The Evaluation of Public Auditor in the Context of the European Union-Turkey and Its Importance for the State of Law Principle

Abstract

Kamu denetçiliği ya da diğer adıyla ombudsmanlık, idarenin işlem ve eylemleri dolayısıyla olumsuz bir şekilde etkilenen vatandaşların uğramış oldukları hak kayıplarının giderilmesi konusunda başvurdukları ve diğer denetim mekanizmalarına oranla daha hızlı ve maliyetsiz olan bir denetim mekanizmasıdır. Dünya genelinde ilk kez İsveç'te karşımıza çıkan ombudsmanlık kurumu, burada kamu yönetimine karşı aldığı olumlu geri dönüşler neticesinde tüm dünyanın ilgisini çekmiş ve günümüzde hemen hemen tüm ülkelerde farklı isimlerle de olsa yaygın bir şekilde kullanılmaktadır. Avrupa Birliği gibi dünyanın en önemli uluslararası örgütlerinden birinde bile kendisine yer bulan ombudsmanlık kurumu, ülkemizde de uygulanmaya başlandığı 2012 yılından itibaren çok önemli bir rol üstlenmiş ve vatandaşların sık sık başvuruda bulunduğu bir denetim mekanizması haline gelmiştir. Hukuk devleti ilkesi, kişisel hak ve özgürlüklerin korunmasını, idarenin şeffaflığı ve hesap verebilirliğinin söz konusu olmasını sağladığından kamu denetçiliği kurumu ile hukuk devleti ilkesi arasında bu anlamda çok yakın bir ilişki ve bağ vardır. Bu çalışmanın amacı ombudsmanlık kurumunun Türkiye-İsveç-Avrupa Birliği uygulamalarının incelenmesi ve Türkiye'deki kamu denetçiliği modelinin amacına uygun bir şekilde işleyebilmesi için ne gibi değişikliklere uğraması ve nelerin yanlış yapıldığının ortaya konmasıdır. Hukuk devleti gibi bireylerin temel hak ve özgürlüklerini korumayı amaç eden bir ilke ile kamu denetçiliği gibi yine bireylerin temel hak ve özgürlüklerini idareye karşı koruyan bir denetim mekanizmasının ortak amaçlarını yerine getirirken, birbirleri ile olan ilişkileri bu çalışmanın bir diğer öne çıkarılmak istenen amacını içermektedir.

Ombudsman is a control mechanism that is quicker and less costly than other control mechanisms, which is applied by citizens who are adversely affected by the transactions and actions of the public administration to compensate for the loss of rights they have. The ombudsman institution, which appeared for the first time in the world in Sweden, has gained the attention of the entire world with the help of the positive feedback it received regarding the public administration. Now, it is widely used in almost all countries, having different names. The ombudsman institution, which has a place even in one of the most important international organizations of the world, such as the European Union, had taken a significant role since 2012 when it started to be implemented in our country and has become a control mechanism that citizens frequently apply. Since the principle of the rule of law ensures the protection of individual rights and freedoms and the transparency and accountability of the administration, there is a very close relationship and bond between the ombudsman institution and the principle of the rule of law. This study aims to examine the Türkiye-Sweden-European Union practices of the ombudsman institution and to find out what kind of changes the ombudsman model should be in Türkiye experiences to function properly and what has been done incorrectly. While achieving the common objectives of a principle like the rule of law, which seeks to protect individuals' fundamental freedoms and rights, and a control mechanism like the ombudsman, which defends individuals' fundamental freedom and rights against the administration, this study also aims to address how these two concepts interact.