Sahîh-i Müslim’de Zayıf Olduğu İddia Edilen Rivâyetler Üzerine Bir İnceleme –elbânî Özelinde

Abstract

İslam’ın ana kaynakları niteliğinde olan hadisleri ihtiva eden eserler arasında Sahîh-i Müslim, Sahîhi Buhârî’den sonra en sahih ve muteber kaynak kabul edilmiş ve hatta bazı âlimler tarafındanBuhârî’nin Sahîh’ine takdim edilmiştir. Sahîh-i Müslim’in ümmetin teveccühüne, kabul telakkisinenail olduğu ve bu eserde yer alan rivâyetlerin tamamının ümmetin icması ile sahih olduğu şeklindebir yaklaşım sergilenmiştir. Bununla beraber bu yaklaşımı kabul etmeyip Müslim’in Sahîh’ininihtiva ettiği rivâyetlerden bazılarını tenkit edenler de bulunmaktadır. Bunlar arasında arasındaklasik hadis ulemasından Ebû Zur’a er-Râzî, Ebu’l-Fadl el-Herevî, ed-Dârekutnî, İbn Hazm veEbû Ali el-Ğassânî gibi âlimler bulunmaktadır. Söz konusu alimlerin tenkitlerinin genel olarakMüslim’in rivâyetlerinin isnadlarına yönelik oldukları görülmektedir. Müslim’in rivâyetlerini isnadaçısından eleştirenlerden birisi de çağdaş hadis âlimlerinden Nasıruddin el-Elbânî’dir. Ehl-i hadisgeleneğine bağlı kalıp günümüzde hadislerin tetkiki için yalnızca isnad tenkidiyle yetinilmesigerektiği şeklinde bir yaklaşım sergileyen Elbânî, çağımızın klasik dönem hadisçiliğinin sonörneklerindedir. Elbânî, çeşitli eserlerinde Müslim’in çok sayıda hadisini isnad tekniği açısındandeğerlendirmiş ve bunlardan yirmi yedi tanesi hakkında zayıf hükmü vermiştir. Bu çalışmadaElbânî’nin zayıf olduğunu iddia ettiği ilgili rivâyetler ele alınmış, bu rivâyetlere dair hadisâlimlerinin görüşlerine yer verilmiş ve neticede Elbânî’nin verdiği hükümler değerlendirilmiştir