Akıl-kültür İlişkisi Bağlamında Aydınlanmacı Akıl ve Eleştirisi

Abstract

İnsanın ayırt edici niteliği akıl, kültürün oluşturulmasında en önemlietkenlerden biridir. Aklın nasıl tanımlandığı ve konumlandığı,kültürün almış olduğu şekli de belirlemektedir. Aydınlanma Çağı’ndaakla yeni kültürün inşasında büyük bir rol verilmiştir. Ancak ilerleyensüreçte akıl, Adorno ve Horkheimer’ın da işaret ettiği gibi amacındanuzaklaşarak araçsallaşmış ve modern kültürün felaketlerinin sebebiolmuştur. Kültürün hastalıklarından kurtulması için aklın, kültürüniçinde yeniden değerlendirilip konumlanması gerekmektedir.Çağımızda yüzleşmek zorunda olduğumuz krizlerin üstesindengelebilmek için akıldan vazgeçilmesine değil, eleştiriyi tekrar ancakbu defa etik duyarlılıkla kuşatarak diriltmeye ihtiyaç duyulmaktadır.Ancak böyle bir kalkış noktası ile aklın kültür içindeki doğru yeribulunabilecektir.