Kinyas Kartal's Life and Political Activities

Abstract

Yaşadığı yıllarda Kinyas Kartal, gerek Türkiye'de gerekse Doğu'da birçok kişi tarafından tanınan, sevilip sayılan biridir. 1900 yılında Iğdır'ın Torun Köyü'nde dünyaya gelen Kinyas Kartal, Rusya'da Çarlık döneminde yüzbaşı olarak görev yapar. 1917 Bolşevik Devrimi sonrasında yaşanan şiddet olayları ve Ermenilerin baskıları sonucunda önce aşireti (Brukan) sonra da 1920'li yıllarda kendisi Türkiye'ye göç eder. Ailesiyle beraber Van'a gelerek Dibekdüzü köyüne yerleşirler. Amcası Hüseyin Bey'in ölümünden sonra aşiretin başına geçerek reislik yapmaya başlar. 1925 yılında yaşanan Şeyh Said İsyanı sonrası Şeyh ve ağalara karşı uygulanan politika sonucu Batı'ya sürgün edilir. Hayatı sürgünlerle geçecek olan Kartal, 1937 ve 1960 yıllarında da sürülür. Siyasete 1950'li yıllarda ilk olarak kardeşi Hamit Bey, sonra da kendisi girer. Demokrat Parti İl Başkanı olarak başlayan siyasi hayatı 1965, 1969, 1973, 1977 yıllarındaki milletvekillikleriyle devam eder. 1965 yılında Süleyman Demirel ile Meclis'e giren Kinyas Kartal çizgisini hiçbir zaman bozmadan son seçimi olacak olan 1987 seçimlerine kadar Adalet Partisi ve Doğruyol Partisi'nde milletvekillik yapar. Dört dönem bulunduğu Meclis'te en yaşlı üye olma sıfatıyla da Geçici Meclis Başkanlığı yapmıştır. Türkiye'deki büyük aşiretlerden birinin reisi olduğu için seçimlerde oy potansiyeli bakımından önemli bir gücü elinde bulundurmaktadır. Elindeki gücü aşiret üyelerine faydalı olabilmek için kullanmıştır. 1991 yılında vefat eden Kartal, uzlaştırıcı bir kişiliğe sahip aynı zamanda çok zeki, esprili, kültürlü, çalışkan ve disiplinlidir. Son yüzyılda Doğu Anadolu'da yaşamış önemli bir aşiret reisidir. Anahtar Kelimeler: Kinyas Kartal, Türk Siyaseti, Aşiret, Van. Sayfa Adedi : 122 Tez Danışmanı : Doç. Dr. Bekir KOÇLAR

Kinyas Kartal was a widely known and respectected man by many both in Turkey and the East. Kinyas who was born 1990 in a village of lgdir(Torun Köyü) worked as a captain during the charism in Russia. In consequence of the violence happened after the Bolshevik Revolution of 1917 and the pressure of Armenians,first his tribe and then he himself moved to Turkey in 1920's. They settled in Dibekduzu village, Van. He began to lead the family after his uncle Huseyin had passed away. After the Sheik Sait Rebellion in 1925, he was expelled to the West as a result of the policy carried out against the Sheiks and the landlords. Kartal whose life was always in exiles was expelled also in 1937 and 1960. During 1950's, first his brother sir Hamit and then he himself went into politics. In 1965, Süleyman Demirel and Kinyas in the Parliament did not break the line of Kartal at all, and he made a parliamentary election in 1987 elections and Doğruyol Party. In the capacity of being the largest member of the Assembly, the Presidency of the Assembly came in four years. We can choose to testimony from tribal elders in Turkey. To be useful to the tribe members of the tribe. Having passed away in 1991, Kartal is very intelligent, humorous, cultured, hardworking and disciplined to have a compromising personality. He is an important tribal leader who lived in Eastern Anatolia. Keywords: Kinyas Kartal, Turkish Political, Tribe, Van. Quantity Of Page : 122 Scientific Director : Doç. Dr. Bekir KOÇLAR