Ahmad Al-Ghazali and Sufism Thoughts

Abstract

Çalışmamız; V-VI/XI-XII asırlarda yaşamış tasavvufî anlayışı, yazdığı eserleri, yetiştirdiği talebe ve halifeleriyle isminden söz ettirmiş olan ancak hakkında detaylı bir akademik çalışma bulunmayan Ahmed el-Gazzâlî (ö. 520/1126)'yi ilim dünyasına tanıtmak ve düşüncelerini tespit etmeye yöneliktir. Ebû Hâmid Muhammed el-Gazzâlî (ö. 505/1111)'nin kardeşi olan Ahmed el-Gazzâlî, tasavvuf tarihi içerisinde gerek nazarî gerekse uygulamaya ait tasavvufî mirasın anlaşılması ve aktarılması açısından önemli bir şahsiyettir. Ahmed el-Gazzâlî, Tûs'ta dünyaya gelmiş ve Kazvîn'de vefat etmiştir. Dönemin önemli âlimlerinden eğitim almış ve yazdığı eserlerle günümüze kadar adından söz ettirmiş bir şahsiyettir. Ahmed el Gazzâlî, kendisinden önce yaşamış olan aşk ve cezbe yolunun temsilcileri olarak kabul edilen Rabiâ, Bâyezîd-i Bistâmî ve Hallac gibi sûfî şahsiyetlerden etkilenmiştir. Kendisi de başta ağabeyi Muhammed el-Gazzâlî olmak üzere Aynülkudât Hemedânî ve Mevlânâ gibi önemli şahsiyetleri etkileyen sûfî bir şahsiyet olmuştur. Böylece o, eserleri, öğrenci ve mürîdleriyle kendi asrına damga vurmuş ve ardında önemli bir miras bırakmıştır. Kendisine nisbet edilen birtakım fikirlerden dolayı kendisini eleştirenler olduğu gibi, övenler de olmuştur. Ayrıca O, tanınmış büyük tarîkat silsilelerinde mühim bir halka ve kendisinden sonraki sûfîlere tesir eden önemli bir simâ olmuştur. Çalışmamızda, tasavvufta etkili olan, âlim-sûfî-vâiz vasıflarını haiz Ahmed el-Gazzâlî'nin hayatı, ilmî kişiliği ve tesirleriyle beraber tasavvuf alanındaki düşünce ve değerlendirmeleri araştırma konusu yapılmıştır. Ahmed el-Gazzâlî ve tasavvufa dair görüşlerini konu edinen bu çalışmada kendisine ait olan görüşleri başta olmak üzere diğer sûfîler ile ittifak ya da ihtilaf ettiği konular, tasavvufî görüşleri ve hakkındaki tartışmalar ele alınmıştır.Our study aims to introduce Ahmad al-Ghazzali (d. 520/1126), who lived in the V-VI/XI-XII centuries and made a name for himself with his Sufi understanding, his works, the students and caliphs he trained, to the scholarly world and to identify his thoughts, although there is no detailed academic study about him. Ahmed al Ghazali, the brother of the renowned scholar Abu Hamid Muhammad al-Ghazali (d. 505/1111), played a crucial role in understanding and transmitting both theoretical and practical aspects of the sufi tradition. Born in Tus and passing away in Kazvin, he received education from prominent scholars of his time and left a lasting legacy through his written works and disciples. Influenced by earlier sufi luminaries such as Rabi'a, Bayezid Bistami, and Hallaj, Ahmad al-Ghazali, himself, became a significant sufi figure who influenced notable personalities like his brother Muhammad al-Ghazali, Ayn al-Qudat Hamadani, and Mevlana. Through his works and disciples, he made a profound impact on his era, leaving behind a substantial intellectual heritage. While some critics have scrutinized certain aspects of his ideas, others have praised him. Moreover, he occupied a crucial position in well-known sufi lineages, serving as a significant link and influencing subsequent sufis. This study investigates Ahmad al-Ghazali's life, scholarly persona, impact, and his thoughts on sufism, including areas of agreement or disagreement with other sufis, his sufi perspectives, and the debates surrounding his ideas.