişimi tartışılmaktadır. Son olarak kentin mevcut gelişme dinamikleri bağlamında depremin ardından yaşanan yeniden yapılanma sürecinin ve kent makroformundaki, konut piyasasındaki değişimlerin mevcut kent planlama pratiğine olumlu/olumsuz nasıl yansıdığı ve etkilediği/etkileyebileceği tartışılmaktadır.