Başörtülü Muhafazakar Kadınların Değişen Yaşam Biçimlerinin Serbest Zaman Kavramı Çerçevesinde İncelenmesi

Abstract

Türkiye’de, özellikle 1980’li yıllarla birlikte yaşanan toplumsal değişimler, bireylerin hayatlarında da geri döndürülemez bir farklılaşmayı beraberinde getirmiştir. Bu dönemden itibaren, değişen siyasi yapının da etkisiyle dünya çapındaki ekonomik küreselleşmenin etkisi altına giren Türkiye, bir tüketim toplumu olma yolunda hızla ilerlemeye başlamıştır. Yeni benimsenmeye başlanan sosyal yapı içerisinde gerek bireysel gerekse toplumsal alanda yaşanan farklılaşmaların en dikkat çekici olanlarından biri, Türk toplumunda genellikle hayatını dinî kurallar çerçevesinde sürdürmeye özen gösteren bireylerin yaşantılarında ortaya çıkmıştır. Bu anlamda değişen toplumsal yapı, Türk toplumunda muhafazakar olarak nitelendirilen dindar kesimin, dindarlık ile modernitenin bir aradalığı çerçevesinde yorumlanabilecek, bir diğer deyişle sekülerleşme teorilerinden biri olan eklektik paradigma ile büyük ölçüde örtüşen, yeni bir yaşam tarzı geliştirmelerine neden olmuştur. Bu yeni yaşam biçimi özellikle, bireylerin gündelik hayat içerisinde gerçekleştirdikleri serbest zaman faaliyetlerinde görünür hale gelmektedir. Serbest zaman en temel haliyle, günümüzde ekonomik kazanç elde etme amacı olmaksızın, bireylerin dinlenme, eğlenme, kendine vakit ayırma gibi genellikle maddi harcamanın yapıldığı ve bu anlamda tüketim çerçevesinde gerçekleştirilen faaliyetlerin söz konusu olduğu zaman dilimi olarak karşımıza çıkmaktadır. Dolayısıyla serbest zamanı, tüketimden ayrı düşünmek olanaksızdır. Nitekim bu araştırmada muhafazakar kesimin yaşam biçimindeki değişimi anlayabilmek amacıyla, maddi manevi tüketimin yapılabildiği serbest zamanlar, başörtülü kadın örneklemi üzerinden gerçekleştirilen alan araştırması ile incelemeye tabi tutulmuştur. Araştırmayı gerçekleştirmek üzere oluşturulan Başörtülü Muhafazakar Kadınlarda Serbest Zaman Eğilimi Ölçeği, İstanbul’da yaşayan, en az 15 yaşında, kendisini dindar olarak tanımlayan 706 başörtülü kadın bireye uygulanmıştır. Elde edilen verilerin analizleri Smart PLS Version 3.3.2. ve IBM SPSS Statistics 26 paket programlarında gerçekleştirilmiştir. Verilerin analizi ile, araştırmaya katılan başörtülü muhafazakar kadınların serbest zaman faaliyetlerinde bir sekülerleşme yaşayıp yaşamadıkları anlaşılmaya çalışılmıştır.