Sosyo-Politik Açıdan Bir Mahalle:Van Hacıbekir Mahallesi Örneği

Abstract

Kent sosyolojisi bağlamında mahalle, yalnızca fiziksel bir yaşam alanı olmaktan ziyade toplumsal ilişkilerin şekillendiği, aidiyet duygusunun inşa edildiği bir sosyal mekân olarak değerlendirilmektedir. Mahalle, bireylerin gündelik hayatlarını sürdürdüğü, ortak değerler etrafında kolektif bir yaşam inşa ettiği ve belirli sosyo-kültürel normların yeniden üretildiği bir yapı olarak öne çıkmaktadır. Ancak kentleşme süreçleri mahallelerin bu özgün yapısını dönüştürmüş, özellikle dezavantajlı grupların yoğunlaştığı bölgelerde sosyal eşitsizliklerin derinleşmesine neden olmuştur. Değişim ve dönüşümün mahalle örgütlenmelerinin sosyolojik çalışmalara konu olması bu açıdan önem arz etmektedir. Özellikle dezavantajlı mahallelerin, kentsel mekânda nasıl konumlandığı ve damgalanma süreçlerinin sosyal yapıya nasıl yansıdığı, kentleşme sürecinin mahalleler üzerindeki etkisine dair önemli bir tartışma alanı sunmaktadır. Hacıbekir Mahallesi örneği üzerinden yapılan bu inceleme, kentleşme ve mahalle ilişkisini derinlemesine anlamaya katkı sağlamaktadır. Bu çalışma Van kent merkezinde bulunan Hacıbekir mahallesini sosyo-politik bir çerçevede ele almaktadır. Hacıbekir Mahalle'sinin kent içerisinde ki konumunun kimliğe olan etkisi ve mahallenin sosyo-kültürel durumunu irdelemek bu çalışmanın temel amacını oluşturmaktadır. Hacıbekir Mahallesi, kent merkezine olan yakınlığına rağmen, sosyo-ekonomik ve kültürel bağlamı nedeniyle kentsel mekânda damgalanmış bir alan olarak öne çıkmaktadır. Hacıbekir Mahallesi, kentin diğer bölgelerinden farklı olarak etnik, kültürel ve sosyo-ekonomik açıdan görece heterojen bir görünüm sergilemekte; bu durum hem toplumsal ilişkileri hem de mahallede yaşayan bireylerin kentle kurduğu bağı etkilemektedir. Nitel araştırma yönteminin tercih edildiği bu çalışmada veri toplama aracı olarak derinlemesine mülakat kullanılmıştır.In the context of urban sociology, the neighborhood is not only a physical living space but also a social space where social relations are shaped and a sense of belonging is built. The neighborhood stands out as a structure where individuals live their daily lives, build a collective life around common values and reproduce certain socio-cultural norms. However, urbanization processes have transformed this unique structure of neighborhoods and deepened social inequalities, especially in areas where disadvantaged groups are concentrated. In this respect, it is important that neighborhood organizations of change and transformation are the subject of sociological studies. In particular, how disadvantaged neighborhoods are positioned in urban space and how stigmatization processes are reflected in the social structure offers an important area of discussion on the impact of the urbanization process on neighborhoods. This study, based on the example of Hacıbekir Neighborhood, contributes to an in-depth understanding of the relationship between urbanization and neighborhoods. This study examines the Hacıbekir neighborhood in the city center of Van within a socio-political framework. The main purpose of this study is to examine the impact of the location of Hacıbekir Neighborhood in the city on identity and the socio-cultural status of the neighborhood. Despite its proximity to the city center, Hacıbekir Neighborhood stands out as a stigmatized area in urban space due to its socio-economic and cultural context. Unlike other parts of the city, Hacıbekir Neighborhood is relatively heterogeneous in terms of ethnicity, culture and socio-economic status, which affects both social relations and the bonds that individuals living in the neighborhood establish with the city. In this study, in which qualitative research method was preferred, in-depth interviews were used as a data collection tool.