Para Politikası Kararlarının Ekonomik Büyüme Üzerine Etkisi: Mint Ülkeleri Üzerine Ekonometrik Bir Analiz

Abstract

Ekonomik büyüme iktisat politikasının en önemli amaçlarından biridir. İktisadi yazında maliye politikasının mı yoksa para politikasının mı ekonomik büyümeyi sağladığına dair ortak bir görüş yoktur. Para politikasının ekonomik aktivite üzerindeki etkisi uzun zamandır tartışma konusudur. Teorik yaklaşımlar çerçevesinde özellikle reel ekonomi üzerindeki etkisine dair bir fikir birliği olmasa da dolaylı olarak ekonomik büyümeyi sağladığına dair genel kanı mevcuttur. Ancak amprik literatürde bu konu ile ilgili farklı sonuçların varlığı para politikası- büyüme ilişkisine dair bu çalışmayı zorunlu kılmıştır. Bu çalışmada öncelikle para politikasına dair genel bir bilgi verilmiştir. Parasal aktarım mekanizması açıklanmış ve kanalları çalışmada yer almıştır. Daha sonra ekonomik büyüme hakkında kısa bir bilgi verilmiştir. Sonrasında ekonomik büyüme- para politikası ilişkisine dair teorik literatür açıklanmış ve amprik literatür çalışmaya eklenmiştir. Tezimizde, para politikası-ekonomik büyüme ilişkisini ölçmek amacıyla para politikası kararlarının ekonomik büyüme üzerindeki etkisi, 1997-2023 dönemi için Meksika, Endonezya, Nijerya ve Türkiye (MINT) yıllık verileri kullanılarak ARDL sınır testi yaklaşımıyla test edilmiştir. Bağımlı değişken olarak büyümeyi temsil eden GSYİH, enflasyon, parasal büyüme, bankaların özel sektöre verdiği krediler, reel efektif döviz kuru ve mevduat faiz oranları bağımsız değişkenler olarak kullanılmıştır. Her bir ülke için ayrı ayrı zaman serileri kullanılmıştır. Durağanlıklarını ölçmek için ADF ve PP birim kök testleri uygulanmıştır. Bulgulara göre uzun dönemde para politikası ekonomik büyüme ilişkisi Meksika ve Nijerya'da negatif ve anlamsız, Türkiye'de ise pozitif ve anlamsız bir ilişki vardır. Endonezya'da ise bu ilişki hem kısa hem de uzun dönemde negatif ve anlamlıdır. Meksika'da para politikası ekonomik büyüme ilişkisi kısa dönem sonuçları pozitif ve anlamlıdır. Nijerya'da kısa dönemde bu ilişki negatif ve anlamlıyken Türkiye'de ise kısa dönemde ise böyle bir ilişkiye ulaşılmamıştır.Economic growth is one of the most important goals of economic policy. There is no common view in economic literature on whether fiscal policy or monetary policy provides economic growth. The effect of monetary policy on economic activity has long been a subject of debate. Although there is no consensus on its effect on the real economy within the framework of theoretical approaches, there is a general belief that it indirectly provides economic growth. However, the existence of different results on this subject in empirical literature has necessitated this study on the monetary policy-growth relationship. In this study, first, general information about monetary policy is given. The monetary transmission mechanism is explained, and its channels are included in the study. Then, brief information is given on economic growth. Then, the theoretical literature on the economic growth-monetary policy relationship is explained and the empirical literature is added to the study. In our thesis, to measure the monetary policy-economic growth relationship, the effect of monetary policy decisions on economic growth was tested with the ARDL bounds test approach using annual data from Mexico, Indonesia, Nigeria and Turkiye (MINT) for the period 1997-2023. GDP, inflation, monetary growth, loans given by banks to the private sector, real effective exchange rate and deposit interest rates representing growth were used as dependent variables. Separate time series were used for each country. According to the findings, in the long term, the monetary policy-economic growth relationship is negative and insignificant in Mexico and Nigeria, while in Turkiye, there is a positive and insignificant relationship. In Indonesia, this relationship is negative and significant in both the short and long term. In Mexico, the short-term results of the monetary policy-economic growth relationship are positive and significant. While this relationship is negative and significant in the short term in Nigeria, no such relationship is found in the short term in Turkiye.