Atabet'ül-hakâyik the Mode and Modality

Abstract

Çalışmanın konusunu; kip ve kiplik kavramlarının tanımları, eserde geçen eklerin tespiti oluşturmaktadır. Atabetü'l-Hakâyık fiillerdeki eklerin zaman dilimi incelenmiştir. Kiplik kısmında da anlatıcının tutumları niyet, tahmin vb. ele alınmıştır. Çalışma dört kısımdan meydana gelmektedir: İlk bölümde Karahanlı Türkçesi döneminden bahsedilmiştir. Devamında ise Atabetü'l-Hakâyık'la ilgili bilgiler yer almıştır. Eserle ilgili üzerine yapılan çalışmalardan söz edilmiştir. İkinci bölümde ise kip ile kipliğin yaklaşımları açıklanmıştır. Devamında kip ve kiplik kavramlarının önemli tanımlarından bahsedilmiştir. Sonrasında kip ve kiplikle ilgili yapılacak sınıflandırmalar yer almıştır. Üçüncü bölümde Atabetü'l-Hakayık'ta bulunan kipler, ikinci kısımda ortaya koyulan kip sınıflandırmasına göre incelenmiştir. Öncelikle başlıkların tanımı yapılmıştır. Daha sonra eserde o kip türüyle ilgili örneklerin tespitine yer verilmiştir. Dördüncü bölümde Atabetü'l-Hakayık'ta bulunan kiplik ifadeleri, ikinci bölümdeki kiplik sınıflandırmasına göre ele alınmıştır. Özellikle kiplik başlıklarından sonra tanımı yapılmıştır. Devamında ise Atabetü'l-Hakayık'ta geçen kiplik türüne yer verilmiştir. Atabetü'l-Hakâyık'taki kip ve kiplik örneklerine yer verilmiştir. Ayrıca örneklerin açıklamaları da yer almıştır. Tez çalışmasının sonuç bölümünde, zaman eklerinin farklı zaman ve farklı kipliklere ait olduğu tespit edilmiştir. Çalışmanın kapsamında kip ve kiplik eklerinin sahip olduğu birçok göreve yer verilmiştir.The subject of the study; Definitions of modal and modal concepts constitute the determination of affixes in the work. The time period of the suffixes in Atabetü'l-Hakâyık verbs has been determined. In the modality part, the narrator's attitudes (such as prediction, intention) are discussed. The study consists of four parts: In the first part, the period of Karakhanid Turkish is mentioned. Then there is information about Atabetü'l-Hakâyık. The studies on the work are mentioned. In the second part, modal and modality approaches are explained. Afterwards, important definitions of modal and modality concepts are mentioned. Afterwards, the modal and the classifications to be made about the modality are included. In the third chapter, the moods found in Atabetü'l-Hakayık are analyzed according to the classification of moods that we put forward in the second chapter. First of all, the definition of each of these titles has been made. Then, the determination of the examples related to that mode type is included in the work. In the fourth chapter, the modal expressions in Atabetü'l-Hakayık are discussed according to the modality classification in the second chapter. It is defined especially after the modality titles. Afterwards, the type of modality in Atabetü'l-Hakayık is given. The modal and modal examples in Atabetü'l-Hakâyık are given. Explanations of the examples are also included. In the conclusion part of the thesis, it has been determined that tense suffixes belong to different tenses and different modalities. Within the scope of the study, many tasks of modal and modal suffixes are included.