Morphometric Investigation of the Cavum Cranii in Hamdani Sheep Using Computed Tomography Images

Abstract

Bilgisayarlı Tomografi Görüntüleri Kullanılarak Hamdani Koyunlarında Cavum Cranii'nin Morfometrik İncelenmesi, Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Veteriner Fakültesi, Anatomi Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Van, 2024. Bu çalışma, Türkiye yerli koyun ırkları içerisinde yer alan Hamdani koyunlarında cavum cranii'nin bilgisayarlı tomografi (BT) görüntüleri üzerinden osteometrik ölçülerini elde etmek, indeks değerlerini hesaplamak, hem morfometrik ve hem de indeks ölçüm değerlerinin seksüel dimorfizm bakımından istatistiksel olarak biyometrik farklılıklarını ortaya koymak amacıyla yapıldı. Çalışmada 8 dişi, 8 erkek olmak üzere toplamda 16 adet yetişkin, sağlıklı Hamdani koyununu kafataslarına ait BT görüntüsü kullanıldı. Cavum cranii'ye ait transversal, sagittal ve dorsal kesitlerden 26 parametre morfometrik ve 14 parametre ise indeks ölçümleri elde edildi. Bu ölçüm değerlerinin istatistik analizi yapıldı. Osteometrik ölçüm değerlerinin tamanının erkek koyunlarda dişi koyunlara göre daha fazla olduğu gözlendi. SECİ-II ve DECİ-II ölçüm değerlerinin erkek koyunlarda dişi koyunlara göre istatistik olarak anlamlı bir şekilde yüksek olduğu hesaplandı (p<0.05). Cavum cranii'ye ait hem morfometrik hem de indeks ölçümlerinde istatistik olarak anlamlı ölçüm değerleri arasında negatif korelasyonlar olmakla birlikte, çoğunlukla pozitif yönlü anlamlı korelasyonlar tespit edildi. Ölçüm değerlerine cinsiyeti öngörme açısından ROC analizi kapsamında bakıldığında, DFMU1 ölçümün belirlenen kesim değerlerinin erkek ve dişi koyunları ayırma güçlerinin yüksek düzey ve % 99.9 ayırıcılığa sahip olduğu görüldü (p<0.05). Bununla birlikte, DİCİ-I ve DECİ-II indeks ölçümlerinin belirlenen kesim değerine göre erkek ve dişi koyunları ayırma güçlerinin sırasıyla %79.7 ve %79.7 olduğu tespit edildi. Bu indeks değerlerin erkek ve dişi koyunları ayırma güçlerinin istatistik olarak anlamlı düzeyde olduğu belirlendi (p<0.05). Sonuç olarak, Hamdani koyunlarında cavum cranii'ye ait transversal, sagittal ve dorsal düzlemlerden elde edilen biyometrik ölçüm değerlerinin istatistiksel olarak erkek ve dişiler arasındaki farklılıkları BT görüntüleri kullanılarak tespit edildi. Elde edilen verilerin, bölge ile ilgi patolojik durumların belirlenmesinde, taksonomik çalışmalarda, veteriner klinik uygulama alanları başta olmak üzere, anatomi, cerrahi, zooarkeoloji gibi çeşitli bilim dallarındaki çalışmalara referans olacağı düşünülmektedir. Anahtar Sözcükler: Anatomi, Bilgisayarlı Tomografi, Cavum Cranii, Hamdani Koyunu, MorfometriMorphometric Investigation of the Cavum Cranii in Hamdani Sheep Using Computed Tomography Images, University of Van Yuzuncu Yıl, Institute of Healty Science, Faculty of Veterinary Medicine, Deparment of Anatomy, Master Thesis, Van, 2024. This study aimed to obtain osteometric measurements of the cavum cranii in Hamdani sheep, a domestic breed in Türkiye, using computed tomography (CT) images, to calculate index values, and to reveal the statistical biometric differences in both morphometric and index measurements in terms of sexual dimorphism. CT images of the skulls of a total of 16 adult, healthy Hamdani sheep, 8 females and 8 males, were used in the study. 26 morphometric and 14 index measurement parameters were extracted from transversal, sagittal, and dorsal sections of the cavum cranii. Subsequently, statistical analysis of these measurement values was performed. It was observed that all osteometric measurement values were higher in male sheep than in female sheep. The SECI-II and DECI-II measurement values were calculated to be significantly significantly higher in male sheep compared to female sheep (p<0.05). Although there were negative correlations between statistically significant measurement values in both morphometric and index measurements of the cavum cranii, mostly positive significant correlations were detected. In the context of ROC analysis for predicting gender, when examining the measurement values, it was seen that the cut-off values of the DFMU1 measurement had a high level of discrimination power between male and female sheep and of 99.9% discrimination(p<0.05). In addition, according to the determined cut-off value of DICII and DECI-II index measurements, it was detected that their discriminatory power in distinguishing between male and female sheeps was 79.7% and 79.7%, respectively. It was determined that the power of these index values to distinguish male and female sheep was statistically significant (p<0.05). As a result, statistical differences of the biometric measurement values obtained from the transversal, sagittal and dorsal planes of the cavum cranii in Hamdani sheep between males and females were determined using CT images. It is thought that the data obtained will be a reference for studies determining pathological conditions related to the region, taxonomic studies, various branches of science such as anatomy, surgery and zooarchaeology, especially in veterinary clinical practice areas. Key words: Anatomy, Computed Tomography, Cavum Cranii, Hamdani Sheep, Morphometry