Dressing Manners in the Sects Born and Developed in Anatolia

Abstract

İslâm'ın ilk zamanlarında İslâmî ilimlerin her birinin ayrı ayrı bir ilim hüviyetine kavuşmadığını müşahede ediyoruz. Tasavvuf ilmi de diğer şer'i ilimler gibi (kelâm, fıkıh, hadis vs.) Hicri 2. ve 3. asırda tedvin edilmiştir. Kendi içerisinde bir ilim hüviyeti kazandıktan sonra sistematik bir dönem içerisine girmiştir. Çalışmamızın temelini oluşturacak olan tarîkatlar ise bu sistemleşmenin bir ürünü olarak karşımıza çıkmaktadır. Eşya-ı Tarîkat (Tarîkat Araçları) olarak bilinen araç-gereç, kılık kıyafet ve daha bir çok eşya, taşıdıkları anlam yönüyle büyük önem taşımaktadır. Nitekim Tasavvuf ilmi, olayların, eşyaların, kısacası canlı cansız her şeyin zâhiri kadar bâtınına da önem vermektedir. Araştırma sahamız olan Anadolu'da, tarîkatlar, bir kültür mozaiği diyebileceğimiz irfan geleneğini oluşturmuştur. Zikrettiğimiz eşya-ı tarîkat yüzlerce yıl varlığını sürdürmüştür. Hazırladığımız bu çalışma ise Anadolu'da ortaya çıkan veya başka bir bölgede ortaya çıkmış daha sonra Anadolu'ya girmiş olan tarîkatların sembol ve remizlerini taşıyan giyim-kuşam âdâbını anlatmaktadır. Kadim bir coğrafya olan Anadolu' da doğup gelişen tarîkatların giyim kuşam âdâbını anlatmak elbette kolay bir çalışma olmayacaktır. Fakat bu coğrafyadaki tarîkatlarla alakalı yazılan kitapların birçoğu araştırılıp hırka-tâc bölümlerinde giyim kuşam âdâbı ile alakalı bilgilere ulaşılmaya çalışılmıştır. Bilhassa müstakil olarak tarîkat kıyafetleri alanında yazılan, Yahyâ Âgâh Efendi'nin Mecmû'âtü'z-Zarâ'if Sandükâtü'l-Ma'ârif adlı eserindeki çizimlerden faydalanılmıştır.

In the early days of Islam, we observe that each Islamic science did not acquire the identity of science separately. The science of Sufism, like other Islamic sciences (theology, fiqh, hadith, etc.), was compiled in the 2nd and 3rd years of Hijri. It is a science in itself. After gaining its identity, it entered a systematic period. The sects, which will form the basis of our study, appear as a product of this systematization. Tools-equipment, clothing, and many other items known as Esya-i Tarikat (Sect Tools) are of great importance in terms of their meaning. As a matter of fact, the science of Sufism attaches significance to the inner and outward appearance of events and things. In short, everything is animate and inanimate. In Anatolia, our field of research, the sects formed the tradition of wisdom, which we can call a cultural mosaic. The goods we have mentioned have survived for hundreds of years. This study we have prepared describes the manners of dressing that bear the symbols and symbols of the sects that emerged in Anatolia or another region and later entered Anatolia. Of course, it will not be easy to describe the dress and dress manners of the sects that were born and developed in Turkey. However, we searched as much as possible and tried to find information about the dress code in the cardigan-tiara sections. In particular, the drawings in Yahyâ Âgâh Efendi's Mecmû'âtü'z-Zarâ'if Sandükâtü'l-Ma'ârif were used in the field of sect clothing.