Afganistan’da Taliban İktidarı Sonrası Orta Asya Bölgesel Güvenliği
| dc.contributor.author | Kaya, Rüştü | |
| dc.contributor.author | Bayar, Erdal | |
| dc.date.accessioned | 2025-05-10T17:55:36Z | |
| dc.date.available | 2025-05-10T17:55:36Z | |
| dc.date.issued | 2022 | |
| dc.department | T.C. Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi | en_US |
| dc.department-temp | Ankara Haci Bayram Veli̇ Üni̇versi̇tesi̇,Van Yüzüncü Yil Üni̇versi̇tesi̇ | en_US |
| dc.description.abstract | Bu çalışma ABD’nin Afganistan’dan çekilmesi ve Taliban’ın iktidarı ele geçirmesinin önümüzdeki süreçte Orta Asya bölgesel güvenlik ilişkilerini nasıl etkileyeceği sorusuna cevap aramaktadır. Afganistan kaynaklı güvenlik tehditleri doksanlı yıllar boyunca yeni bağımsız Orta Asya devletlerinin en önemli güvenlik sorunları arasında yer almıştır. 2021 Ağustos ayı itibariyle ABD’nin Afganistan’daki yirmi yıllık askerî varlığını sona erdirmesinin ardından Taliban’ın tekrar yönetime hâkim olması Orta Asya’da Afganistan kaynaklı istikrarsızlık potansiyelini yeniden gündeme getirmiştir. Bu makalede Orta Asya bölgesel güvenlik ilişkilerine etkisi bakımından doksanlı yıllardaki birinci Taliban iktidarı dönemi ile 2021 yılı Ağustos ayı sonrası Taliban’ın yönetime tekrar hâkim olması ile birlikte başlayan ikinci Taliban dönemi karşılaştırmalı yöntemle incelenmektedir. Afganistan’dan kaynaklanan güvenlik sorunlarının Orta Asya devletleri için gerçek bir güvenlik tehdidi olup olmadığı ve gerek bölge devletleri gerek de Rusya ve Çin gibi aktörler tarafından bu sorunların araçsallaştırılma potansiyeli güvenlikleştirme yaklaşımı çerçevesinde tartışılmaktadır. Karşılaştırmalı vaka analizi yöntemiyle, birincil ve ikincil kaynakların betimsel analizine dayanarak makalede şu üç temel bulguya ulaşılmıştır: Doksanlı yıllara kıyasla, Tacikistan dışındaki Orta Asya devletlerinin Afganistan’daki ikinci Taliban iktidarını daha az güvenlikleştirdikleri ve Taliban’ın iktidarı ele geçirmesini daha özgüvenli bir şekilde karşıladıkları görülmektedir. Doğrudan Taliban’dan olmasa da, Horasan İslam Devleti gibi Afganistan’daki diğer radikal dini örgütlerden kaynaklanabilecek tehditler özellikle de Afganistan’a sınırı olan bölge ülkeleri için belli ölçüde somut güvenlik riskleri oluşturmaktadır. Afganistan kaynaklı tehdit algısının hem bölge ülkelerindeki yönetimlerin kendi iktidarlarını korumasına, hem de Rusya ve Çin gibi devletlerin başta bölgesel güvenlik ilişkilerinde olmak üzere bölge ülkeleri üzerindeki etkisinin artmasına yardım edecek şekilde güvenlikleştirilerek araçsallaştırılma potansiyeli bulunmaktadır. | en_US |
| dc.identifier.doi | 10.17752/guvenlikstrtj.1112793 | |
| dc.identifier.endpage | 180 | en_US |
| dc.identifier.issn | 1305-4740 | |
| dc.identifier.issue | - | en_US |
| dc.identifier.scopusquality | N/A | |
| dc.identifier.startpage | 147 | en_US |
| dc.identifier.trdizinid | 1127437 | |
| dc.identifier.uri | https://doi.org/10.17752/guvenlikstrtj.1112793 | |
| dc.identifier.uri | https://search.trdizin.gov.tr/en/yayin/detay/1127437/afganistanda-taliban-iktidari-sonrasi-orta-asya-bolgesel-guvenligi | |
| dc.identifier.uri | https://hdl.handle.net/20.500.14720/19395 | |
| dc.identifier.volume | - | en_US |
| dc.identifier.wosquality | N/A | |
| dc.language.iso | tr | en_US |
| dc.relation.ispartof | Güvenlik Stratejileri Dergisi | en_US |
| dc.relation.publicationcategory | Makale - Ulusal Hakemli Dergi - Kurum Öğretim Elemanı | en_US |
| dc.rights | info:eu-repo/semantics/openAccess | en_US |
| dc.subject | Uluslararası İlişkiler | en_US |
| dc.title | Afganistan’da Taliban İktidarı Sonrası Orta Asya Bölgesel Güvenliği | en_US |
| dc.type | Article | en_US |
| dspace.entity.type | Publication |