: Mustansir-Billah Al-Fatimid and His Period (427-486 1036-1094)

Abstract

Bu çalışmada Fâtımî Devleti'nin sekizinci halifesi Müstansır-Billâh'ın halifelik dönemi ve bu dönemde yaşanmış olaylar ele alınmıştır. Çalışmanın amacı Halife Müstansır-Billâh'ın halifeliği sürecinde Fâtımî Devleti'nin geçirdiği aşamalar ve bu aşamaların devletin gerilemesindeki etkisini incelemektir. Müstansır-Billâh 427 (1036) yılında, henüz yedi yaşında iken, devletin başına geçmiştir. Müstansır-Billâh'ın küçük yaşta hilafete gelmesiyle beraber gerek annesi gerekse bazı devlet adamları bu durumdan faydalanmak için ellerinden geleni yapmışlardır. Henüz hilafetinin ilk yıllarında devlet içerisinde birtakım sorunlar ortaya çıkmaya başlamıştır. Bu durum devletin dış siyaseti üzerinde de etkili olmuştur. Özellikle de dönemin büyük devletlerinden biri olan ve aynı zamanda Fâtımîler'in alt etmeye çalıştıkları Abbâsi Devleti ve henüz yeni kurulmuş olan Selçuklu Devleti ile girilen nüfuz mücadeleleri devleti çok yıpratmıştır. Bu mücadelelerle eş zamanlı olarak kıtlıklar, sarayın israf boyutundaki harcamaları, askerlerin maaşlarının verilmemesi ve bununla beraber ortaya çıkan isyanlar devletin ekonomisini ve refah düzeyini çok kötü etkilemiştir. Aynı zamanda devletin siyasi istikrarsızlığa sürüklenmesi de hız kazanmış ve vezir değişimleri artmıştır. Tüm bu olanlarla mücadelede âciz kalan Halife Müstansır-Billâh durumun daha da kötüye gittiğini görünce çareyi Ermeni asıllı olan Akkâ Valisi Bedr el-Cemâlî'yi Mısır'a davet etmekte bulmuştur. Bu çalışmada da Fâtımî Devleti için oldukça önemli bir dönem olan Müstansır-Billâh'ın hilafet dönemi ve bu dönemin önemli olayları incelenmiştir.In this study, the period of the eighth caliph of the Fatimid State, Mustansir-Billah and the events that took place in this period are examined. The aim of the study is to examine the stages of the Fatimid State during the caliphate of Caliph Bashansir-Billah and the effect of these stages on the regression of the state. In 427 (1036), when he was only seven years old, he became the ruler of the state. Both his mother and some statesmen tried their best to take advantage of this situation when al-Mustansir-Billah took the caliphate at a young age. In the first years of his caliphate, some problems started to emerge within the state. This situation also affected the foreign policy of the state. In particular, the struggles for influence with the Abbasid State, which was one of the great states of the period and which the Fatimids were trying to defeat, and the Seljuk State, which had just been established, had worn the state very much. Simultaneously with these struggles, famines, wasteful expenditures of the palace, non-payment of soldiers' salaries and the resulting rebellions had a very bad effect on the economy and welfare level of the state. At the same time, the political instability of the state accelerated and the change of viziers increased. Seeing that the situation was getting worse, the Caliph al-Mustansir-Billah, who was unable to fight against all these events, found the solution by inviting the Governor of Akka, Bedr al-Jamali, who was of Armenian origin, to Egypt. In this study, the caliphate period of Müstansır-Billâh, which was a very important period for the Fatimid State, and the important events of this period are examined.