Lıvıopolıs'den Şarlı'ya Beşikdüzü'nün Tarihî Coğrafyası

Abstract

Bu yazıda Trabzon'un Beşikdüzü ilçesi tarihi coğrafya bakımından incelenmektedir. Bölgede henüz detaylı arkeolojik araştırmalar yapılmadığından Antik Çağ'dan ve Ortaçağ'dan günümüze kalan bilgiler değerlendirmeye alınmıştır. Amaç Beşikdüzü sahilindeki tarihsel liman ve bu limanın hemen önündeki küçük kale ile daha gerideki coğrafi etki alanına dikkat çekmektir. Bu yazı ile Antik Çağ kaynaklarında Liviopolis, Ortaçağ harita ve metinlerinde ise aynı adın çeşitlemeleriyle adlandırılan kıyı kalesi konumlandırılmaya çalışılacaktır. Henüz tescil işlemi yapılmamış olan bu kale ve çevresi günümüzde tahribata açık durumdadır. Nitekim kısa süre önce Beşikdüzü Limanı'nın inşası sırasında zarar da görmüştür. Söz konusu doğal limanın Karadeniz'deki ilk denizcilik faaliyetleri ile birlikte kullanılmaya başladığı anlaşılmaktadır. Buna bağlı olarak kale ile çevresindeki yerleşmenin de bu limanın kullanımına paralel olarak geliştiği varsayılabilir. Günümüze temelleri ulaşan kalenin bir Ortaçağ yapısı olduğu belirtilmekte ise de, bu bilgi ancak arkeolojik bir kazı çalışması ile doğrulanabilir.