Sinemada Sosyal Sınıf Olgusunun Yemek Üzerinden Aktarımı: Snowpıercer Filminin Göstergebilimsel Analizi

Abstract

Toplum içerisinde sahip olunan maddi kaynaklar, kültürel konum ve yaşam biçimleri kısaca bireyin sosyal hiyerarşi içinde bulunduğu yer sosyal sınıf kavramıyla açıklanmaktadır. Sosyal sınıf kavramı her ne kadar bahsedilen bu unsurlar bağlamında kendini açıklama imkânı bulsa da, sosyal sınıfların temelinde yemeğin önemli bir rolü bulunmaktadır. Sosyal sınıf kavramının yemek üzerinden aktarımları incelendiğinde, fizyolojik ihtiyaçların ötesinde toplumsal yapı ve sosyolojik olgular hakkında çeşitli anlamsal aktarımlara sahip olduğu görülmektedir. Diğer taraftan sosyal sınıf olgusunu farklı boyutlarla irdeleyerek toplum yapısını görünür kılan bir aktarıcı olarak karşımıza sinema çıkmaktadır ve sinema, gerçeğin aynası olarak da ifade edilmektedir. Bu açıklamalardan hareketle sinema, sosyal sınıf ve yemek kavramları arasındaki belirgin ilişki dikkat çekmiş, bu üçlü bir bütün olarak düşünülerek mevcut çalışma planlanmıştır. Bu plan çerçevesinde sinemada gösterilen sosyal sınıf olgusunun yemek üzerinden aktarımı araştırmanın amacı olarak belirlenmiştir. Araştırmada Snowpiercer filminde yer alan sosyal sınıf öğeleri yemek üzerinden aktarılan göstergeler aracılığıyla göstergebilimsel teknikle incelenmiştir. Araştırma sonucunda Snowpiercer filminde adaletsiz gıda tayini, sınıf hiyerarşisi, etik tüketim, pazarlık üstünlüğü, prestij, sınıf ayrımcılığı güçlü ve zayıf karşılaşması alt-üst sınıf karşılaştırılması, sürdürülebilirlik ve gıdaya ayrıcalık erişim gibi göstergelerin yer aldığı tespit edilmiştir.