T Shaped Niches in the Kingdom of Urartian

Abstract

Assurluların yazılı kaynağında 'Uruatri' olarak bilinen ve MÖ 9. yy'da bir krallık olarak tarih sahnesine çıkan Urartular, batıda Fırat Nehri'nden doğuda İran Azerbaycan'ına, kuzeyde Gökçe Göl ile Aras vadisinden güneyde Toroslar ve Urmiye Gölü'nün güneyine kadar uzanan geniş bir coğrafyada egemenliklerini sürdürüp Yakındoğu'nun en büyük güçlerinden biri olmuştur. Krallığın ana bölgesi bugünkü Van Kalesi ve çevresidir. Bu nedenle Urartu Krallığı'na bazen 'Van Krallığı' da denilmektedir. Anadolu'da geniş sınırlara ulaşıp bu alanlarda egemenliğini kuran Urartuların, olumsuz koşulları teşkil eden coğrafyayı avantaj haline getirip kullanması ve taşa hükmetmesi ''T'' şeklindeki nişlerin oluşumunun en önemli etkenidir. Demir Çağı'nda Doğu Anadolu'da iskân görmüş Urartular kültür, sanat ve mimaride günümüze kadar izler bırakmıştır. Tezin ana konusunu oluşturan Urartu Krallığı'nın mistik uygulamalarından biri olan 'T' biçimli nişler hakkında şimdiye kadar genel bir derleme çalışması yapılmamıştır. Tümü Van Gölü Havzası'nda bulunan ve Urartu yayılım alanı içerisinde sadece bu bölge ile temsil edilen uygulamanın nedenleri de bir o kadar gizemlidir. 'T' biçimli nişler hakkında temel fikir bir ritüel amacı ile oluşturulduğudur. Kimi örneklerin mezarlar/ölü kültü ile ilişkilendirilmesi de mümkündür. 'T' biçimli nişlerin bazılarında ise nişin alt kısmından dışa doğru uzayan ve olasılıkla sıvı libasyonu için kullanılan kanallar mevcuttur. Ayrıca 'T' biçimli nişlerin boğa başlarına benzer bir biçimde işlenmesi de değerlendirilmesi gereken bir başka konudur. Tez çalışmasında Urartu Krallığı'nın bu çok bilinmeyenli uygulaması hakkında genel bir değerlendirme yapılmıştır.

It is known as 'Uruatri' in the written source of the Assyrians and was founded in 9 BC. Urartu, which appeared on the historical scene as a kingdom in the century, continued to rule over a wide geography stretching from the Euphrates River in the west to Iranian Azerbaijan in the east, from the Gökçe Göl and Aras valley in the north to the Taurus Mountains and the south of Lake Urmia in the south and became one of the greatest powers of the Near East. The main region of the kingdom is today's Van Castle and its surroundings. For this reason, the Kingdom of Urartu is sometimes also called the 'Kingdom of Van'. The fact that the Urartians, who reached wide borders in Anatolia and established their dominance in these areas, turned the geography that constitutes unfavorable conditions into an advantage and used it and dominated the stone is the most important factor in the formation of Aprils in the shape of 'T'. The Urartians, who were settled in Eastern Anatolia during the Iron Age, have left traces in culture, art and architecture to the present day. A general review study has not been conducted so far about the 'T'-shaped niches, one of the mystical practices of the Urartian Kingdom, which constitute the main Apr of the thesis. The reasons for the practice, all of which are located in the Lake Van Basin and are represented only by this region within the Urartian distribution area, are just as mysterious. The basic idea about the 'T' Aproned niches is that they were created with a ritual purpose. It is also possible that some examples are associated with tombs/cult of the dead.Some Aprils with a 'T' shape have channels extending outwards from the lower part of the Aprils and possibly used for liquid libation. Also, the processing of 'T' Aproned niches in a similar way to bull heads is another issue that should be evaluated. In the thesis study, a general assessment was made about this very unknown practice of the Kingdom of Urartu.