Âşık Seyrânî’nin ve Âşık Şenlik’in İptida Redifli Şiirleri Üzerine Karşılaştırmalı Bir İnceleme

Abstract

Bu çalışmada farklı coğrafyalarda ve farklı zamanlarda yaşamış olan iki halk âşığının iptida redifi ile yazmış oldukları şiirleri incelenerek mukayese edilmeye çalışılmıştır. Şiirlerini genellikle dörtlüklerle ve hece ölçüsü ile yazan Seyrânî bu şiirini aruz vezni ile beyit şeklinde gazel türünde yazmıştır. Zaman zaman Bektaşilikle olan bağlantısı da dile getirilen Seyrânî, bu gazelinde Hz. Muhammet’ten bahsetmekte ve ona övgüler dile getirmektedir. Âşık Şenlik ise dîvânî türünde yazmış olduğu şiirini dörtlüklerle yazmış ve hece ölçüsünü kullanmıştır. Sünni gelenekten gelen ve yaşamında bu hassasiyeti ile öne çıkan Âşık Şenlik ise bu şiirinde Hz. Ali’den bahsetmekte ve ona övgüler dizmektedir. “Bir işe başlamak, başlangıç” anlamlarına gelen iptida kelimesi hem halk şiirinde hem de divan şiirinde zaman zaman redif olarak kullanılmaktadır. Bu iki şiirde de âşıklar kendi şiirlerinde iptida redifini kullanarak Hz. Muhammet’i ve Hz. Ali’yi başlangıca koymakta, onların bir şeylerin başlangıcı olduklarını ifade etmektedirler. Bu şiirlerin içeriği ve şekli, âşıkların ruh ve zihin dünyalarını yansıtması ve sanat anlayışlarını göstermesi açısısndan önemlidir.