Ters Yüz Sınıf Modeli ile Öğretmenlere Verilen Üretken Yapay Zekâ Farkındalık Eğitiminin Yapay Zekâya Yönelik Tutum ve Okuryazarlık Açısından İncelenmesi

Abstract

Bu çalışma, öğretmenlerin eğitimde Yapay Zekâ(YZ) kullanımına ilişkin farkındalık, tutum ve YZ okuryazarlık düzeylerini incelemeyi ve ulaştığı bulgular doğrultusunda Ters Yüz Sınıf Modeli ile verilen YZ eğitiminin etkilerini değerlendirmeyi amaçlamıştır. Çalışmada açıklayıcı sıralı karma yöntem deseni benimsenmiştir. Nicel aşamada zayıf deneysel desenlerden 'tek grup öntest-sontest' modeli kullanılmış, nitel aşamada ise yarı yapılandırılmış görüşmeler yapılmıştır. Çalışma grubunu Van ilindeki 39 öğretmen oluşturmuştur. Nicel veriler 'YZ Okuryazarlığı Ölçeği' ve 'YZ'ya Yönelik Genel Tutum Ölçeği' ile toplanmıştır. Nicel veriler SPSS programı ile Nitel veriler ise betimsel analizle çözümlenmiştir. Nicel sonuçlara göre öğretmenlerin hem YZ okuryazarlığı düzeylerinde hem de YZ'a yönelik tutumlarında anlamlı düzeyde artış gözlemlenmiştir. Görüşme verileri; öğretmenlerin eğitimden önce olumsuz görüşlere, farkındalık eksikliği ve düşük kullanım düzeyine sahipken, sonrasında görüşlerinin olumlu yönde değiştiğini, kullanım ve gelecekte kullanım eğilimlerinin, bilinç ve sorumluluklarının arttığını göstermiştir. Bu faktörlerdeki değişimin öğretmenlerin YZ'ya yönelik tutum düzeylerinin artışına neden olduğu söylenebilir. Ayrıca öğretmenler yapay zekâ ile ilgili düşük bilgiye sahipken, eğitimden sonra bilgi düzeylerinin, anlama, kullanma ve öz yeterliklerinin, YZ araçlarını seçme becerilerinin arttığı ve kaynaklara erişimde, değerlendirme yetisinde gelişme gösterdikleri görülmüştür. Bu bulgular, öğretmenlerin YZ konusundaki anlama, kullanma, bilgi, beceri, kaynaklara erişim, özyeterlik ve özgüvenlerinin artışında eğitimlerin etkili olduğunu kanıtlamaktadır. Tüm bu artışlar YZ okuryazarlığının artmasında birer etkendir diyebiliriz. Sonuç olarak, verilen eğitimin öğretmenlerin YZ okuryazarlık ve YZ'a yönelik tutum düzeylerinde artış sağladığı görülmüştür. Bu doğrultuda öğretmenlere yönelik YZ farkındalık eğitimlerinin yaygınlaştırılması, önerilmektedir. Çalışmanın öğretmen eğitimi programlarına ve YZ'nın eğitime entegrasyonunda kullanılacak yöntemlere katkı sağlaması beklenmektedir.This study aimed to examine the awareness, attitude, and AI literacy levels of teachers regarding the use of Artificial Intelligence (AI) in education and to evaluate the effects of AI education provided with the Flipped Classroom Model in line with the findings. An explanatory sequential mixed method design was adopted in the study. In the quantitative stage, the 'single group pretest-posttest' model, one of the weaker experimental designs, was employed, and in the qualitative stage, semi-structured interviews were conducted. The study group consisted of 39 teachers in Van province. Quantitative data were collected with the 'AI Literacy Scale' and the 'General Attitude Towards AI Scale'. Quantitative data were analyzed using the SPSS program, and qualitative data were analyzed through descriptive analysis. According to the quantitative results, a significant increase was observed in both the AI literacy levels of teachers and their attitudes towards AI. Interview data revealed that while teachers initially held negative views, a lack of awareness, and low usage levels, their perspectives shifted positively afterward, as did their usage and future usage tendencies, awareness, and responsibilities. It can be said that the changes in these factors led to an increase in teachers' attitudes towards AI. In addition, while teachers initially had limited knowledge about AI, it was observed that their knowledge levels, understanding, usage, self-efficacy, and skills in selecting AI tools increased after the training, and they demonstrated improvements in accessing resources and evaluating their skills. These findings demonstrate that the training was effective in increasing teachers' understanding, usage, knowledge, skills, access to resources, self-efficacy, and self-confidence regarding AI. We can say that all these factors contribute to increasing AI literacy. As a result, it was observed that the training provided an increase in teachers' AI literacy and attitudes towards AI. In this context, it is recommended that AI awareness training for teachers be disseminated. It is expected that the study will contribute to teacher education programs and methods for integrating AI into education.