An Analysis of Children's Literature Works in Terms of Bullying

Abstract

Okul yıllarında zorbalık, çok sayıda çocuğun deneyimlediği veya tanıklık ettiği bir olgudur. Her çocuğun kendisi için güvenli bir ortamda eğitim görmeye hakkı vardır ve zorbalık olayları okulları ve çocukları ciddi anlamda tehdit etmektedir. Hayatlarının en savunmasız dönemi sayılabilecek çocukluk çağında zorbalığa maruz kalan kişilerin bedensel ve ruhsal sağlıkları tehlike altına girebilmektedir. Çocukların zorbalık kavramını tanımasına, bu konuda önceden farkındalık geliştirmesine katkı sağlayacak önemli bir değişken çocuk edebiyatı yapıtlarıdır. Bu çalışmanın temel amacı çocuk edebiyatı yapıtlarını zorbalık olgusu açısından incelemektir. Çalışmanın veri kaynağını, çocuklara seslenen zorbalık konusunu içeren 10 kitap oluşturmaktadır. Veriler, nitel araştırma yöntemlerinden doküman incelemesi yoluyla toplanmış, içerik analizi yapılarak çözümlenmiştir. Araştırmanın sonucunda incelenen zorbalık konulu yapıtlarda; çoğunlukla sözel zorbalık türüne yer verildiği, zorba karakterlerin cinsiyetinin dengeli dağıldığı, mağdur karakterlerin çoğunluğunun erkek olduğu belirlenmiştir. Zorba ve mağdur karakterlerin yaşlarının ve ebeveyn tutumlarının çoğunlukla belirtilmediği görülmüştür. Ayrıca söz konusu yapıtlarda zorba karakterlerin genel olarak eş duyum (empati) becerisinin düşük olduğu ve mağdur karakterlerin çoğunlukla duyarlı ve empatik kişilik özellikleri sergiledikleri sonucuna ulaşılmıştır. Bununla birlikte ele alınan yapıtlarda zorbalık olaylarının çoğunlukla sınıf ortamında gerçekleştiği ve mağdur karakterlerin zorbalıkla baş etme yöntemi olarak genellikle sözel tepki verdikleri görülmüştür. Zorbalığın mağdur karakterlerde çoğunlukla psikolojik sorunlara yol açtığı ve izleyici karakterlerin genel olarak zorba karakterlere destek oldukları gözlemlenmiştir. Sonuç olarak incelenen zorbalık konulu yapıtların zorbalığın çeşitli yönlerini işlediği ve çocuklarda zorbalığa dair farkındalık oluşturabileceği söylenebilir. Anahtar Kelimeler: çocuk edebiyatı, zorbalık, sorun odaklılık, doküman incelemesiBullying during the school years is a matter of fact which is experienced or witnessed by lots of children. Ever child has the right to have education in a safe environment and bullying events substantially threaten schools and children. People who experienced bullying in childhood which can be the most defenseless period of their lives, these people's physical and mental health can be in danger. An important factor which will contribute children's recognizing bullying concept and developing awareness beforehand is the works of children's literature. The main aim of this study is to examine the works of children's literature in terms of bullying phenomenon. The data source of the study constitutes ten books which speak to children. Data was collected through document research which is a method of qualitative research, analyzed by doing content analysis. At the end of the research, it has been determined that mostly verbal bullying type is included, the gender of bully characters is distributed balanced and most of the victim characters are male in the works of bullying topic. It was observed that the ages and the parent's attitudes of bully and victim characters were not defined mostly. Also it was concluded that in the works being talked about generally bully characters have low empathy ability and victim characters mostly show sensitive and empathetic personal properties. In addition to this, it was seen that in the works we are dealing, bullying events mostly take place in classroom environment and the victim characters respond verbally to cope with bullying as a method. It was observed that bullying caused psychological problems on victim characters and observer characters generally back up the bully characters. Finally, it can be said that analyzed works on bullying handles the various aspects of bullying and can form awareness about the bullying in children. Keywords : children's literature, bullying, problem-oriented, document analysis.