Factors effecting the tax ethics: Van Yüzüncü Yil University example

Abstract

Vergi, devletler için geçmişte olduğu gibi günümüzde de önemli bir finansman kaynağıdır. Verginin cebren ve karşılıksız olarak alınması çoğunlukla mükellefler tarafından hoş karşılanmamakta ve bu durum mükelleflerin vergiden kaçınma ile vergi kaçırma gibi istenmeyen tutum ve davranışlar sergilemesine neden olabilmektedir. Bu anlamda vergi ödeme konusunda içsel bir motivasyon olarak görülen vergi ahlakı, mükelleflerin üzerine düşen yükümlülüklerini yerine getirmede önemli bir rol oynamaktadır. Vergilerin devletler açısından önemi düşünüldüğünde, ülkelerin vergi ahlakını etkileyen kişisel ve çevresel faktörleri doğru tespit ederek bu yönde politikalar geliştirmesi gerekmektedir. Bu çalışmanın amacı, vergi ahlakını etkileyen faktörlerin neler olduğunun tespit edilmesidir. Ayrıca vergi ahlakı düzeyinin bazı demografik özellikler (Cinsiyet, yaş, bölüm, sınıf, ailenin aylık ortalama geliri, baba ve annenin mesleği, baba ve annenin eğitim düzeyi, aylık tahmini harcama) bakımından farklılık gösterip göstermediği incelenmektedir. Çalışma evrenini 2020-2021 eğitim-öğretim yılında Van Yüzüncü Yıl Üniversitesinde öğrenim gören İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi (İİBF) öğrencileri oluşturmaktadır. Araştırmanın örneklemini ise 284 öğrenci oluşturmaktadır. Çalışmanın örneklemini oluşturan öğrencilere Demografik Bilgiler ve Vergi Ahlakını Etkileyen Faktörler olmak üzere iki kısım şeklinde online olarak anket uygulanmıştır. Çalışmada güvenilirlik analizi, bağımsız örneklem t-testi, tek yönlü ANOVA testi ve Korelasyon analizinden yararlanılmıştır. Araştırmanın sonuçlarına göre, ankete en çok katılımı sağlayanların kadın katılımcılar olduğu gözlemlenmiş ve T-testi sonuçlarına göre cinsiyet değişkeni ile vergi ahlakını etkileyen ekonomik ve sosyo-kültürel faktörler arasında anlamlı bir farklılık olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca vergi ahlakını etkileyen ekonomik, ahlaki ve psikolojik, sosyo-kültürel demografik, siyasi ve vergi yönetimi boyutları arasındaki ilişkiye bakıldığında boyutlar arasında pozitif yönlü bir ilişki olduğu gözlemlenmiştir.

Tax is an important source of finance for states today as it was in the past. Compulsory and unrequited taxation is often not welcomed by taxpayers and this situation may cause taxpayers to exhibit undesirable attitudes and behaviors such as tax avoidance and tax evasion. In this sense, tax ethics, which is seen as an intrinsic motivation for paying taxes, plays an important role in fulfilling the obligations of taxpayers. Considering the importance of taxes for governments, countries should correctly identify personal and environmental factors affecting tax ethics and develop policies in this direction. The purpose of this study is to determine the factors affecting tax ethics. The study also examines whether the level of tax morality differs in terms of some demographic characteristics. The study population consists of students of the Faculty of Economics and Administrative Sciences (FEAS) studying at Van Yüzüncü Yıl University in the 2020-2021 academic year. The sample of the study, on the other hand, consists of 284 students. An online questionnaire was applied to the students, who constitute the sample of the study, in two parts: Demographic Information and Factors Affecting Tax Ethics. Reliability analysis, independent sample t-test, one-way ANOVA test and Correlation analysis were used in the study. According to the results of the research, it was observed that the most participants in the survey were women and according to the results of the T-test, a significant distinction was found between the gender variant and the economic and socio-cultural factors affecting tax ethics. In addition, when we look at the relationship between economic, moral psychological, socio-cultural demographic and political and tax management dimensions that affect tax ethics, it has been observed that there is a positive relationship between the dimensions.