Lafzî Müteşâbih Âyetlerdeki Anlam Farklılığı

Abstract

Anlamları yakın veya farklı olmakla birlikte görünüşte lafızları birbirine benzeyenâyetlere tefsir ve Kur’ân ilimleri literatüründe müteşâbih-i lafzî denilmektedir. Mücâhid b.Cebr ile İbn Zeyd gibi erken dönem bazı tefsir âlimlerinin, müteşâbih kavramını; aynıkonunun farklı âyet veya sûrelerde değişik lafızlarla ifade edilmesi şeklinde açıkladıklarıbelirtilmektedir. Daha sonraki dönemlerde müteşâbih-i lafzî âyetleri derleyen veya açıklayanbirçok eser kaleme alınmıştır. Söz konusu eserlerde âyetler arasında görülen benzerliklerinfarklılıkları Arap dilinden veya âyetler arasında kurulan bağlantılardan veyahut âyetlerinbağlamlarından hareketle açıklanmaya çalışılmıştır. Bu çalışmada, müteşâbih kavramını,muhkemin karşıtı olarak açıklayan âlimlerin açıklamalarına kısaca değinildikten sonramüteşâbihi, benzeşen âyetler şeklinde ifade eden âlimlerin görüşlerine yer verilip benzeşenâyetlerdeki anlam farklılığı üç örnek üzerinden incelenmeye gayret edilecektir.