Tahsin İbrahim Doskî'nin Kürt Edebiyatındaki Yeri

Abstract

Tahsin İbrahim Doskî, Kürt edebiyatçısı ve önde gelen bir aydınıdır. Hem yetiştiği aile ve çevre hem de aldığı eğitimden dolayı dindar ve yurtsever bir şekilde yetişti. Klasik Kürt medreselerinde gördüğü eğitim ve içinde yetiştiği çevre onu hem dini meselelerde hem de Kürt kültürü ve edebiyatı konusunda iyi bir eğitim aldı. Eğitimi esnasında bölgenin değerli ve bilgili insanlarından da özel eğitim aldı. O hem resmi olarak hem de klasik medresede eğitimini tamamladı. Dini ilimlerin okunduğu medrese eğitimi ona dindar bir anlayış, içinde yaşadığı çevre ve ülkesindeki toplumsal gelişmeler ve değişmeler onu misyoner bir yazarlığa sevk etmiştir. Bundan dolayı da o dilini ve kalemini dinini ve ulusal kültürünün hizmetinde olan kitaplara yöneldi. Bu anlamda klasik edebiyat ve kültürü konusunda çok değerli eserler yazdı. Tahsin İbrahim Doski; yazar, araştırmacı, tahkikçi, tasnifçi, şair, gazeteci, dergici, vaiz, tercüman ve bir öğretmen olarak çok yönlü bir kişidir. O bütün edebiyat konularında; hikaye, roman, deneme, eleştiri, derleme, şiir vb. türünden eserler vermiştir. Aynı şekilde klasik şairlerin el yazma eserlerini yeniden tahkik edip sınıflandırmadan i akaid, hadis, tefsir, dilbilgisi ve tecvide kadar bir çok İslami ilimde de kitaplar yazmıştır. O eski velud yazarlar, mesela İmamı Suyuti gibi boşluk gördüğü her konuda birşeyler yazmıştır. O dini, edebi, kültürel ve soyal konularda yüzden fazla eserin sahibidir. Bundan dolayı da kendi toplumu içerisinde çok meşhur ve sevilen biridir. Biz de kendi toplumu içerisinde gayet meşhur olan bu velud yazarın hayatını, eserlerini ve çok yönlü yazarlığı konusunda bu çalışmayı yapmaya karar verdik ve tez bu düşüncelerin sonucunda oluştu. Anahtar Kelimeler: Tahsin Doski, Kürtçe İslami İlimler, Kürt edebiyatı, Kürtçe klasikler, Melayê Cizîrî. Sayfa Sayısı: 84 Danışman : Doç. Dr. Nesim SönmezTehsîn Îbrahîm Doskî is a crucial kurdish writer. He grew up in a religious and patriotic atmosphere in terms of family and education. As he comes from a well-known tribe named Doskîyan and has gotten a madrasa education, his literatural culture and knowledge is high. During his past education years, he got lessons from good instructors in both classic madrasa and formal platforms. Madrasa education has affected him religiously, however due to his nation and motherland's special cases, he has concerned about social and literatural affairs. Therefore he has used his language for his peoples and cultural values. As a result of this, he published many books about kurdish classic culture. Tehsîn Îbrahîm Doskî has many different dimensions; he is a researcher, poet, writer, journalist, preacher and an instructors. He has got works about many different literature subjects such as story, poetry, novel and essay writing. Besides these, he is also a famous classificator who has studied on the old publications and handwtittens. Meanwhile he has spent much effort about islamic topics. As he has worked about many different areas, he is considered like Imam Suyuti. That's why it has become a need for me to study on his life and works. Key Words: Tehsîn Îbrahîm Doskî, kurdish literature, classic literature, Melayê Quantitîy of Page: XVI+84 Thesis Supervisor: Doç. Dr. Nesim SÖNMEZ