112 Acil Sağlık Hizmetleri İstasyonları Çalışanlarının Tıbbi Atık Yönetimine İlişkin Farkındalık ve Tutumlarının İncelenmesi: Van İli Örneği

Abstract

Bu çalışmada Van'da bulunan 112 Acil Sağlık Hizmetleri istasyonları çalışanlarının tıbbi atık yönetimine karşı farkındalık ve tutumlarının incelenmesi amaçlanmıştır. Anket formunda sağlık çalışanlarına görev yaptığı 112 acil sağlık hizmetler istasyonlarında tıbbi atık yönetim uygulamalarını düşünerek yargılara katılım düzeyini belirtmesi istenmiştir. Araştırmanın evreni Van ili ve ilçelerindeki toplam 48 adet 112 acil sağlık hizmetler istasyonlarında görev yapmakta olan 446 adet fiili sağlık çalışanları oluştururken örneklemini ise ankete katılan 302 sağlık çalışanı oluşturmaktadır. Demografik bilgi formunda 14 adet soru yer almakta olup bu sorularda yaş, cinsiyet, meslek, görevde çalışma süreleri, eğitim durumları gibi bilgiler yer almakla birlikte tıbbi atık yönetiminin işleyiş prosedürüne yönelik sorular yer almaktadır. Ayrıca 5'li likert tipte 24 maddelik tıbbi Atık tutum davranış ölçeği kullanılmış olup sağlık personelinin farkındalık, davranış, bilişsel ve dikkat boyutu değerlendirilmiştir. Veriler SPSS programında analiz edilmiştir. Ölçeğin iç tutarlılığına ilişkin olarak, Cronbach's Alfa katsayıları dikkat boyutu dışında tüm alt boyutlarda 0.85 ve üzerindedir. Farkındalık boyutunda iç tutarlık kat sayısı 0.97, davranışsal alt boyutunda 0.88, bilişsel alt boyutunda 0.85, dikkat alt boyutunda 0.80 olarak tüm ölçek için ise 0.97 olarak tespit edilmiştir. Araştırma sonuçlarına göre 112 acil sağlık hizmetler istasyonlarındaki sağlık çalışanlarının tıbbi atık farkındalık düzeyi genelde yüksek olmakla birlikte, davranış ve dikkat düzeylerinde gelişim ihtiyacı olduğu tespit edilmiştir. Araştırma sonuçlarına göre tıbbi atık yönetim sürecine ve tıbbi atık bilgi, farkındalık ve tutumlarının artmasına katkı sağlayacağı düşünülen belirli aralıklarla kurumsal denetimlerin yapılması gerektiği, hizmet içi eğitimlerin ise sadece tıbbi atıkların toplanmasından sorumlu personele değil tüm sağlık çalışanlarına verilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.

This study aimed to investigate the awareness and attitudes of 112 Emergency Health Services (EHS) station employees in Van towards medical waste management. In the survey form, healthcare professionals were asked to indicate their level of participation in judgments considering medical waste management practices at the 112 emergency health services stations where they work. The study population consisted of 446 healthcare workers working at 48 112 emergency health services stations in Van province and its districts, while the sample consisted of 302 healthcare workers who participated in the survey. The demographic information form included 14 questions, including information such as age, gender, profession, length of service, and educational background, as well as questions regarding the operational procedures of medical waste management. A 24-item, 5-point Likert-type Medical Waste Attitude and Behavior Scale was used to assess healthcare personnel's awareness, behavior, cognitive, and attentional dimensions. Data were analyzed using SPSS. Regarding the internal consistency of the scale, Cronbach's alpha coefficients were 0.85 and above for all sub-dimensions except the attention dimension. The internal consistency coefficient was 0.97 for the awareness dimension, 0.88 for the behavioral sub-dimension, 0.85 for the cognitive sub-dimension, 0.80 for the attention sub-dimension, and 0.97 for the overall scale. The research results indicated that while the level of medical waste awareness among healthcare workers at 112 emergency health services stations is generally high, there is a need for improvement in their behavior and attention levels. The research results suggest that institutional audits should be conducted at regular intervals to contribute to the medical waste management process and to increasing knowledge, awareness, and attitudes toward medical waste. In-service training should be provided not only to personnel responsible for medical waste collection but also to all healthcare workers.