The Method of Commentary of Hz. Aisha and Her Position in the Commentary

Abstract

Hz. Aişe fevkalade bir kişiliğe sahip, İslâm ahlakı ve bilgisiyle yoğrulmuş, her Müslüman kadına örnek olabilecek, İslâm'ın yetiştirdiği ender şahsiyetlerden biridir. Hem kendi kişiliği hem de Resûlullah'ın (s.a.s.) eğitim-öğretimi sayesinde İslâm'ın ana kaynağı olan Kur'ân-ı Kerim'i anlayabilme, âyetlerin manevi hikmetlerini kavrayabilme ve onu tefsir etme noktasında, bu konuda öne çıkan Sahâbiler arasındaki yerini almıştır.Hz. Aişe Kur'ân'ı tefsir ederken önce Kur'ân-ı Kerim'e, sonra sünnete müracaat etmiş, bunlarda aradığını bulamazsa Kur'ânî bilgisine dayanarak kendi görüşünü belirtmiştir. Sünnete olan bağlılığı bilinmekle beraber o, Resûlullah'a izafe edilen bazı rivâyetleri Kur'ân'ın ruhuna ve akla ters düştüğü gerekçesiyle reddetmiş, Sahâbeyi bu konuda eleştirmiş ve Resûlullah'tan yanlış duyulduğunu veya anlaşıldığını düşünerek Kur'ân'a arz etmiştir. Bu yüzden Kur'ân'ı anlama ve tefsir etmede, akıl-nakl dengesini korumakla beraber akla çok önem vermiştir.Hz. Aişe, Kur'ân'ı anlama, yorumlama, onu açıklayabilme ve en kısa zamanda hayatlarına uygulayabilme konusunda çaba gösteren, Kur'ân'ın indiği ve yaşandığı bir ortamda büyümüş olan eşsiz Sahâbe arasındaki ilklerdendir. Hem de Resûlullah'ın en özel anlarına dahi tanıklık yapabilecek kadar yakınında olup ondan en iyi şekilde istifade edebilecek derecede dinamik, akıllı ve istekli olması hasebiyle, onun Kur'ân ile ilgili görüşleri tefsir ilmi açısından çok değerli bir kaynaktır.Çalışmamız giriş ve üç bölümden oluşmaktadır. Giriş kısmında araştırmanın konusu, önemi, amacı, yöntemi ve Sahâbe döneminde tefsir anlatılmıştır. Birinci bölümde Hz. Aişe'nin hayatı, şahsiyeti ve ilmi kişiliği ele alınmış; ikinci bölümde Hz. Aişe'nin tefsir rivâyetleri incelenerek onun tefsir ilmindeki yeri ve bu ilme katkıları üzerinde durulmuş; üçüncü bölümde ise Hz. Aişe'nin tefsir yöntemi tespit edilmeye çalışılmıştır.Hz. Aişe, who had a great personality and Islamic ethichs and knowledge, and who can be an example of every Muslim woman , is one of the rare figure of Islam world. She is among the prominent Muslims for understanding of the main source of Islam, Quran, the spiritual mystery of verses and interpretation of these, thanks to both her personality and her being educated by the Prophet Muhammed.When Hz. Aişe interpreted Qur?an, she first consulted Quran, then the Sunna. Besides, when she didn?t find whatever she searched, she expressed her opinions based on her knowledge of the Quran. Although her adherence to the Sunna was known, she refused some rumours about the Prophet Muhammed, because of the idea of going against spirit of Quran and logic, and she criticized the Companions of the Prophet Muhammed. Therefore, when understanding and interpretating Quran, she mostly took notice of logic.Hz. Aişe is among the first Muslims , who tried to understand, interpret, explain and apply Quran to real life as soon as possible, and who lived in an environment where people lived according to Quran.. Because of being too close to be witness of Prophet Muhammed?s most special times, and being too dynamic, smart and willing to benefit from Prophet Muhammed, her opinions about Quran is a valuable resource in terms of wisdom of exegesis.Besides introduction, our study consists of three parts. In the introduction, the subject of the research, its target,its method and interpretation in the times of Companions of Prophet Muhammed are discussed. In the first part Hz. Aişe?s life, her character and her scientific personality are emphasized. In the second part, by searching Hz. Aişe?s interpretation accounts, it is stated that she has an important role in the wisdom of exegesis, and she makes a lot of contributions to this science. In the third, it is tried to find out Hz. Aişe?s interpretation methods such as rivaya and diraya.