Millî Kültür İnşası ve Dil Bilinci Kazandırma Aracı Olarak Kosova Türk Edebiyatında Ninni

Abstract

Çocuk edebiyatının edebi bir tür olarak ortaya çıkmasıyla birlikte, halk edebiyatı içerisinde yer alan başta masal olmak üzere, mani, ninni, halk hikâyeleri, efsane ve destan gibi anlatmaya dayalı türler yeniden ele alınarak çocuk edebiyatı yazını içerisindeki yerlerini almışlardır. Çağdaş çocuk edebiyatı yazarları hemen her türü yeniden yorumlarken edebi tarzda ninniler, ninni tarzı şiirler yazılmıştır. Çocuk edebiyatı ürünleri çocukların dil ve düşünce gelişimine katkı sağlar ve onları gelecek hayat hazırlar. Bu türler içerisinde ninnilerin kendine özgü özel bir yeri vardır. Çünkü hemen her dilde ve kültürde bebeklik çağında çocukları uyutmak için ya anonim ninniler ya da sonradan yazılmış edebi ninniler söylenir. Süt çağındaki çocukların dinledikleri ninniler, ana dili öğretiminin ve dinleme becerisinin kazanılmasının ilk adımını oluşturmaktadır. Modern dönemlerde çocukların ana dili ediniminde sözlü kültür ürünlerinin yerini dijital araç gereçlerin alması hem kültür aktarımı hem de çocukların bilişsel gelişimi açısından sakıncalar taşımaktadır. Bu açıdan yeni nesillere kültür kodlarını aktarmak ve çocukların dil ve düşünce gelişimlerini desteklemek açısından sözlü kültür ürünlerimizden olan ninnilerin yaşatılması önem taşımaktadır. Bu çalışmada milli bilinç kazandırma aracı olarak önemi üzerinde durulacaktır. Bu bağlamda Kosova Türklerinin Prizren ve Gilan şehirlerinde söylene ninnilerin dil ve anlatım özellikleri incelenecektir.